چرا با تغییر فصل بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شویم؟

حتما به‌تجربه دریافته‌اید که هرسال با پایان زمستان و فرارسیدن بهار، به میزان بیشتری مریض می‌شوید و سرما می‌خورید. این اتفاق صرفا برای شما رخ نمی‌دهد و در مقیاس جهانی، بیشترین میزان سرماخوردگی در فصل‌های پاییز و بهار رخ می‌دهد.

تحقیقات نشان می‌دهد که بیشترین میزان شیوع سرماخوردگی متعلق به پاییز است و پس از آن، بهار در رتبه دوم قرار می‌گیرد. اما چه عواملی موجب بروز این مسئله می‌شود؟
به باور دکتر «بردلی چیپس» (Bradley Chipps) مدیر کالج آلرژی، آسم و بیماری‌های سیستم ایمنی آمریکا، در فصل‌های بهار و پاییز، میزان حساسیت فصلی افزایش پیدا می‌کند و بدن افراد برای ابتلا به عفونت‌ها مستعدتر می‌شود. در این شرایط، التهاب بینی که به دلیل حساسیت پدید آمده است، کار ویروس‌ها را برای ورود و انتشار از طریق بینی راحت‌تر می‌کند. از سوی دیگر سیستم ایمنی بدن بر اثر بروز حساسیت و آلرژی، درگیر می‌شود و منابع دفاعی کمتری در بدن به‌صورت آزاد می‌توانند از شما در برابر بیماری‌ها محافظت کنند. به‌این‌ترتیب حتی اگر شما حساسیت نداشته باشید نیز نوسانات فصلی هوا و عواملی مانند تغییر در فشار اتمسفر، دما و باد می‌تواند راه‌های هوایی و بینی شما را تحریک کند و به‌این‌ترتیب، شما در برابر سرماخوردگی و عفونت‌ها ضعیف‌تر می‌شوید.
پژوهشگران همچنین اعتقاددارند هم‌زمان با کاهش هوا، سرماخوردگی نیز شایع‌تر می‌شود. نتایج پژوهشی جدید در دانشگاه ییل (Yale) نشان می‌دهد که کاهش دمای محیط به میزان ۷ درجه سانتی‌گراد می‌تواند مقاومت بدن را در برابر تکثیر ویروس سرماخوردگی کاهش دهد.
دکتر «آکیکو ایواساکی» (Akiko Iwasaki) استاد زیست‌شناسی و ایمونولوژی در دانشکده پزشکی ییل می‌گوید: «هر بار که بدن ما در معرض عفونت قرار می‌گیرد، تلاش می‌کنیم با ترشح اینترفرون‌ها با آن‌ها مقابله کنیم. ما متوجه شدیم که اگر درجه حرارت محیط را از ۳۷ درجه سلسیوس به ۳۳ درجه سانتی‌گراد کاهش دهیم، این تغییر می‌تواند قدرت سیستم ایمنی را کاهش دهد و ویروس‌ها مجددا تکثیر شوند.»
این موضوع به‌خوبی نشان می‌دهد که چرا در فصل پاییز آمار سرماخوردگی بیشتر می‌شود؛ اما دلیل رخ دادن این موضوع در فصل بهار چیست؟
دکتر ایواساکی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «احتمالا دلیل شیوع سرماخوردگی در فصل بهار آن است که هوا اندکی گرم‌تر می‌شود و به همین دلیل، مردم تمایل بیشتری به خروج از خانه و قرار گرفتن در هوای آزاد پیدا می‌کنند. از سوی دیگر هوا هنوز به‌خوبی گرم نشده و در نوسان است، به‌این‌ترتیب ویروس سرماخوردگی فرصت مناسبی برای رشد و تکثیر پیدا می‌کند. در شرایطی که در فصل پاییز، افراد در دمای ۱۰ درجه سانتی‌گراد بالای صفر در خانه می‌مانند و برای خروج از منزل لباس‌های گرم می‌پوشند؛ در فصل بهار و در همین دما به‌راحتی بیرون می‌آیند و حتی فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن یا دوچرخه‌سواری انجام می‌دهند.»
به باور کارشناسان، یکی دیگر از دلایل افزایش سرماخوردگی در فصل بهار، افزایش سفرهاست که موجب انتقال بیشتر بیماری‌ها می‌شود.
به اعتقاد دکتر ایواساکی، اقداماتی از قبیل گرم نگه‌داشتن بینی، پوشاندن سروصورت، شستن مرتب دست‌ها به‌ویژه قبل از غذا خوردن و مالش چشم‌ها، بهترین راه برای جلوگیری از نفوذ میکروارگانیسم‌ها به بدن است. نتایج مطالعه‌ای جدید نیز نشان می‌دهد که مکمل‌های ویتامین D می‌تواند به شما در محافظت از سرماخوردگی و آنفلوآنزا کمک کند.