خواص «قهوه» از منظر طب سنتی

 در منابع طب سنتی ایرانی، حکما طبیعت قهوه تازه را گرم و خشک و قهوه کهنه و بو داده را رو به سردی و خشکی می‌دانند. به گفته دکتر سمیه خلیل‌زاده، متخصص طب سنتی و به استناد از منابع طب سنتی، بهترین نوع قهوه، تازه سنگین سبزرنگ یمنی آن است که در آب ته‌نشین شود و نوع سیاه و بوداده آن بهتر است کمتر مصرف شود.

دکتر خلیل‌زاده با اشاره به اینکه قهوه نباید در حالت ناشتا مصرف شود، گفت: «بهترین زمان مصرف قهوه بعد از صرف صبحانه است و زمانی که فرد ناشتاست نباید قهوه بنوشد. همچنین مصرف آن همراه با شیر نیز توصیه نمی‌شود.»

وی در ادامه با بیان اینکه قهوه خاصیت نشاط‌آوری دارد و نوشیدن آن باعث رفع کسالت می‌شود، گفت: «با آنکه جوشانده قهوه، باعث رفع کسالت و قدرت بر شب بیداری است و حالت نشاط‌‌آور دارد اما زیاده‌روی در مصرف آن سبب لاغری، خشکی مغز، بی‌خوابی و کاهش میل جنسی می‌شود.»

وی همچنین با تاکید بر اینکه قهوه در رفع سرفه‌های بلغمی کمک‌کننده است، اما با این حال کسانی که مزاج سردتری دارند، با منع مصرف آن مواجه‌اند، گفت: «قهوه در خشک کردن رطوبات بدن، سرفه‌های بلغمی، خلط پشت حلق، گشودن گرفتگی‌های مجاری بدن، افزایش ادرار، کاهش تشنگی، تلیین روده، تقویت معده و رفع سردرد موثر است و چنانچه برای سرفه‌های بلغمی و مزمن مصرف می‌شود باید در زمان دم کردن قهوه، سه تا چهار عدد فلفل سیاه درسته به آن اضافه شود. سپس آن را صاف کرده و نوشید.»

دکتر خلیل‌زاده همچنین تاکید کرد که یکی از دیگر فواید قهوه، خواصی همچون پادزهر بودن، تسکین دردها، کاهش حدت و حرارت در بدن است و برای دررفتگی‌ها می‌توان از ضماد قهوه همراه عسل استفاده کرد.

این متخصص طب سنتی با بیان اینکه نوشیدن قهوه سرد برای قلب مضر است، گفت: «برای تهیه جوشانده قهوه باید 20-40 گرم قهوه را به آرامی در 300 سی‌سی آب جوشاند تا اینکه 100 سی سی بماند، سپس آن را صاف کرده و گرماگرم نوشید. نباید اجازه داد که قهوه سرد شود چراکه برای قلب مضر است و باعث تپش قلب می‌شود.»

وی در نهایت خاطرنشان کرد: «برای تقویت قلب باید هنگام تهیه قهوه به آن چند پر زعفران اضافه شود تا به بهترین وجه از ضرر آن بکاهد. همچنین اگر قهوه با زنجبیل، نبات، گلاب یا زعفران آماده شود، جلوی عواض سوء آن گرفته خواهد شد.»