دستاوردهای جدید محققان در زمینه دیابت

 رییس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه  دیابت با استرس‌های روحی و روانی و غذایی بروز می‌کند، آنتی‌اکسیدان‌ها را عامل پیشگیری‌کننده از بروز این بیماری دانست و گفت: آنتی‌اکسیدان‌ها علاوه ‌بر خوردنی‌های حاوی این ماده، از طریق خواب، روزه‌داری و همچنین "هوای کوهستان" تامین می‌شود.

دکتر علی‌اکبر موسوی - رییس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران (IBB) - در گفت وگو با ایسنا با بیان اینکه بیوفیزیک نگاه فیزیکی به پدیده‌های زیستی و تمرکز مطالعات بر ساختار سلولی ‌و ‌مولکولی است، افزود: یونسکو در موضوع‌های دست ‌اول جهان کرسی‌های تحقیقاتی برگزار می‌کند و بر اساس پیشنهاد ما، کرسی یونسکو در تحقیقات میان‌رشته‌ای بیماری دیابت در مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران تاسیس شد.

وی با تاکید بر اینکه در بررسی‌های بیماری "دیابت" کمتر رویکرد مولکولی مطرح شده و همواره رویکرد پزشکی داشته است، اظهار کرد: این‌ در حالی‌ است که دیابت تنها یک بیماری نیست؛ بلکه عوارض آن، بیماری‌های زیادی را ایجاد می‌کند. به ‌همین ‌دلیل است که گفته می‌شود "دیابت و عوارض آن".

موسوی با تاکید بر این‌که دیابت منشاء ده‌ها بیماری دیگر است، خاطر نشان کرد: از ‌آنجایی‌ که قطب بیوترمودینامیک در این مرکز ایجاد شده، اولین گروهی که به مطالعه در زمینه "قندی‌شدن" پروتئین‌ها و ترمودینامیک دیابت پرداخت، محققان این مرکز بودند.

به گفته او، در این مطالعه‌ها، آثار قندی‌شدن پروتئین‌ها و چگونگی تبدیل آنها به رشته‌ای ‌(فیبریل) ‌شدن و تشکیل مواد سمی و تعدیل آن بررسی و نتایج آن به‌ صورت مقاله‌های متعدد در سطح بین‌المللی منتشر شد.

رییس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران با اشاره به سخنرانی که در فرهنگستان علوم پزشکی ایران ارائه کرده است، توضیح داد: در این جلسه اعلام کردم در کشورهای پیشرفته علمی، بخشی با عنوان  Translational Medicine وجود دارد. این اصطلاح به ‌معنی «پزشکی ترجمه‌ای» نیست، بلکه مورد استفاده قرار گرفتن دستاوردهای تحقیقاتی قلمرو علوم  پایه و سایر رشته‌ها است که در علوم پزشکی و بالینی به‌کار می‌رود.

وی اضافه کرد: براین اساس پیشنهاد کردم چنین گروهی در مراکز علمی حوزه پزشکی ایجاد شود و سیاستگذاری‌های لازم نیز صورت پذیرد.

موسوی موحدی با اشاره به دستاوردهای تحقیقاتی کسب شده در این مرکز گفت: در مطالعات ترمودینامیک دیابت به این نتیجه رسیدیم که دیابت فقط بیماری "قند" نیست، بلکه بیماری «استرس است»؛ یعنی اگر فردی استرس داشته باشد، حتی اگر قند هم مصرف نکند، به دیابت و عوارض آن مبتلا می‌شود.

وی رشد دیابت در سایر کشورها را به‌دلیل استرس دانست و یادآور شد: در این مطالعه‌ها، "استرس"، رادیکال‌های آزاد غیرمتعادل تعریف شده است. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که الکترون‌های جفت‌نشده دارند.

استاد ممتاز دانشگاه تهران اضافه کرد: این رادیکال‌های آزاد همانند جرقه عمل می‌کنند و به ‌هرجایی که برخورد کنند، تخریب می‌کنند. بر این‌اساس، استرس فقط شامل استرس روحی و روانی نیست.

موسوی موحدی ادامه داد: زمانی‌ که فردی به بحران دچار می‌شود، می‌گویند استرس دارد؛ ولی زمانی‌ که غذای صنعتی خورده می‌شود، استرس نامگذاری نمی‌شود و این ‌در حالی است که ماده نگهدارنده‌ای که در غذاهای صنعتی موجود است، مواد اکسایشی و رادیکال‌های آزاد هستند. این مواد عامل رشد چرخه مولکولی دیابت هستند.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین بر اساس نتایج مطالعات ما استرس غذایی، مانند استرس روحی و ‌روانی موجب افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود و واکنش‌های قندی‌شدن با پروتئین‌ها را حتی بدون حضور قند انجام می‌دهد و موجب عوارض دیابت می‌شود.‌

رییس مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران راه تعدیل این امر را استفاده از آنتی‌اکسیدان‌ها ذکر کرد و ادامه داد: آنتی‌اکسیدان‌ها، جمع ‌آوری‌ کننده رادیکال‌های آزاد هستند که علاوه‌ بر خوردنی‌های حاوی آنتی اکسیدان‌ها، مانند میوه‌جات و سبزیجات، در هنگام خواب، روزه‌داری و همچنین "هوای کوهستان" هم تولید می‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه این مطالعات همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: علاوه بر آن با تعیین نمایندگانی در سایر استان‌ها این تحقیقات در سراسر کشور پیگیری می‌شود. ضمن آنکه در کشورهایی چون اندونزی و چین نمایندگانی داریم و با کرسی یونسکو در سایر کشورها درحال پیوند هستیم.