لیگ برتر ایران؛ بهشت اسپانسرهای پیراهن

در روزهایی که فوتبال، از یک ورزش فراتر رفته و به یک صنعت تبدیل شده؛ درآمدزایی از این رشته به اصل اول مدیریت فوتبال تبدیل شده است؛ راه‌های درآمدزایی از این رشته مهیج در دنیا آنقدر سرعت چشمگیری داشته که مولتی‌میلیاردرهای دنیا ترجیح داده‌اند بخشی از سرمایه‌شان را در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده و بعضا مثل آبراموویچ حتی باشگاهی هم بخرند. حق پخش تلویزیونی، اسپانسرهای مختلف و پولی که از طریق فروش بلیت بازی‌ها نصیب باشگاه‌ها می‌شود بخش عمده‌ای از مایحتاج یک باشگاه را از لحاظ مالی تامین می‌کند؛ اما یکی دیگر از مهم‌ترین راه‌های درآمدزایی در این باشگاه‌های معتبر، انعقاد قرارداد با کمپانی‌های تولید البسه است که تیم‌ها به نسبت شهرت، تاریخ و محبوبیتی که در دنیا دارند پول‌های متفاوتی از این کمپانی‌ها دریافت می‌کنند.

عرف معمول
برای تامین البسه یک باشگاه فوتبال، عرف بر این است که مدیران باشگاه، قراردادهای متنوعی از یک تا بعضا 15سال با کمپانی‌های مختلف منعقد کرده و بسته به مدت قرارداد مبلغ‌های متفاوتی هم از این «برند»ها دریافت می‌کنند؛ یعنی، نه‌تنها این کمپانی‌ها موظفند تمام پوشاک تیم‌ها در رده‌های بزرگسالان و رده‌های پایه را تامین کنند بلکه موظفند، هرساله، مبلغی هم به باشگاه بدهند تا آنها این پیراهن‌ها را به تن کنند و کمپانی هم از مزایای دیده‌شدن «نشان» خود توسط تماشاگران و رسانه‌ها بهره‌مند می‌شود که این تبلیغ، در آمار فروش آنها موثر است و درآمد آنها را افزایش می‌دهد. بهترین قراردادی که تا به حال در این زمینه بسته شده، مربوط به قرارداد تازه باشگاه منچستریونایتد با کمپانی «آدیداس» است. «شیاطین سرخ» از سال آینده به مدت 10سال، این برند آلمانی را به تن می‌کنند و به ازای هر سال 90میلیون‌یورو از این کمپانی پول می‌گیرند! این قرارداد فارغ از تمام لباس‌هایی است که این کمپانی باید به‌ازای هر دیدار و هر تورنمنت در اختیار این باشگاه قرار دهد. بعد از منچستریونایتد تیم‌های رئال‌مادرید و بارسلونا و سایر تیم‌های اروپایی قرار دارند که بسته به قراردادهایشان از 39میلیون‌یورو در سال به پایین دریافت می‌کنند.

عرف در ایران
از آنجا که فوتبال در ایران با سایر نقاط دنیا، از حق پخش تلویزیونی گرفته تا بلیت‌فروشی، متفاوت است از لحاظ بستن قرارداد با کمپانی‌های البسه ورزشی هم قراردادهای خیره‌کننده‌ای منعقد شده است. درواقع، برخلاف عرف معمول که تیم‌ها باید از «برند»هایی که می‌پوشند پول بگیرند تیم‌های ایرانی به این کمپانی‌ها پول هم می‌دهند. تا قبل از این یکی، دوسال گذشته همه تیم‌های باشگاهی به کمپانی‌های تولید البسه، پول بعضا هنگفتی می‌دادند تا پیراهنی برای پوشیدن داشته باشند؛ حتی تیم‌ملی کشورمان برای پیراهن تیم‌ملی در چند مقطع به «برند»های داخلی پول‌های قابل‌توجهی پرداخت کرد. نکته قابل‌توجه اینکه حتی امسال هم بسیاری از تیم‌های لیگ‌برتری برای تولید البسه‌شان هزینه زیادی پرداخت کرده‌اند.

فولاد- سپاهان: «آل‌اشپرت» (uhlsport)
بازشدن پای «برند» آلمانی‌الاصل «آل‌اشپرت» به فوتبال ایران خواسته یا ناخواسته نکته مثبتی بود؛ مثبت از این نظر که حداقل یکی، دو تیم لیگ برتری برای تامین پوشاک ورزشی‌شان هزینه کمتری پرداخت کردند و بعضا هم پرداخت نکردند.  درواقع «آل‌اشپرت»، اگرچه، مثل سایر تیم‌های معتبر دنیا با تیم‌های ایرانی رفتار نکرد ولی قطع‌به‌یقین کمک زیادی به باشگاه‌های ایرانی از جمله دو تیم پرسپولیس و استقلال کرد. این کمپانی که اسپانسر اصلی پوشاک تیم‌ملی کشورمان هم به حساب می‌آید، چند سالی است که بازار ایران را به دست گرفته. آن طور که در سایت این باشگاه آمده، نام دو تیم پرسپولیس و استقلال به‌عنوان تیم‌های طرف قرارداد با این برند ذکر شده است. اما قرارداد دو تیم مطرح پایتخت با این برند چندان‌شباهتی با قرارداد تیم‌های بزرگ دنیا ندارد.

درواقع در قرارداد «آل اشپرت» با استقلال و پرسپولیس در یکی، دوسال گذشته نکته قابل‌توجهی به چشم می‌خورد و آن هم اینکه دوباشگاه به‌صورت نقد از این برند پولی دریافت نمی‌کنند اما برای پیراهن تا جایی معین هم پولی نمی‌دهند. «آل اشپرت» با این دو باشگاه بر سر مبلغ 300هزاردلار به توافق رسید. به این معنی که این دوباشگاه تا سقف 300هزاردلار می‌توانند به‌صورت رایگان از این «برند»، طلب پوشاک و توپ ورزشی کنند؛ بیشتر از این مبلغ اگر لوازمی مورد نیاز بود با این دوباشگاه به‌صورت تخفیف 20درصدی حساب خواهد شد. قرارداد «آل اشپرت» با این دوباشگاه سال گذشته به پایان رسید ولی هنوز دو تیم سپاهان و فولاد حداقل در هفته اول لیگ چهاردهم با پیراهن این «برند» به میدان رفتند. فولادی‌ها که قرارداد سه‌ساله‌ای با «آل اشپرت» داشته‌اند هم قراردادشان به پایان رسیده ولی هنوز خبری از تمدید یا قطع همکاری نداده‌اند. با این‌حال فولادی‌ها ظاهرا قرارداد بهتری با «آل اشپرت» داشته‌اند؛ آنها توافق کرده‌اند که در این مدت، لباس تیم‌های بزرگسالان و دیگر رده‌های پایه باشگاه به‌صورت رایگان تامین شود و بعید هم نیست قراردادشان با این برند را تمدید کنند. در مورد تیم سپاهان اما ماجرا کمی متفاوت است؛ خلیلیان مدیرعامل این باشگاه در گفت‌وگویی کوتاه با «شرق» از قرارداد با این کمپانی را خبر داد و گفت «آل اشپرت»، پیراهن تیم بزرگسالان را به‌صورت رایگان در اختیار باشگاه قرار می‌دهد و برای بقیه رده‌ها هم قرار بر این است که تخفیف خوبی بدهند.

تراکتورسازی: «کلمه» (kelme)
تراکتوری‌ها بعد از پوشیدن دو برند «آل اشپرت» و «مجید»، این بار برند تازه‌تری را امتحان می‌کنند؛ «کلمه»؛ «کلمه» اسپانسر چهارباشگاه نه‌چندان مطرح اسپانیایی است که حالا ظاهرا قرار شده با تراکتوری‌ها همکاری کند. البته با جست‌وجویی ساده در سایت این باشگاه می‌توان متوجه شد که نامی از باشگاه تراکتورسازی در این بین وجود ندارد و اگر قرارداد به‌صورت رسمی منعقد شده باشد باید به زودی منتظر درج نام این باشگاه هم باشیم. اما شنیده‌ها از تبریز حکایت از این دارد که این برند اسپانیایی پذیرفته است همه لباس‌های موردنیاز باشگاه در همه رده‌ها را تامین کند و در عوض فقط 10درصد مبلغ واقعی را از تراکتوری‌ها بگیرد. هزینه حمل بار از اسپانیا تا منطقه آزاد ارس هم به عهده خود کمپانی بوده و علاوه بر محموله اول، ظاهرا محموله دوم لباس‌های تراکتورسازی هم در راه است. البته شنیده می‌شود باشگاه، دنبال راهی است تا 10درصد مذکور را هم از طریقی دیگر تامین کند تا این لباس‌ها تقریبا برایش رایگان، تمام شود. هرچند به‌نظر می‌رسد بازیکنان این تیم هنوز به اندازه کافی لباس دریافت نکرده‌اند و از لحاظ کمیت با مشکل مواجه شده‌اند.

 استقلال: «مجید»
آبی‌های پایتخت بعد از به‌هم‌خوردن قراردادشان با «آل اشپرت» به سراغ «مجید ساعدی‌‌فر» رفتند تا برند «مجید» را برای ادامه راه به تن کنند؛ مجید قرارداد دوساله‌ای با آبی‌های پایتخت بسته که طی آن مقرر شده همه لباس‌های مورد نیاز این باشگاه را به‌صورت رایگان تهیه کند. این در شرایطی است که پیش‌تر شایعه شده بود، «مجید» هم بخشی از لباس‌ها را به‌صورت رایگان و بقیه را در ازای دریافت پول به این باشگاه تحویل می‌دهد؛ موردی که نزدیکان باشگاه استقلال آن را تایید نکرده‌اند و ازقرارمعلوم، فقط هزینه چاپ اسپانسر به عهده خود باشگاه بوده که این مبلغ هم از 15میلیون‌تومان تجاوز نمی‌کند. استقلالی‌ها سال گذشته قراردادشان کاملا رایگان بوده و امسال هم طبق قراردادی که با این «برند» ایرانی دارند به همکاری‌شان با «مجید» ادامه می‌دهند.

پرسپولیس: «ماکرون» (macron)
ظاهرا سرخ‌های پایتخت تنها تیمی هستند که در این فصل، قرارداد خوبی از این لحاظ بسته‌اند؛ با روی‌کارآمدن اسپانسر جدیدی برای این باشگاه، مسوولان امر خیلی سریع برای گرفتن اسپانسری نام‌آشنا دست‌به‌کار شدند. اوایل صحبت از برندهای «آدیداس» و «نایکی» برای این باشگاه بود که ظاهرا مشکل زمان، مانع از انجام این قرارداد شد. آدیداسی‌ها به پرسپولیس گفته بودند که در صورت توافق از سال آینده می‌توانند با این باشگاه همکاری کنند. اما در این بین بهترین پیشنهاد مربوط به برند ایتالیایی «ماکرون» بوده که وعده داده تا سه ماه آینده لباس‌های اصلی باشگاه را به دستشان برساند؛ «ماکرون»، از لحاظ اعتبار بهتر از بقیه «برند»هایی است که تا به حال پایشان به ایران باز شده است.


این کمپانی اسپانسر تیم‌های مطرحی همچون «لاتزیو»، «ناپولی» و «استون ویلا» است و ظاهرا قرارداد پرسپولیس با این «برند» هم مزیت‌های خاص خودش را دارد.  آن‌طور که گفته می‌شود، سرخ‌های پایتخت، رقم به مراتب بیشتری در مقایسه با «آل‌اشپرت» از «ماکرون» گرفته‌اند و فعلا قرارداد یک‌ساله‌ای منعقد کرده‌اند. اگرچه هیچ یک از مسوولان در باشگاه نسبت به رقم واقعی این قرارداد، پاسخی نداده است، ولی به‌صورت تقریبی پرسپولیس تا 500هزاردلار می‌تواند از «ماکرون»، تقاضای جنس رایگان کند و بیش از این مبلغ را هم با تخفیفی ویژه دریافت خواهد کرد. این در شرایطی است که طرح اصلی پیراهن پرسپولیس هنوز آماده نشده و قرار است این «برند» ایتالیایی در کمترین زمان ممکن، پیراهن‌های طراحی‌شده برای پرسپولیس را تحویل دهد.