محمد
کشاورززاده، دستيار وزير امور خارجه ايران در حوزه آمريکا، در گفت‌وگو با
«شرق» گفت: کانادا به محل فرار اختلاسگران ايراني تبديل شده است.مصاحبه شرق با دستیار ظریف را در زیر بخوانید:
چرا با اينکه مذاکراتي براي ازسرگيري رابطه دو کشور ايران و کانادا انجام شده، هنوز شاهد تحولي در اين حوزه نيستيم؟
کانادايي‌ها ابراز علاقه کردند که رابطه دو کشور را از سر گيرند. اين ابراز تمايل در دولت جديد کانادا انجام گرفته و آنها علاقه‌مند هستند که با ايران رابطه داشته باشند.
اصلي‌ترين مانع براي ازسرگيري رابطه چيست؟
مشکلي که کانادايي‌ها ايجاد کردند، اين بود که مصونيت سياسي نمايندگان ايران را لغو کردند؛ اگرچه مصونيت ديپلماتيک پابرجاست؛ اما تصويب اين قانون در پارلمان اين کشور که مصونيت سياسي نمايندگان کشور ما را لغو کرده، موضوع را سخت کرده است.
ما معتقديم وضعيت ما در رابطه با کانادا بايد به شرايط قبل از سال ٢٠١٢ بازگردد. در کانادا حدود ٤٠٠ تا ٥٠٠ هزار ايراني زندگي مي‌کنند که براي انجام تک‌تک کارهاي کنسولي‌شان نيازمند به سفر به کشورهاي ديگر هستند که هزينه و مشکلات زيادي براي آنها ايجاد مي‌کند.
ما در تلاش هستيم تا با ازسرگيري روابط، مشکل اين شهروندان رفع شود. اگرچه کانادا معتقد است که آنها شهروند کانادا هستند؛ اما چون تابعيت ايراني دارند، براي برخي مسائل ثبتي مثل ارث، برخي گواهي‌ها و سفر به ايران با مشکل مواجه مي‌شوند. در‌حالي‌که دولت کانادا معتقد است که وضعيت شهروندانش برايش مهم است، بايد مشکلات اين دسته از شهروندانش نيز برايش مهم باشد (البته جمهوري اسلامي ايران دوتابعيتي‌بودن را قبول ندارد و اين افراد را شهروند ايراني مي‌داند). اين افراد اغلب مجبور مي‌شوند براي حل مسائل کنسولي به واشنگتن، مکزيک و حتي کوبا و... سفر کنند. خود شهروندان ايراني ساکن کانادا در تلاش هستند تا دولت کانادا را متقاعد کنند تا رابطه با ايران را از سر گيرد.
خب مذاکرات به کجا رسيد؟
ما مذاکرات‌مان را به خوبی انجام داده‌ايم. دو دور هيئت کانادايي به ايران سفر کردند و يک دور مذاکره در اروپا و يک دور مذاکره در نيويورک انجام شد؛ اما کانادايي‌ها به دليل فشارهايي که وجود دارد، تعلل کرده‌‌اند و متأسفانه اين کشور مأمن برخي اختلاسگران ايراني شده که به آنجا فرار مي‌کنند. اگرچه پليس اينترپل حکم دستگيري اين افراد را صادر کرده است؛ اما دولت کانادا در پيگيري ماجرا تعلل مي‌کند. همچنين ايران در پيگيري وضعيت چند شهروند ايراني که در کانادا کشته شده‌‌اند يا مشکل حقوقي دارند، با مشکل مواجه است.
در‌حالي‌که شما توضيح داديد که مذاکرات با حسن نيت انجام شده؛ پس چرا در اجرا اقدامي صورت نگرفته؟
بله، تيم کانادا در مذاکره بسيار مثبت بود؛ اما وقتي کار در پروسه اداري آنها وارد مي‌شود، با مشکل مواجه مي‌شويم.
مشکلات موجود بين دو کشور به ويژه شرايط شهروندان از طريق دفاتر حافظ منافع دو کشور حل‌شدنی نيست؟
نه، براي اين موضوع نمايندگان سياسي و کنسولي دو کشور بايد حضور داشته باشند تا به اسناد و مدارک مورد نياز دسترسي داشته باشند و بتوانند مسائل کنسولي اين اتباع را رفع کنند. با اينکه ما با ايالات متحده آمريکا روابط سياسي نداريم و در شرايط قطع رابطه هستيم، دفتر حافظ منافع ايران در واشنگتن در حال کار است و کارهاي کنسولي شهروندان را انجام مي‌دهد. خب چنين فرمولي در کانادا هم می‌تواند اجرا شود تا پيش از بازگشايي سياسي روابط مسائل کنسولي حل‌وفصل شود.
رأي دادگاهي در کانادا اموال ايراني را توقيف کرده است. چه اموالي بود؟
چند ساختمان در حکم حقوقي دادگاه کانادا مطرح شده که يکي از آنها ساختماني متعلق به وزارت علوم و ساختمان ديگري متعلق به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي بوده که آنها مدعي هستند که اين اموال ديپلماتيک نيست؛ از‌‌اين‌رو مصادره شدند؛ اما ما اين حکم را قبول نداريم و مطابق قوانين بين‌الملل و کنوانسيون وين، به اين حکم اعتراض کرده و وکلاي ما در حال پيگيري حقوقي موضوع هستند.
از اين ساختمان‌ها چه استفاده‌اي مي‌شد؟
اين ساختمان‌ها کارکرد فرهنگي داشته و براي ترويج فرهنگ و زبان و ادبيات فارسي استفاده می‌شد؛ اما اقدام دادگاه کانادا درباره حکم مصادره اين اموال کاملا مغاير با حقوق بين‌الملل، اصل مصونيت دولت‌ها و رعايت حقوق اماکن ديپلماتيک است.
