چرا امام محمد تقی(ع) را جواد الائمه می‌گویند؟

 حضرت امام محمدتقی(ع)، معروف به جواد الائمّه علیه السلام، نهمین پیشوای معصوم و جوان ترین امام شهید که در عمر کوتاه اما با برکت خود میراث ماندگارِ فرهنگِ تشیّع را پاس داشت. ایشان در مدینه شهر پیامبر(ص) در سال 195 ق. به دنیا آمدند و سرانجام در 25 سالگی در راه تحقق بخشیدن به آرمان‌های مقدس اسلام و اجداد طاهرینشان در سال 220 ق. توسط معتصم عباسی مسموم شدند و سپس جان به جان آفرین تقدیم کردند.

لقب‌هایی که برای امام نهم تنها فرزند امام رضا(ع) در تاریخ زندگانی آن حضرت به کار رفته است، گویای فضایل و اوصاف الهی این امام است و امتیازات این اسوه عالی را نشان می دهد. «جواد» و «تقی» مهم ترین و مشهورترین القاب امام نهم است. البته در میان ایرانیان بیشتر لقب جواد رایج است و آن حضرت با عنوان «جوادالائمه» شناخته می شوند. جود و بخشش و سخاوتمندی فوق العاده امام، عامل اشتهار آن حضرت به جواد بوده است.

بخشش در راه خدا، یکی از ویژگی های برجسته اهل بیت پیامبر است و آنان برای جلب رضایت پروردگار، کمک های فراوانی به نیازمندان می‌کردند. امام نهم نیز با لقب «جواد» یکی از نامداران دادرسی و ضعیف نوازی در طول زندگی کوتاه دنیایی اش بودند. آن حضرت در نیکی و کمک به مردم، به ویژه نیازمندان و در راه ماندگان، از باسخاوت ترین مردم زمان خویش شمرده می شدند. برنامه عملی امام جواد علیه السلام بر اساس نامه ای بود که از سوی پدر بزرگوارش، امام رضا علیه السلام از خراسان برای ایشان فرستاده شده بود. امام رضا علیه السلام در این نامه به فرزند عزیزش نوشتند: «من به دلیل حقی که بر تو دارم، از تو می خواهم هرگاه تصمیم به خارج شدن از منزل داری، از درِ بزرگ داخل و خارج شوی. هنگامی که سوار مرکب خود می شوی، همراه خود طلا و نقره بردار و هر کس از تو درخواست کمک نمود، به او نیکی کن.»

نهمین پیشواى ما را به خاطر دست بخشنده و گستردگی جود و کرم، «جواد» مى‌خوانند. امام جواد(ع) وقتی خبر بیماری کسی را می‌شنید، به عیادتش می‌شتافت و از او دلجویی می‌کرد. غذای امام جواد(ع) همانند جد بزرگوارش امیرمؤمنان(ع) خیلی ساده و به دور از تشریفات بود. ایشان همانند فقیران جامعه غذا می‌خوردند و با دیگران هم غذا می‌شدند. در بسیارى از احادیث آمده است که آن‌ حضرت از آنچه در درون ضمایر مردم مى‌گذشته و یا رویدادهایى که در آینده براى آنها پیش‌ مى‌آمده، مطّلع بوده و از آنها خبر مى‌داده اند.

در اینجا مواردی از جود و احسان حضرتش را به نظاره می‌ نشینیم:

علی‌بن مهزیار می‌گوید که دیدم حضرت امام جواد(ع) نماز واجب و غیر واجب خود را در یک قبای خز طارونی به جای آوردند و به من هم قبای خز دیگری بخشیدند و فرمودند: «این لباس را هنگام نماز پوشیده‌ام» سپس به من فرمودند: «ای علی! این لباسِ اهدایی را هنگام نماز خواندن بپوش.»

«محمد بن سهل بن الیسع قمی» از افرادی است که به افتخار دریافت لباس متبرک از امام نهم علیه‌السلام نائل آمده است. او در این باره می‌گوید که من در شهر مکه مجاور بودم. از آنجا به مدینه آمدم و به حضور حضرت جواد(ع) رسیدم. در نظر داشتم که از آن امام عالیقدر درخواست کنم که به من لباسی به عنوان تبرک عنایت کند؛ اما فرصت نشد و از محضرشان خداحافظی کردم، و از شهر مدینه منوره بیرون آمدم.

در همین موقع که به راه افتاده بودم، پیکی از راه رسید. او لباسی را به همراه داشت که در بقچه‌ای پیچیده بود و از اهل کاروان درباره «محمد بن سهل قمی» می‌پرسید تا این که به من رسید و من را شناخت. به من گفت: «مولای تو (امام جواد علیه‌السلام) این لباس را برایت هدیه فرستاده است». لباس‌های اعطایی امام علیه‌السلام دو لباس نرم و نازک بود. احمد بن محمد گفته است: «محمد بن سهل قمی» از دنیا رفت. من او را غسل دادم و در آن دو لباس اهدایی امام علیه‌السلام او را کفن کردم.