گردشگری ایران، تنها به گردشگران خارجی مربوط نمی‌شود. بخشی از گردشگران، مردم ایران هستند که برای‌اندک زمانی آسودن و فراغت از کار، اقدام به سفر می‌کنند. پولی که در جیب گردشگران داخلی است، بخشی از سرمایه‌ی کشور است.
اگر ما به فکر ارتقای گردشگری در کیش هستیم، نباید در آن فضای تنش‌زایی ایجاد کنیم. البته وقتی می‌گوییم منطقه آزاد، به معنای همه چیز آزاد نیست. اما اگر تسامح رعایت شود نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت. کیش قابلیت این را دارد که رونق بیشتری بگیرد.هر کشوری از جاذبههای طبیعی و تاریخی برای جذب گردشگر برخوردار است. بسیاری از کشورهایی که به فکر درآمدزایی از این راه هستند، حتی اگر جاذبههای زیادی برای جذب گردشگر نداشته باشند، این جاذبه‌ها را برای خود ایجاد می‌کنند. درآمد بسیاری از کشورها از گردشگری، بسیار بیشتر از درآمدشان از مواد خام است. طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری در سال 2015، ایران در جمع ده کشور دارای بیشترین گردشگر دنیا نیست. بر اساس این گزارش ایران حتی در میان کشورهای خاورمیانه نیز در رتبه‌ی چهارم قرار دارد. در سال 2015، درآمد ایران از ورود گردشگر، ۳.۸۶۸ میلیون دلار و تعداد گردشگران وارد شده 5.2 میلیون نفر بودند. این رقم در برابر درآمد ده کشور اول دنیا در صنعت گردشگری، بسیار رقم پایینی است. این در حالی است که ایران دارای انواع جاذبه‌ها برای طیف مختلفی از گردشگران است؛ جاذبههای تاریخی و فرهنگی و جاذبههای طبیعی. تاریخ طولانی و زندگی مردمان گوناگون در ایران، آثار تاریخی و فرهنگی زیادی را در این سرزمین به جای گذاشته است. همچنین ایران به برکت مساحت زیادی که دارد، انواع آب و هوا و اقلیم را در خود جای داده است. ایران به تنهایی آب و هوای چند کشور و حتی چند قاره را دارد.
700 تومان برای جذب هر گردشگر
کشوری با این میزان جاذبه، اگر نگوییم در صدر، باید در جمع پنج کشور اول جذاب برای گردشگران باشد. ایران در سال‌های اخیر تلاش‌های در جهت افزایش گردشگری کرده است. تلاش‌هایی که هرچند نتایج چشمگیری نداشته، اما تا حدی وضعیت ورود گردشگران به کشور را افزایش داده است. علی‌‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی در دی ماه 96 به ایرنا گفت: «بر اساس قانون برنامه ششم و همچنین برنامه چشم‌انداز، باید تعداد گردشگران خارجی از پنج میلیون به ۲۰ میلیون تن افزایش یابد.» اما جذب گردشگر نیازمند صرف هزینه است. هزینه‌هایی باید برای تبلیغات صرف شود تا گردشگران با جاذبههای یک کشور آشنا شوند. مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری در تیر ماه گذشته در این باره گفت: «در بازارهای اروپا برای جذب هر گردشگر خارجی حدود دو دلار هزینه تبلیغات می‌شود و کشورهایی مثل ترکیه و مالزی شش تا ۹ دلار و برخی کشورهای ناشناخته‌تر ۱۴ تا ۴۰ دلار خرج می‌کنند، اما سهم ایران حدود ۲۰ سنت (تقریبا ۷۰۰ تومان) است اگر خواهان توسعه گردشگری هستیم، باید سرمایه جذب گردشگران خارجی را افزایش دهیم و بازارداری کنیم، چرا که قبلا بازارهای هدف شناسایی شده‌اند و کار سخت ما از حالا شروع شده است. باید گرایش‌ها را حفظ کنیم و این کار به هزینه و مدیریت نیاز دارد. در این مسیر نقش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و دولت نیز انکارناپذیر است. گردشگری در زمان کوتاه یا عاجل نتیجه نمی‌دهد. همچنان که حضور در نمایشگاه‌های خارجی یک ساله به جواب نمی‌رسد، شاید یک دهه نیاز باشد تا ما به آنچه هدف‌گذاری کرده‌ایم دست یابیم. گردشگری به افقی ۲۰ ساله با نگاه تخصصی، پایدار و حمایتی نیاز دارد. شرایط اعتباری به ویژه در بخش تبلیغات در سال‌های ۹۳ تا ۹۵ آنچنان مطلوب نبود که ما بتوانیم نقش‌آفرینی بهتری داشته باشیم. زمانی که می‌خواستیم ظرفیت مثال‌زدنی ایران را معرفی و مدیریت کنیم با مشکلات نرم‌افزاری و جریان تبلیغات منفی علیه کشورمان روبرو شدیم که باید این شرایط را با‌اندک اعتبارات در اختیار، مدیریت می‌کردیم.»
خروج سرمایه‌ی کشور
گردشگری ایران، تنها به گردشگران خارجی مربوط نمی‌شود. بخشی از گردشگران، مردم ایران هستند که برای‌اندک زمانی آسودن و فراغت از کار، اقدام به سفر می‌کنند. پولی که در جیب گردشگران داخلی است، بخشی از سرمایه‌ی کشور است. چه بهتر که این سرمایه در داخل ایران مصرف شود و به دیگر سخن به صنعت گردشگری ایران کمک کند و از کشور خارج نشود. سال‌هاست که دلسوزان گردشگری ایران، از خروج میلیون‌ها تومان از پول‌های ایرانیان از مرزهای ایران به منظور گردش و تفریح، گلایه می‌کنند و نسبت به افزایش این وضعیت هشدار می‌دهند.
ایران را بشناسیم
روزهای تعطیل نوروز و بیشتر روزهای تابستان معمولا فرصت خوبی برای سفر و گردش است. اما دریغ که در این روزهای طلایی که می‌تواند حجمی از درآمد وارد سپهر گردشگری ایران شود و آن را از وضعیت نامناسبش برهاند، هزینه‌های مالی ایرانیان در کیسه‌ی گردشگری کشورهای خارجی به ویژه کشورهای همسایه ریخته می‌شود. کشورهایی که از نظر جاذبههای تاریخی و فرهنگی و طبیعی گردشگری، در مقام قیاس با ایران، در جایگاهی پایین‌تری قرار می‌گیرند. دریغ که بسیاری از ایرانیان پیش از این که کشور خود را بشناسند، بارها به کشورهای دیگر سفر می‌کنند؛ ممکن است تا آخر عمر نیز موفق به دیدن حتی یک پنجم از این سرزمین وسیع نشوند در حالی که کوچه پس کوچه‌های فلان شهر در فلان کشور همسایه را مانند محله‌ی مادری ازبرند.
تساهل و تسامح بری جذب گردشگر
در بین شهرهای تاریخی ایران که میراث تاریخی و فرهنگی چندین و چند ساله را در خود جای داده‌اند، جزیره‌ی کیش جاذبههای متفاوت‌تری دارد. البته کیش خالی از جاذبههای تاریخی نیست، اما شهرت و محبوبیت این جزیره برای گردشگران به سبب جاذبههای طبیعی و تجاری است. کیش در طول سال مقصد گردشگران زیادی است. کیش به دلیل منطقه آزاد بودنش و همچنین قرار داشتن در نقطه‌ی مرزی ایران، کالاها و اجناس ارزان قیمت‌تری را نسبت به سایر مناطق ایران عرضه می‌کند. چند روز پیش محمدابراهیم انصاری لاری مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش در این خصوص گفت: «اگر بتوانیم سالانه 10 تا 20 درصد از کسانی که مقاصد سفرشان کشورهای اطراف است را به کیش جذب کنیم به کالای ایرانی و کشور خدمت کرده‌ایم. ما جزیره‌ی کیش را به عنوان یک کالای برتر ایرانی می‌دانیم. اگر قرار است در کشور کالای ایرانی تولید شود باید روز به روز کیفیت‌شان بیشتر شود و تاکید مقام معظم رهبری نیز بر حمایت از تولیدات باکیفیت است تا مورد توجه و استقبال مردم و در یک چرخه عرضه و تقاضا قرار گیرد. همه ما می‌دانیم که کالای برتر ایرانی باید مورد حمایت قرار گیرد، اما گاهی در ذهن و سخن برخی مسئولان شاهد یک سوء‌تفاهم نسبت به کل مناطق آزاد و بعضی اوقات به صورت خاص نسبت به جزیره‌ی کیش هستیم. یکی از وظایف ما در سال جدید تلاش برای زدودن این سوء‌تفاهم و سوء‌ظن است و یکی از وظایف جدی ما عرضه این کالای برتر با کیفیت بهتر است. حوزه رقابت ما اینجاست، 12 میلیون نفر در سال 96 به سفر خارجی رفتند که 95 درصد برای تفریح سفر کردند و از این آمار 90 درصد به کشورهای امارات و ترکیه رفتند. اگر ما بتوانیم 20 درصد از این آمار را جذب بکنیم کاری کرده‌ایم. اگر در رقابت با دیگر شهرهای کشور خودمان گردشگر مقاصد داخلی را جذب کنیم کاری نکرده‌ایم بلکه یک رقابت داخلی روی داده که کمکی به اقتصاد کشور و حمایت از کالای ایرانی نکرده‌ایم. در همه حوزه‌ها نیازمند یک نوع تسامح و تساهل هستیم. اگر در حوزه اقتصاد سرمایه‌گذاران ما از پرداخت مالیات معاف هستند باید در حوزه فرهنگی و اجتماعی هم ضمن حفظ اصول اسلام قائل به نوعی تسامح و تساهل باشیم. اگر قرار است همین برخوردی که در همه جا هست درکیش هم داشته باشیم چطور می‌توانیم مردم کشورمان را از سفر به امارات و ترکیه منصرف بکنیم و به کیش بیاوریم. آیا رفتن این مردم به کشورهای همسایه آسیب اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بیشتری در پی دارد یا سفر آن‌ها به کیش حتی با پذیرفتن نوعی تسامح و تساهل که باید در رفتارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داشته باشیم. اگر ما کیش را به این سمت ببریم می‌توانیم این رقابت را هدایت کنیم و نقش موثری در اقتصاد ملی داشته باشیم.»
کیش یک جایگزین خوب
در مورد پیشنهاد مدیر منطقه آزاد با یکی از مدرسان حوزه‌ی گردشگری گفت‌وگو کردیم. رجب‌علی خسروآبادی در این باره به آفتاب یزد می‌گوید: «مقاصد گردشگری ما چند صورت دارد. بعضی مقاصد زیارتی هستند مثل مشهد و قم که محور در آن‌ها زیارت است. دسته‌ای دیگر از مقاصد طبیعت است. مثل کویر که در این مقاصد محور طبیعت‌گردی است.اما جایی مثل کیش از مقاصد گردشگری تفریحی است. داشتن بندر و دریا کیش را بسیار برای تفریح مناسب کرده است. در گذشته مزیت نسبی کیش برای مردم خرید کالا و بازرگانی بود اما به مرور زمان خدمات و امکانات بسیار خوبی در این جزیره عرضه شد. این خدمات و امکانات مردمی را که قصد تفریح و سلامت‌سازی جسم و روح را دارند به کیش می‌کشاند. ما نیازمند مکان‌هایی هستیم که فضای آرام و دل‌نشین برای تندرستی و سلامتی داشته باشد. دیگر کالا تنها جاذبه‌ی کیش نیست. حال اگر ما به فکر ارتقای گردشگری در کیش هستیم، نباید در آن فضای تنش‌زایی ایجاد کنیم. البته وقتی می‌گوییم منطقه آزاد، به معنای همه چیز آزاد نیست. اما اگر تسامح رعایت شود نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت. کیش قابلیت این را دارد که رونق بیشتری بگیرد. باید براساس قوانین و کارکردهای مناسب این مهم را فراهم سازیم. می‌شود سخت‌گیری‌ها را کمتر کرد. اگر به این مسائل رسیدگی شود، کیش می‌تواند جایگزین خوب برای ترکیه و امارات باشد. خواه ناخواه اگر بخواهیم گردشگری را در کیش توسعه دهیم باید هزینه‌ی زیرساخت‌ها را بدهیم. به گونه‌ای که هزینه‌ی سفر مردم به کیش کمتر از هزینه‌ی کنونی تمام شود. هر چقدر که بخشی از هزینه‌ی زیرساخت‌ها پرداخت شود، فشار کمتری روی مردم خواهد بود و زمینه برای کاهش قیمت سفر به کیش فراهم می‌شود. همچنین گردش اقتصادی باید به گونه‌ای تنظیم شود که امکان سودآوری معقول را به همراه داشته باشد.» کیش تنها گزینه‌ی پیش رو برای نگه داشتن گردشگران ایرانی در داخل ایران نیست. کافی است کمی با دلسوزی بیشتری به گردشگری ایران نگاه شود و گام‌های جدی‌تری برای رونق آن برداشت تا دید که ایران از این نظر چه گوهر نایابی است.
منبع:آفتاب یزد
ارسال نظر
