پرنده هدایت پذیر از دور یا همان پهپاد، واژه ای که در سال های اخیر بسیار شنیده میشود و گستره به کارگیری آنها امروزه از استفاده رزمی فراتر رفته و در مسائل تجاری، امدادی، هواشناسی و کنترل و نظارت نیز مورد استفاده قرار می گیرند اما به هر حال یکی از اصلی ترین موارد استفاده از پهپادها در بخش نظامی است؛ آنجایی که برای کنترل و پایش منطقه رزم، کنترل خطوط مرزی، شناسایی تاکتیکی و اجرای آتش و عملیات رزمی علیه اهداف ثابت و متحرک از پهپادها استفاده می شود.
از مزایای پهپادها هدایت از فواصل بسیار دور بدون به خطر افتادن نیروی انسانی، انعطاف زیاد در صحنه رزم و قابلیت های پروازی منحصر به فرد از جمله مزایای استفاده از پهپادهای شناسایی و رزمی در نیروهای مسلح است که در کنار موشک ها و تسلیحات هواپایه هدایت پذیر سلاحی با تمامی فاکتورهای لازم برای تاثیرگذاری در میدان نبرد است. این ترکیب تأثیرگذار اخیرا پهپاد «مهاجر ۶» محقق شده است.
در کشورمان ایران، پس از ادامه یافتن جنگ در سال ۱۳۶۲ و بروز نیازهای جدید در جبهه ها فعالیت های گسترده ای برای به کارگیری پهپادها در جنگ توسط صنایع دفاعی کشور، دانشگاه ها و صنایع سپاه آغاز شد. نتیجه این فعالیت ها منجر به تولید پهپاد «مهاجر» شد که موضوع ساخت فیلمی با همین عنوان و با کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا نیز شد.
پس از دفاع مقدس نیز روند تحقیق و توسعه بر روی این پهپاد در صنایع قدس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح ادامه یافت و منجر به ایجاد خانواده پهپادهای «مهاجر» شد که امروزه یکی از خانواده های مهم پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی ایران است.
رونمایی از پهپاد «مهاجر-۶» با حضور رئیسجمهور
آخرین نمونه از خانواده پهپاد مهاجر که تا به امروز رونمایی شده است، «مهاجر-۶» نام دارد که در فروردین ماه سال جاری و در جریان بازدید حسن روحانی رئیس جمهور از نمایشگاه دستاوردهای دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی شد.
پس از آن نیز این پهپاد در نمایشگاه هوایی ماکس۲۰۱۷ روسیه در معرض دید جهان قرار گرفت.
«مهاجر-۶» پهپاد تاکتیکی و رزمی است که توسط صنایع قدس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح به تولید انبوه رسیده است.
این پهپاد که برای ماموریت های مختلف نظامی و غیرنظامی طراحی شده است، قادر به بکارگیری در انواع ماموریت های گشت مرزی، گشت و پایش ساحل، پایش زیست محیطی و... است.
سامانه EOAS-۱۸A زیر دماغه پهپاد «مهاجر-۶»
«مهاجر-۶» با استفاده از انواع سامانه شناسایی الکترواپتیکی، لیزری و مادون قرمز EOAS-۱۸A در قسمت دماغه خود، قابلیت رصد دقیق منطقه نبرد به صورت لحظه ای را دارد.
از جمله دیگر امکانات و ویژگی های منحصر به فرد این پهپاد برخورداری از سیستم های شنود الکترونیکی دشمن (Elint)، مقابله با جنگ الکترونیک (ESM)، سامانه اخلالگر در ارتباطات رادیویی دشمن و سیستم شناسایی خودکار است.
همچنین برخورداری از سیستم پرواز و اجرای ماموریت به صورت کاملا اتوماتیک شامل ناوبری و نشست و برخواست را می توان از دیگر ویژگی های «مهاجر-۶» عنوان کرد.
سطح مقطع بال | ۱۰ متر |
طول | ۵.۶۷ متر |
بیشترین وزن برخاستن | ۶۰۰ کیلوگرم |
شعاع عملیاتی | ۲۰۰کیلومتر |
مداومت پروازی | ۱۲ ساعت |
سقف ارتفاع پروازی | ۱۸۰۰۰ پا |
بیشترین سرعت | ۲۰۰ کیلومتر در ساعت |
یکی از مهمترین ویژگی هایی که برای پهپادها وجود دارد، قابلیت اجرای عملیات علیه اهداف ثابت و متحرک با استفاده از تسلیحات هدایت شونده است.
در واقع در خانواده پهپادهای رزمی زمانی چرخه تولید و به کارگیری یک پهپاد تکمیل می شود که بتوان با نصب سلاح مورد نظر برای انواع تهاجم ها علیه اهداف در سطحی و هوایی از آن استفاده کرد.
«مهاجر ۶» در روزهای گذشته به بمب هوشمند «قائم» تجهیز شده است که قابلیت های بی بدیلی را در زمینه حملات «دور ایستا» در اختیار نیروهای مسلح کشور قرار خواهد داد.
در نتیجه این تجهیز می توان عنوان کرد که سلاح جدید قابلیت نشست و برخواست در باندهای بسیار کوتاه، پرواز در شب و قابلیت رهگیری و درگیری با انواع اهداف ثابت و متحرک را دارد.
جزئیاتی از بمب هوشمند «قائم»
بمب هوشمند قائم که از جمله بمب هایی با هدایت الکترواپتیکی است، توانایی انهدام اهداف از فاصله ۶ کیلومتری را دارد.
این بمب هوشمند که در برابر اخلال و جنگ الکترونیک مقاوم است، قابلیت هدایت تا لحظه اصابت را برای کاربر فراهم می آورد.
بیشترین برد عملیاتی | ۶۰۰۰ متر |
سر جنگی | ترکشی (۵۰۰ ترکش) |
وزن سرجنگی | ۱.۷ کیلوگرم |
وزن بمب | ۱۹.۵ کیلوگرم |
طول بمب | ۱۱۶ سانتی متر |
قطر بمب | ۱۵.۳ سانتی متر |
بیشترین سرعت پیمایش | ۳۱۰ متر بر ثانیه |
ویژگی خاص | غیر قابل نفوذ (الکترونیکی) |
تحویل این سلاح به نیروی زمینی سپاه می تواند برگ برنده سپاه در اجرای ماموریت های حفاظت از مرزها و مقابله با گروهک های تروریستی باشد که در شرق و غرب کشور حضور دارند.
چرا که با ویژگی های موثر «مهاجر-۶» و بمب «قائم»، همزمان قابلیت رصد دقیق منطقه نبرد و اجرای آتش بر علیه مواضع دشمن وجود خواهد داشت و البته این سلاح می تواند امنیت منطقه غرب آسیا را نیز برای همسایگان افزایش دهد.
پیش از این نیز موشک های هدایت شونده «سدید» بر روی پهپادهای «شاهد-۱۲۹» و «فطرس» رونمایی شده بود.
همچنین پهپاد «کرار» نیز قابلیت حمل بمب های سقوط آزاد را داشت، اما وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در جدیدترین دستاورد خود از پهپاد «مهاجر-۶» مجهز به بمب هدایت شونده «قائم» رونمایی کرد.