نقدی بر انتخاب‌های هیئت داوری جشنواره فجر

 هیئت داوران جشنواره فیلم فجر با اعلام کاندیداهای منتخب، بازهم شگفتی بزرگی در جشنواره فیلم فجر  رقم زد و فیلم محبوب اهالی رسانه و مردم مثل ادوار گذشته ناکام بزرگ جشنواره فیلم شد.

فیلم لاتاری در یک کج سلیقگی، اثر مورد علاقه هیات داوران نبود! سئوال این است که چرا  اثری که بسیاری از اهالی رسانه و منتقدان آن‌را پسندیده‌اند در فجر نادیده گرفته شد؟  لاتاری قربانی بزرگ جشنواره سی و ششم نام می‌گیرد. و البته این نحوه داوری پیامی نیز  به سایر فیلمسازانی که آثار ملی با پویش‌های سینمایی ملی - میهنی می‌سازند، دارد. ظاهرا نباید سراغ چنین مضامینی رفت!

برخی از نویسندگان سینمایی و منتقدان سینما نسبت به داوری فجر سی و ششم گلایه‌هایی مطرح کرده‌اند.همچنان که  دو بازیگر از یک فیلم هر دو برای نقش اول زن نامزد جشنواره فیلم فجر شده‌اند و چنین انتخابی بسیار قابل تامل است.  اکنون چند سئوال اساسی درباره چگونگی انتخاب نامزدهای سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر مطرح است. اولین سئوال این که ملاک‌های انتخاب نامزدهای این جشنواره از سوی هیئت داوران چه بوده است؟

 نخست این‌که ، در میان نامزدهای بهترین فیلمنامه نام  فیلم  کامیون به چشم می‌خورد. چنین انتخابی نشان می‌دهد که هیات انتخاب، آثار گذشته این فیلمساز در مقام فیلمنامه نویس را دنبال نکرده است! و این خود سئوال برانگیز است. پرتوی سال گذشته برنده سیمرغ بهترین  فیلمنامه برای فیلم فراری به کارگردانی داوونژاد شد. فیلمی که پیرنگ آن، تکرار همان فرمول داستانی فیلم فراری است.حال سئوال این است که آیا این فیلمنامه تکراری از فیلمنامه دارای چند عطف لاتاری برتر بوده است؟ به عبارتی فیلمنامه فیلم کامیون به صورت یک خطی و با سرنوشتی معین هیچ عطفی در فیلمنامه‌اش ندارد. روایت آن مثل فراری است. در فراری، دختری شمالی در جستجوی پسری به تهران می‌آید که سوار خودروی فِراری می‌شود و در قصه کامیون، زنی ایزدی از عراق وارد تهران می‌شود و شوهرش را جستجو می‌کند.

به راستی علل انتخاب فیلم بمب به عنوان نامزد دریافت بهترین فیلمنامه چیست؟ در صورتیکه به باور بسیاری از منتقدان  فیلمنامه فاقد عطف دراماتیک است و صرفا روایتی  با یک  خرده پیرنگ کم اثر با یک تراژدی تصادفی به پایان می‌رسد. آیا فیلمنامه‌ای را با نداشتن‌ عطف‌های دراماتیک - که ویژگی شاخص هر فیلمنامه‌ای محسوب می‌شود- می‌توان شایسته دریافت جایزه بهترین فیلمنامه دانست؟

ویژگی‌ منحصر به فرد بازیگر فیلم مصادره  که نامزد دریافت جایزه بهترین نقش اول مرد شده است، چیست؟ . آیا وی در مقایسه با فیلم‌های قبلی خود کنش متفاوتی در مصادره از خود بروز می‌‌دهد؟

علل انتخاب  فیلم سرو زیر آب،‌فیلمی متوسط در ژانر دفاع مقدس در میان نامزدهای بهترین کارگردانی چه بوده است؟ یا این که چرا فیلمی که فاقد یک فیلمنامه منسجم است، در فهرست نامزدهای بخش بهترین فیلمنامه قرار دارد؟ همچنان که  اگر فیلم را به دو بخش تقسیم کنیم هیچ عطفی نمی‌توان یافت که دو بخش فیلمنامه را به یکدیگر مرتبط کند. سیر روایت، فاقد اصالت سینمایی است و شخصیت پردازی به تناقض‌هایی نمایشی دچار است. اما آیا این اشکال را می‌توان بر فیلمنامه لاتاری استوار کرد؟

به راستی چرا فیلمی مانند سؤتفاهم که  از نگاه منتقدان، فیلمنامه‌ای ندارد، شخصیت‌ها به فیلمنامه چفت نمی‌شوند، منطق کارگردانی در آن نمودی ندارد و بازی برخی از بازیگران  بسیار سطحی است.در بسیاری از رشته‌ها نامزد دریافت سیمرغ شده است؟!  با چنین ارزیابی آیا فیلم لاتاری اثر استاتیک‌تری در فرم و محتوا نسبت به این فیلم نبوده است؟

هیات داوران سی‌و ششمین جشنواره فیلم فجر با انتخاب‌های خود، سوء تفاهم بزرگی را در میان اهالی سینما پدید آورده است.