وقتی صداوسیما به دام می‌افتد

 طبیعتا ساختار برنامه‌های گفت‌وگومحور باید به گونه‌ای باشد که تسلط مجری یا به طور کلی عوامل تولید به موضوعات مطرح‌ شده حداقل از مهمان برنامه کمتر نباشد، تا از بیان اطلاعاتی که در صحت آنها شبهاتی وجود دارد، جلوگیری شود.

گفت‌وگوهای یک‌طرفه گاهی باعث می‌شود تا فرد مصاحبه‌شونده اطلاعات و نظرات شخصی را به هم آمیخته و در قالب اطلاعات مستند ارائه کند. در این شرایط اگر مجری به دلایل گوناگون نتواند این موضوع را تشخیص دهد، طبیعتا روند مصاحبه به اشتباه پیش خواهد رفت و حواشی به دنبال خواهد داشت.

موضوعی که مدتی است در برخی از برنامه‌های صداوسیما که به عنوان یک رسانه‌ رسمی و فراگیر در حال فعالیت است نیز دیده می‌شود؛ به عنوان مثال در روزهای اخیر برنامه صبحگاهی «حالا خورشید» با حضور یک بانوی زلزله‌زده کرمانشاهی روایتی از کارآفرینی و زندگی در چادرها را بعد از گذشت بیش از پنج ماه از زلزله سرپل‌ذهاب به تصویر کشید که در ادامه دوربین یکی از خبرگزاری‌ها با حضور در آپارتمان محل زندگی این فرد که اتفاقا از امکانات قابل قبولی هم برخوردار بود، از جعلی بودن این خبر پرده برداشت.

اما برخی از رسانه‌ها این عملکرد را به رویکرد انتقادی صداوسیما به دولت یا بی‌دقتی و غیرحرفه‌ای بودن عوامل تولید برنامه «حالا خورشید» و تلویزیون نسبت می‌دهند.

بر همین اساس محمدرضا خوشرو ـ کارشناس رسانه و استاد ارتباطات ـ در گفت‌وگویی با ایسنا معتقد است که «فکر نمی‌کنم این موضوع شیطنت صداوسیما برای بیان اخبار دروغ بوده باشد. در واقع نقص و ایراد صداوسیما این است که تحقیقات این رسانه به اندازه کافی دقیق نبوده است و به همین خاطر شانتاژی که علیه صداوسیما صورت گرفته مبنی بر اینکه از روی عمد به این خانم گفته شده دروغ بگوید را قبول ندارم. علت اصلی این موضوع را بیشتر ناآگاهی صداوسیما می‌دانم.»

او با بیان اینکه «صداوسیما باید برای احترام به مخاطب با دقت بیشتری عمل کند»، ادامه داد: در دوره فعلی صداوسیما دچار یک چالش جدی شده است که عمدتا به جای آنکه پیشرو باشد، پیرو است. صداوسیما منتظر می‌ماند تا جریانی در شبکه‌های اجتماعی مطرح و پُررنگ شود و بعد به آنها می‌پردازد. در واقع سوژه‌ها را از شبکه‌های اجتماعی می‌گیرد و به همین خاطر هم ممکن است به خاطر بی‌دقتی به دام‌هایی بیفتد و خبرهایی را پوشش دهد که از صحت آنها مطمئن نیست.

این استاد ارتباطات خاطرنشان کرد: به هر حال رسانه‌های رسمی همانند خبرگزاری‌ها منبع معتبری هستند که با دقت و دروازه‌بانی خبر، رویدادها را پوشش می‌دهند. این درحالی است که شبکه‌های مجازی هر رویدادی را پوشش می‌دهند و برایشان مهم نیست که صحت این اخبار به چه صورت است. صداوسیما هم باید همانند سایر رسانه‌های رسمی با دقت دروازه‌بانی خبر کند و بدون بررسی صرفا هر رویدادی که فکر می‌کند جذاب است را از شبکه‌های اجتماعی پیگیری و بعد منتشر نکند. چراکه این پیروی منجر به باخت خواهد شد و برای رسانه‌ای همانند صداوسیما با این عده و بودجه‌ای که دارد اُفت است.

خوشرو با بیان اینکه «صدوسیما می‌تواند به جای پیروی از شبکه‌های اجتماعی، در زمینه‌های آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی پیشرو باشد»، یادآور شد: آنقدر صداوسیما از خودش نقطه ضعف نشان داده و به خاطر اینکه به اندازه نیروها و بودجه‌ای که دارد حرفه‌ای عمل نکرده است که برخی از رسانه‌ها به‌ راحتی می‌توانند علیه او شانتاژ کنند.