دیپلماسی تایوان؛ گرفتار میان آمریکا و چین

 "دیپلماسی برای تایوان هرگز آسان نبوده و از آنجا که بین رهبری غیرمنتظره و غیرقابل پیش‌بینی آمریکا و رفتار خصمانه چین که آن را استانی شورشی و مال خود می‌داند، گیر افتاده، روز به روز در حال سخت‌تر و پیچیده‌تر شدن است."

 خبرگزاری فرانسه در گزارشی به دشواری‌های دولت تایوان در مسیر دیپلماسی اشاره می‌کند و می‌نویسد: «دولت تایوان از یک طرف با رئیس‌جمهوری غیرقابل پیش‌بینی آمریکا به نام دونالد ترامپ روبروست و از طرف دیگر با اقدامات خصمانه و رویکرد جنگ‌طلبانه دولت چین مواجه است.

تسای اینگ ون، رئیس جمهوری تایوان در جدیدترین بیانیه خود پکن را مقصر ناآرامی سیاسی و قطع روابط دیپلماتیک دولتش با بورکینافاسو دانست و به این مساله اشاره کرد که چین بیش از گذشته خود واقعی‌اش را نشان داد.

آمریکا همچنان قدرتمندترین متحد دموکراتیک تایوان و تامین کننده سلاح برای آن است.

در ماه‌های اخیر، یکسری پیش درآمدهایی جدیدی در حوزه دیپلماسی تایوان با آمریکا به وجود آمده که از جمله آن می‌توان به امضای یک لایحه نمادین برای دیدارهای دوجانبه در سطح مقام‌های عالی رتبه از سوی ترامپ و تایید مجوز ضروری برای فروش فناوری‌های مربوط به زیردریایی به تایوان اشاره کرد.

از آنجاکه روابط تایوان با آمریکا برای امنیت این کشور آسیایی ضرورت دارد، این مساله را می‌توان به عنوان یک حفاظ در مقابل رویکرد خصمانه چین دانست که بزرگترین تهدید نظامی و همچنین بازار غالب برای اقتصاد این جزیره‌ محسوب می‌شود.

مقام‌های دولت پکن مانورهای نظامی چین در نزدیکی تایوان را هشداری برای تمایلات جدایی‌طلبی آن می‌دانند. تحلیلگران اما می‌گویند که این مانورها پیامی واضح برای آمریکا نیز هستند.

جوزف وو، وزیر خارجه تایوان که استعفایش از سوی رئیس جمهوری رد شده، اوایل ماه جاری میلادی گفته بود که روابط بیشتر و آتی میان تایپه و واشنگتن باید در مسیری محتاطانه برقرار شود.

وی گفته است که دولت به دنبال پیشبرد منافع دوجانبه بدون ایجاد هرگونه مشکل برای دو طرف است.

رفیقی جدید
با اینکه تایوان خود را کشوری مستقل می‌داند، اما هرگز به صورت رسمی از کشور چین جدا نشده و به همین دلیل،‌ پکن اتحاد مجدد و پیوند دادن تایوان به سرزمین اصلی را هدف غایی خود می‌داند.

از زمان روی کار آمدن تسای اینگ ون که مربوط به دو سال قبل می‌شود، پکن خصمانه‌تر و خشن‌تر شده و نسبت به حزب حامی استقلال او با ظن و شک می‌نگرد.

چین از تمامی قدرت خود برای تخریب وجهه تایوان در عرصه‌های بین‌المللی استفاده می‌کند و کمپین‌های فشار را برای قرار دادن نام تایوان به عنوان استانی از خود در وبسایت‌هایش آغاز کرده است.

در عوض این کارها، تایوان نیز اقداماتی شگرف را برای پیروزی در مقابل چین انجام داده است.

تسای اینگ ون با سایر کشورها تجارت و کسب و کارهای جدید به راه انداخته که شامل "سیاست به سوی جنوب" و تشکیل جامعه هدف متشکل از 16 کشور جنوب و جنوب شرق آسیا به همراه استرالیا و زلاندنو می‌شود.

پس از آنکه پکن در اوایل ماه جاری میلادی همکاری و حضور تایوان را در یکی از بزرگترین نشست‌های سازمان بهداشت جهانی بلوکه کرد، تسای اینگ ون آن را نشانه‌ای از دستیابی تایوان به جایگاه جهانی و به رسمیت شناخته شدن در عرصه بین‌المللی قلمداد کرد.

جاناتان سولیوان، مدیر موسسه سیاست‌های چین در دانشگاه ناتینگهام در این باره می‌گوید: تایوان به شکلی از ائتلافی گسترده‌تر از دوستانی دارد که از آن حمایت کنند. آمریکا به دلیل تاثیری که دارد، همچنان اولویت اصلی رابطه خارجی با تایوان است.

تغییر موضع واشنگتن
ناظران می‌گویند، تنش‌های بیش از حد پکن با آمریکا به ویژه در حوزه تجاری و نگرانی بابت اقدامات تهاجمی چین در منطقه، باعث شده تا واشنگتن موضع خود را در قبال تایوان تغییر دهد.

ویلیام استانتون، رئیس موسسه آمریکایی در تایوان و سفارت دوفاکتوی آمریکا در تایپه از سال‌های 2009 تا 2012 می گوید: ادامه رابطه با چین دیگر جزئی از منافع آمریکا نیست.

مسلما تایوان به عنوان لیبرال‌ترین مکان در آسیا، موضعی بسیار مغایر با حکومت مستبد کمونیستی تک حزبی چین دارد و به همین دلیل است که استراتژیک‌ترین متحد در منطقه پاسیفیک برای آمریکا به منظور مقابله با جاه طلبی‌های پکن محسوب می‌شود.

چشم‌ها به مقام آمریکایی دوخته شده که قرار است ماه آتی میلادی برای گشایش دفتر جدید سفارت دوفاکتوی آمریکا در تایپه به تایوان برود؛ ساختمانی که هزینه ساخت آن 250 میلیون دلار بوده است.

برخی از ناظران به رویکرد متغییر ترامپ در قبال سیاست خارجی اشاره دارند و نگران این هستند که از تایوان به عنوان گروگان در مذاکراتش با چین استفاده کند.

"تنگ چونگ-چیان"، استاد دیپلماسی در دانشگاه ملی چنگچی تایوان می‌گوید: به نظر می‌رسد که این یک خواب بد آمریکا برای تایوان باشد. اما با این حال، ما نمی‌توانیم چشمانمان را روی منافعی که آمریکا به ما می‌دهد، ببندیم. آمریکا منافع یا تضمینهای خاص جاری به تایوان نداده که شامل حذف تعرفه‌های گمرکی آلومینیوم و فولاد می‌شود.

هریس تمپلمن، استاد علوم سیاسی در دانشگاه استنفورد می‌گوید: هرگونه حمایت از جانب آمریکا تقویت کننده ادعای تایوان برای تمامیت ارضی است که ممکن است با خطر واکنش شدیدی از سوی چین مواجه شود.

اما وزیر خارجه تایوان احتمال اینکه دولتش عامل چانه زنی آمریکا قرار گیرد، را رد کرد و گفت: تایوان دوستان خوبی در دولت ترامپ دارد. تایوان برای خودش یک پا آکتور است! باید به قضاوت آنچه که مربوط به بهترین منفعت تایوان است، بپردازیم و بهترین سیاست گذاری را برای تایوان پیدا کنیم.»