تركيب جمعيتي ايران رو به پيري ميرود. تاكيد علمي، آماري و حكومتي شده است كه هر زن بايد به نرخ ميانگين 2.1 فرزند برسد. رسانههاي مختلف از تلويزيون و راديو گرفته تا روزنامهها و آنلاينها، همه در ترويج فرزندآوري ميگويند. البته بين كارشناسان حوزه سلامت و پزشكي، اقتصاد، جامعهشناسي، روانشناسي و آمار، هنوز در مورد عدد و رقمها و اثرگذاري يا كاستي سياستگذاريها اختلاف نظر وجود دارد. گاه به گذشته نقد ميكنند و گاه بيم آينده را پررنگتر يادآور ميشوند.
در گزارش سرشماري نفوس و مسكن سال 1390 مركز آمار ايران، هرم جمعيتي نشان ميدهد كه بزرگترين قاچ جمعيتي كنوني جامعه، به متولدين ميانه دهه 60 اختصاص دارد. در اين يادداشت فرض ميكنيم كه زوجها تصميم به باروري گرفتهاند تا ميانگين مورد انتظار تعداد فرزند برآورده شود.
مشاهداتم از گپ و گفتهاي دوستانه و گاه بسيار جدي با گروههاي مختلفي از اين جوانها كه برخي هنوز ازدواج نكردهاند، عدهاي هنوز فرزند ندارند، گروهي يك فرزند را زياد هم ميدانند و به بيشتر، فكر نميكنند و آنها كه بيش از يك فرزند دارند را مرور كردم. با توجه به اين كه بخش بزرگي از جمعيت كشور جوانهايي هستند كه اتفاقا دانشگاه رفتهاند و درآمدشان هم از بخش غيردولتي است (چون فرصت استخدام دولتي نداشتهاند)، تعدادي از مسالههاي سادهاي كه ايشان بايد برايش راهحلي بيابند را ميتوان چنين فهرست كرد:
1/ يافتن زايشگاه مطلوب و اعتماد و انتخاب به تيم پزشكي
2/ تخصيص وقت و هزينه براي رفت و آمدها؛ از مشورتهاي پيش از بارداري تا انواع آزمايشها و ويزيتها و ترخيص پس از زايمان
2/ هزينههاي دوره 10 ساله اول زندگي فرزندشان از سيسموني و پوشك و خوراك گرفته تا شهريههاي مهد و مدرسه و سرويس و ...
3/ مسالههاي يافتن مسكن مناسب براي زندگي با دست كم 2 فرزند
4/ مسالههاي كسري درآمد در مقايسه با هزينههاي زندگي (با فرض فعال بودن اكثريت اين زوجها در بخش غيردولتي) و زمان مورد انتظار خانواده براي كنار هم بودن
5/ مسالههاي ساده زندگي شهري مانند نبودن مسيرهاي مناسب تردد با كالسكه، مبلمان شهري ناسازگار با خانواده داراي فرزند خردسال
6/ تجربه ناخوشايند آلودگي جدي هوا در چند سال گذشته و بيم سلامت خود و خانوادهشان
زوجهاي جوان، همه به مسالههاي ساده و پيش روي خود براي فرزنددار شدن فكر ميكنند. بسياري علاقه به بچهدار شدن هستند، ولي با خود اما و اگرهايي را مرور ميكنند كه نياز است تا مسؤولان براي ايجاد زيرساختها و تسهيل زندگي خانوادههاي با فرزندان كم سن و سال، جديتر به ماجرا بينديشند و از حرف و كلام، به اقدام و اجرا روي آورند.
وبلاگ:محمود کریمی