اهداف سیاسی آمریکا از حمله موشکی به سوریه

 امریکا در حالی که سخن از خروج از سوریه به میان می آورد پس از یک حمله شیمیایی در دوما، در یک بزرگنمایی از آنچه در سوریه اتفاق افتاده بود، تهدیدات شدیدی را متوجه سوریه کرد و در نهایت حمله موشکی خود را همراه با انگلیس و فرانسه به سوریه شکل داد. تبعات این حمله چه خواهد بود؟ دلیل ابهام و استراتژی امریکا در سوریه چیست؟

در این باره با رضا نصری کارشناس ارشد حقوق بین الملل گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.

آقای نصری چه ارزیابی از این اقدام امریکا وجود دارد؟ دلیل تردیدها و تناقض گویی های ترامپ در رابطه با سوریه چیست؟

ترامپ تلاش کرد شدت و وسعت حملات اخیر را برای افکار عمومی آمریکا بزرگ‌تر آنچه بود جلوه دهد و با فضاسازی و حضور در برنامه مستقیم تلویزیونی اینگونه القاء کند که این حمله جدی‌تر و گسترده‌تر از حمله‌ای بود که سال گذشته به پایگاه هوایی شعیرات صورت گرفت. اما در عین حال، ژنرال متیس و دانفورد در مصاحبهٔ مطبوعاتی خود - که تخصصی‌تر، غیرتبلیغاتی‌تر و ظاهراً برای مخاطب بین‌المللی تنظیم شده بود - تاکید کردند حمله کوتاه، محتاطانه و محدود به تاسیسات مرتبط به «سلاح شیمیایی» دولت سوریه خواهد بود و سایر اهداف نظامی را در بر نخواهد گرفت؛ که همین‌طور هم شد. این نشان می‌دهد در تنشی که میان کاخ سفید (تیم ترامپ-بولتون-هیلی) و پنتاگون (تیم ژنرال متیس) در چند روز گذشته برقرار بود، در نهایت موضع پنتاگون - که مخالف حمله بود - بر موضع افراطیون کاخ سفید تا حدود زیادی غلبه کرده و حمله به نحوی سامان‌دهی شد که هم وجههٔ «مقتدر» رئیس‌جمهور حفظ شود و هم موجب تنش بیش از حد با روسیه و ایران نگردد. یعنی هم اهداف تبلیغاتی ترامپ - که بخشی از آن مرتبط با مشکلات داخلی اوست - تأمین شود و هم ملاحظات امنیتی و نظامی پنتاگون محفوظ بماند. اگر این اتفاق را در کنار واکنش برخی از سناتورهای مهم آمریکا - مانند سناتور تیم کین (که این حمله را «غیرقانونی» خواند) - قرار دهیم، می‌توان برداشت کرد که ظاهرا‌ً دستگاه سیاسی آمریکا در مجموع از آنچه ترامپ جلوه می‌دهد «محتاط»تر، «محاسبه‌گر»تر یا «معقول‌»تر رفتار می‌کند. چنانچه حملهٔ اخیر در روند تایید مایک پومپئو نیز اثر بگذارد - یعنی موجب شود او در کمیته روابط خارجی سنا رای تایید نیاورد - این برداشت تقویت خواهد شد.

دلیل تردید امریکا برای ماندن یا رفتن از سوریه چیست؟

معتقدم دستگاه سیاسی و امنیتی آمریکا در کُلیت خود تردیدی در ماندن در سوریه ندارد. منافع راهبردی بلندمدت و موضع هم‌پیمان‌ها و متحدین منطقه‌ای آمریکا هم ایجاب می‌کند آمریکا از سوریه خارج نشود. آنچه شبهه در مورد موضع آمریکا ایجاد کرده اظهارات غیر مترقبه و هماهنگ‌نشدهٔ‌ ترامپ است که ناگهان وعده به خروج نیروهای آمریکایی داد؛ بی آنکه حتی سخنگوی وزارت خارجه و وزارت دفاع هم پیشاپیش از موضوع مطلع شده باشند. شاید فضاسازی آمریکا در مورد حملهٔ شیمیایی در سوریه نوعی «مقاومت داخلی» در واشنگتن برای منصرف کردن رئیس‌جمهور از اجرای این برنامه باشد.