مذاکرات هسته ای چقدر بر بازار سرمایه اثر دارد؟

سایه فتحی: در دو هفته گذشته نظرات کارشناسی و تحلیل های مختلفی پیرامون تاثیرات نتیجه مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 بر بورس مطرح شد. برخی از این کارشناسان عنوان کردند اگر در مذاکرات هسته ای در این مقطع توافقی حاصل نشود بورس با ریزش شدید مواجه خواهد شد چراکه دیگر کاسه صبر سهامداران لبریز می شود و بیش از این منتظر نخواهند ماند.در مقابل عده ای دیگری از کارشناسان معتقد بودند شاخص بورس تهران بدون توجه به روند مذاکرات درصورتیکه مسوولان امر حمایت های همه جانبه از بازار بعمل بیاورند بازهم رونق می گیرد. اکنون با مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته ای و تمدید زمان آن شواهد بازار سهام نشان می دهد نه تنها شاخص بورس برخلاف بعضی از پیش بینی ها با افت شدید مواجه نشد بلکه با افت جزیی در پایان اولین روز از معاملات هفته جاری پس از اعلام خبر تمدید مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 این روند نوید از سرگیری رشد بازارسهام در روزهای آینده خبر می دهد.

چراکه به عزم برخی از کارشناسان بازار سهام با توجه به اظهار نظرهایی که در برخی از رسانه ها داشته اند تمدید چهار ماهه مذاکرات بیانگر این موضوع است که هر دو طرف به دنبال راه حل نهایی و توافق برای حل مشکلات هستند و این موضوع نمی تواند خبر بدی برای بازار سرمایه و معاملات آن باشد. از سوی دیگر به زعم این کارشناسان در این دوره مذاکرات برای بررسی راه حل رسیدن به توافق نهایی تمدید شده است و حرفی از اعمال تحریم بیشتر نیز شنیده نمی شود نشان می دهد که احتمال توافق نهایی و رسیدن به نقطه مشترک زیاد است و این موضوع خبر خوبی برای بازار سرمایه و شرکتهای بورس است.

از طرف دیگر در هفته های اخیر شاهد حمایت دولت و مجلس از بازار سرمایه بوده ایم. گویا نمایان شدن اثرات مثبت این حمایت ها باعث شده تا شاخص بورس از ریزش های شدید بازایستد و دوباره با رشد مواجه شود. بطوریکه در یکماه اخیر تا کنون اغلب شرکتهایی بورسی  با بازدهی مثبت 2 تا 26 درصد مواجه شدند. در حالیکه طی 6 ماهه قبل با افت شدیدی روبرو بودند.

با این حال برخی از مسوولان بازار سرمایه معتقدند این بازار چندان وابسته به روند مذاکرات هسته ای نیست بلکه تاثیرات عوامل ساختاری که برگرفته مسایل اقتصادی کشور است بیشتر بر روند شاخص بورس تاثیر دارد.

محمدرضا پورابراهیمی عضو شورای عالی بورس و نائب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره می گوید: « تاثیر مسایل سیاسی و بین المللی که جزو عوامل جانبی اثر گذار بر بازار سهام محسوب می شوند مقطعی است. به هرشکل مسایلی چون مذاکرات هسته ای تاثیر خود را بر روی شاخص دارد اما اثر آن موقتی است. باعث نخواهد شد بطور مثال اگر در مذاکرات هسته ای به توافق نرسد شاخص بورس با ریزش شدید مواجه شود.» 

او اعتقاد دارد که به نظر می رسد زیاده خواهی دشمن سبب می شود توفیق چندانی در مذاکرات هسته ای بدست نیاوریم اما چشم اندازا بازار مثبت است: « همانطور که در حال حاضر این مذاکرات تمدید شده است با این حال چشم انداز بازار سرمایه مثبت است. فارغ از اینکه نتایج این مذاکرات در پایان آن چه خواهد شد باید تاکید کنم اثرات اینگونه عوامل بر روی بازار سرمایه مقطعی است. »

به اعتقاد نائب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس باید نگاه بلندمدت در بازار سرمایه مورد توجه باشد: « بازار سرمایه نگاه بلندمدت طلبد. چراکه اثرات اقدامات کوتاه مدت مقطعی است. در نتیجه نمی توان با اینگونه اقدامات انتظار تداوم رشد شاخص بورس را داشت. از طرف دیگر باید سهامداران چشم‌انداز روشنی نسبت به آینده داشته باشند تا بتوانند پیش‌بینی‌های لازم در جهت سودآوری را انجام دهند. »

به زعم این عضو شورای عالی بورس چالش های بازار سرمایه در حال حاضر به دو دسته ساختاری و جانبی تقسیم می شود. چالش های ساختاری به مسایل و تصمیمات اقتصادی دولت برمی گردد. بطور مثال وقتی دولت درباره سیاست های کاهش تورم برنامه ریزی می کند طبعا اثر خود را بر روی بورس نشان می دهد.

او افزود: « هر اندازه دولت در جهت شفاف سازی و برداشتن ابهامات حرکت کند به همان میزان نیز شرکت ها می توانند تصویر روشنی از آینده داشته باشند و بر مبنای آن تصمیم گیری کنند. اما مسایل جانبی خارج از حیطه اقتصاد است و از عوامل سیاسی تاثیر می پذیرد. نمونه روشن آن مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 است. در این زمینه کار چندانی از عهده مدیران بخش اقتصادی برنمی‌آید و باید منتظر ماند تا سرانجام نتایج مذاکرات هسته‌ای چه خواهد شد. البته همانطور تاکید کردم اثر آن موقتی است. »

پوابراهیمی تصریح کرد: « اما در خصوص مسائل ساختاری می‌توان گفت اصلاح روند و برداشتن ابهامات باعث می‌شود شرکت‌ها بتوانند بر مبنای تصویر روشن‌تری درباره آینده تصمیم‌گیری کنند. درحال حاضر مساله بسیار مهم در زمینه عوامل ساختاری برداشتن ابهامات در برخی از سیاست های اقتصادی دولت است. » 

 او تاکید کرد: « دولت باید چاره‌اندیشی کند تا سیاست های دوگانه خود در به ویژه در زمینه مهار تورم حل کند. به هرحال باید به پارادوکس افزایش بهای تمام‌شده محصولات شرکت‌های بورسی با سیاست فریز قیمتی و عدم افزایش قیمت محصولات شرکت‌ها را حل کند. » 

پورابراهیمی تاکید دارد که اگرچه دولت در مهار تورم توفیق بدست آورده است اما این شیوه کنترل تورم به قیمت دامن زدن به رکود اقتصادی تمام شده است. از سوی دیگر این سیاست باعث افت بورس در ماههای گذشته شد. با این حال دولت می‌توانست از شیوه دیگری استفاده کند و مهار تورم را با کمک بازار سرمایه با افزایش حجم تولید در اقتصاد انجام دهد. به عبارت دیگر با تامین مالی بخش‌های تولیدی از طریق بازار سرمایه نه‌تنها تورم را مهار کند بلکه رونق بازار را تداوم دهد.

نائب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در پیش بینی روند بازار سهام تصریح کرد: « باید رفع مشکلات ساختاری در اولویت قرار گیرد تا شاهد تداوم رشد بازار سرمایه باشیم اما بطور کلی  روند فعلی این بازار نشان می‌دهد در حال اصلاح و منطقی شدن است. به همین جهت چشم‌انداز این بازار مثبت است و می‌توان به تداوم رونق بازار سهام امیدوار بود. »