به بهانه فوت کاپیتان ایتالیایی؛ چرا در خواب سکته می‌کنیم؟

 چند روز پیش خبر فوت ناگهانی «داویده آستوری»، کاپیتان ۳۱ ساله تیم «فیورنتینا» در فضای مجازی منتشر شد و فوتبال ایتالیا را در شوک بزرگی فرو برد. پیکر بازیکن فیورنتینا در هتلی که تیم در آن ساکن شده بود، بی‌جان پیدا شد.

دادستانی ایتالیا بعد از کالبد شکافی، دلیل مرگ او را اعلام کرد: «آستوری به دلیل سکته قلبی در خواب درگذشته است.» دو سال قبل هم «هادی نوروزی» کاپیتان تیم پیروزی به علت ایست قلبی در خواب از دنیا رفت و دنیای فوتبال کشورمان را غمزده کرد. درگذشت هادی نوروزی و داویده آستوری به دلیل ایست قلبی در خواب، بهانه‎ای شد تا درباره ایست قلبی و این که چرا در خواب بسیاری از افراد دچار سکته قلبی می‌شوند و چگونه می‎توان تشخیص داد که فرد در معرض خطر ایست قلبی و مرگ ناگهانی قرار دارد، توضیحاتی بدهیم.

سکته قلبی در خواب
هنگامی که فرد به خواب می‌رود، ماهیچه‎‏های مجاری تنفسی او آرام و منبسط می‌شود که می‎تواند در برخی افراد مشکل‎‏ساز شود چرا که نفس حداقل به مدت ۱۰ ثانیه قطع می شود. جریان هوا در مقابل بافت نرمی که در مسیر عبورش قرار دارد، مرتعش می‌شود و صدای خروپف ایجاد می‏کند. همچنین هنگامی که مغز از قطع شدن نفس آگاه می‎شود، سیگنالی را به ماهیچه‎های مجرای هوایی ارسال می‎کند تا مجدد منقبض شود. در موارد خفیف وقفه تنفسی هنگام خواب، هر ۱۰ دقیقه یک بار اتفاق می‎افتد، اما در موارد وخیم‏تر خواب فرد کاملا تحت تاثیر سکته قلبی قرار می‌گیرد. پزشکان چینی معتقدند خطر سکته قلبی در افرادی که زیاد خروپف می‌کنند، از این مشکل نشات می‌گیرد که جریان خون در قلب با وقفه‎های مداوم تنفس مختل می‏شود و در رسیدن خون به این اعضای حیاتی مشکل ایجاد می‏کند. درمان سکته قلبی طی سال‌های گذشته شناخته‌شده، ولی تنها در صورت اقدام فوری اثربخش است.

سکته از کجا می آید؟
گرفتگی عروق کرونر قلب از عواملی است که باعث بروز سکته در افراد می‎شود. این عارضه بر اثر رسوب چربی در درازمدت در دیواره‌های عروق به وجود می‎آید. رسوب بافت چربی در رگ‏ها بر اثر عواملی مثل فشار خون بالا، دیابت، کشیدن سیگار و داشتن سابقه خانوادگی در زمینه ابتلا به بیماری‎‏های قلبی ایجاد می شود. وقتی در یک جامعه شیوه زندگی غیرسالم است، دور از انتظار نیست که سن بروز بیماری قلبی کاهش یابد. افزوده شدن رستوران‌هایی که غذای بی‏‎کیفیت با کالری و چربی بالا تحت عنوان «فست‎فود» عرضه می‎کنند، رشد آمار افرادی که از سنین کودکی و نوجوانی اضافه وزن دارند، مصرف بیشتر تنقلات و نوشابه که مصرف سرانه آن از میانگین جهانی هم بیشتر است، آلودگی هوا، افزایش استرس‎های شغلی و آمار تنش‌های خانوادگی که به جدایی منجر می‎شود، از عواملی است که می‌تواند در پایین آمدن سن سکته قلبی دخالت داشته باشد. مهم‌ترین توصیه‎های پزشکان به جوانان و میان سالان علاوه بر اصلاح سبک زندگی، مراجعه منظم و مداوم به پزشک برای کنترل وضعیت جسمانی شان است. بیماری‌های قلبی ـ عروقی یکی از شایع‌ترین علل مرگ و میر بشر در قرون اخیر بوده است، زیرا افراد علایم خود را با یک بیماری ساده مانند مشکلات گوارشی اشتباه می‌گیرند، بنابراین دیر به بیمارستان مراجعه و اقدام‏های درمانی را با تاخیر دریافت می‎کنند. اختلالات خواب، احساس خستگی، نفس‌تنگی، اضطراب و دردهای عمومی از علایمی است که می‌تواند این فکر را ایجاد کند که در مدت یک‌ماه آینده فرد با خطر سکته قلبی مواجه‎است!

نشانه‌های فردی که دچار حمله قلبی شده است، چیست؟
- احساس سنگینی و فشار غیرطبیعی روی قفسه سینه
- احساس درد شدید در قسمت پشت، گردن و فک صورت
- تنگی نفس شدید و عرق سرد
- خستگی غیرعادی و شدید
-احساس گیجی یا سردرد
- تهوع و استفراغ (احساس بیمارشدن معده)

چه چیزی سبب حمله قلبی می‌شود ؟
حمله قلبی، زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به ناحیه‏ای از قلب قطع شود، اغلب از طریق یک لخته خون. به این دلیل که سرخرگ‌های تامین کننده خون عضلات قلب به‌دلیل رسوب چربی، کلسترول و دیگر مواد که «پلاک» نامیده می‌شود ، به‌تدریج ضخیم‎تر، سفت‎تر و تنگ‌تر می‌شود. اگر پلاک جدا و لخته خون تشکیل شود، جریان خون دچار انسداد می شود و حمله قلبی رخ می‌دهد. بنابراین کم کم عضله قلبی که از طریق رگ مزبور به آن خون‌رسانی می‎شود، می‎میرد . هرچه مدت زمان انسداد سرخرگ طولانی‌تر باشد دچار آسیب بیشتری می‎شود. زمانی‌که عضله قلبی بمیرد، آسیب قلبی دایمی خواهد بود.

بیماری‌ و دیگر عوامل مرتبط با سکته قلبی
پسوریازیس؛ در برخی بیماران مبتلا به پسوریازیس در مقایسه با مبتلایان به دیابت خطر حمله قلبی بیشتر می‌شود.
آشفتگی روابط خانوادگی؛ رابطه نامناسب با همسر می‌تواند برای قلب مضر باشد و احتمال حمله قلبی را به ۳۴ درصد افزایش دهد.
پایین بودن کلسترول مفید خون؛ پایین بودن کلسترول مفید پس از بیماری قلبی و سن سومین نشانه برای پیش‌بینی سکته قلبی است.
مشکلات کلیوی؛ نتایج یک مطالعه در هلند نشان می‌دهد، مشکلات کلیوی خطر حمله قلبی را به طور چشمگیری بالا می‎برد.
توقف ناگهانی مصرف آسپیرین؛ بررسی‌‎های متعددی نشان می‎‌دهد، بیماران قلبی، حداقل به مدت یک هفته پس از متوقف کردن مصرف آسپیرین یا داروهای غیراستروئیدی، در معرض خطر بالای حمله قلبی قرار دارند.
عفونت؛ اگر به آنفلوآنزا یا عفونت تنفسی مبتلا هستید، احتمال حمله قلبی برای شما پنج برابر بالاتر است.
بیماری لثه؛ افرادی که به بیماری لثه مبتلا هستند، نسبت به افرادی که دندان و لثه سالمی دارند، ۲۵درصد بیشتر در معرض خطر بیماری قلبی قرار می‎گیرند.

هنگام سکته باید چه کار کرد؟
بیمار یا اطرافیان باید به محض مشاهده علایم سکته با اورژانس تماس بگیرند. در این شرایط بیمار باید از فعالیت خودداری کند و در حالت استراحت قرار بگیرد. اورژانس بلافاصله با رسیدن به محل، از بیمار نوار قلب می‌گیرد و داروهای اولیه مثل قرص «زیرزبانی» یا «نیتروگلیسیرین» را در اختیار او قرار می‌دهد. به همه افراد توصیه می‌شود همیشه این دارو را در خانه یا همراه خود داشته باشند بلکه روزی بتوانند جان خود یا اطرافیان را با آن نجات دهند. ممکن است شما مشکل قلبی نداشته باشید اما با همراه داشتن قرص زیرزبانی می‌توانید جان یک فرد را در خیابان، اتوبوس و... نجات دهید. علاوه بر قرص زیرزبانی، مصرف «آسپیرین» هم می‌تواند هنگام بروز علایم سکته مفید باشد. در این شرایط فرد باید یک قرص آسپیرین 325 میلى‌گرمی جویدنى یا 4 قرص آسپیرین بچه (80 میلی‌گرمی) را یک جا مصرف کند تا آمبولانس به محل برسد.