روزهای خوش کشتیرانی فرامی‌رسد؟

کانتینر شرکت ون‌های تایوان، نخستین کمپانی خارجی خواهد بود که پس از وقفه‌ای چندین ساله بار دیگر در کرانه بندر شهید رجایی توقف می‌کند؛ کشتی که راه بازگشت غول‌های تجاری جهان به آب‌های ایران را باز خواهد کرد.

در حالی کشتی این شرکت تایوانی امروز - 29 تیر - به آبهای ایران می‌رسد که طبق اعلام معاون سازمان بنادر و دریانوردی، تا دوم مرداد ماه دومین کشتی نیز به بندر رجایی می‌رسد و با توجه به مذاکرات انجام شده با طرف‌های خارجی، این روند به زودی از سوی شرکت‌های دیگر ادامه پیدا می‌کند.

به گفته جهاندیده سه شرکت دیگر کشتیرانی دنیا نیز به زودی وارد بندر شهید رجایی می شوند تا به این ترتیب بخش دیگری از ظرفیت این بندر بزرگ بار دیگر به جریان بیفتد.

تحریم بندر شهید رجایی در سال‌های گذشته نه تنها فرصت‌های بسیاری را از کشور دریغ کرد که هزینه‌های زیادی را نیز به بار آورد.

موقعیت جغرافیایی مطلوب ایران که با توجه به دسترسی به آبهای آزاد می‌تواند نقش بسزایی را در ترانزیت کالا از آسیا به اروپا بازی کند، در سایه تحریم‌های سال‌های قبل از بین رفت و با توجه به ممنوعیت ورود و خروج شرکت‌های کشتیرانی به بنادر ایران بسیاری از کشورهای منطقه و حاشیه خلیج فارس از این موضوع بهره بردند.

اما در کنار این فرصت از دست رفته، محدودیت‌ها باعث شد حتی مواد اولیه و کالاهای مورد نیاز در داخل کشور نیز با مشقات فراوان به دست مردم برسد.

در سال‌های قبل کشتی‌های خارجی باید کانتینرهای مورد نیاز ایران در سواحل یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس پیاده می‌کردند تا این اجناس به داخل کشور منتقل شوند؛ عملیاتی که هزینه‌ بار را تا حد زیادی افزایش می‌داد و البته زمان تحویل را نیز گاهی تا چند ماه بالا می‌برد.

نگاهی به وضعیت ترانزیت کالا در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که لغو تحریم بندر شهید رجایی تا چه میزان اهمیت دارد. تحریم باعث افزایش هزینه حمل کالا از اروپا به ایران شده و بین 40 تا 100 دلار در هر تن هزینه ها را افزایش داده بود و علاوه بر آن کالایی که پیش از تحریم، ظرف سه هفته وارد ایران می شد به دلیل تحریم ها مدت زمان ورود کالا به کشور گاه تا سه ماه به طول می‌انجامید.

مسئله دیگری که رفت و آمد کشتی‌های ایرانی را رونق می‌دهد بحث لغو تحریم شرکت بیمه کننده این کشتی‌هاست. این شرکت در سال‌های گذشته به دلیل محدودیت‌های اعمال شده نتوانسته بود خدمات مورد نظر را ارائه کند، با نتیجه بخش شدن مذاکرات و لغو تحریم‌های از این پس می‌توان امنیت ترانزیت کالا را نیز تامین کند.

مزیت نسبی آب‌های ایران نسبت به دیگر همسایگانش با توجه به اتصال از جنوب و غرب به دروازه‌های اروپا بسیار بالاست؛ از این رو در صورت فراهم شدن مقدمات لازم و کنار رفتن تحریم‌ها قطعا مشتریان اروپایی برای استفاده از بنادر ایران صف خواهند کشید.

هر چند در این راستا توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی کشور نیز بسیار تعیین کننده به نظر می‌رسد اما شاید رفع تحریم‌ها به بازگشت ایران به صنعت حمل و نقل بین المللی کمک شایانی کند.

مجتمع بندری شهید رجایی با قرار گرفتن در محل تلاقی کریدور ترانزیتی شمال – جنوب، مهم ترین دروازه واردات و صادرات جمهوری اسلامی ایران محسوب شده و به تنهایی عهده دار بیش از 55 درصد حجم این مبادلات در مقوله ترانزیت، واردات و صادرات و ترانشیپ است.

این بندر ضمن بهره مندی از حدود 40 پست اسکله و با در اختیار داشتن بزرگترین و پیشرفته ترین ترمینال های کانتینری کشور، با ظرفیت شش میلیون TEU کانتینر در سال، حجم گسترده ای از عملیات جابجایی کالاهای عمومی خصوصا محصولات فولادی، فله خشک، فله مایع و فرآورده های نفت خام در این بندر انجام می شود.

بندر شهید رجایی به عنوان بزرگترین بندر تجاری ایران در فاصله 23 کیلومتری غرب بندرعباس واقع شده و با 4800 هکتار وسعت، از ظرفیت پذیرش سالانه بیش از 88 میلیون تن کالا برخوردار است.