دکتر محمدجواد آذری‌جهرمی روز شنبه، 14 بهمن ماه جاری در مراسم روز ملی فناوری فضایی با اشاره به چالش‌های خرید فناوری‌های فضایی از خارج از کشور در قبل از انقلاب، افزود: فناوری‌های فضایی وارد شده برای انجام اهداف سایر کشورها بوده است، ولی امروزه توسعه علوم فضایی به گونه‌ای شده است که دانشجویان در مسابقه‌ای اقدام به طراحی و ساخت ماهواره‌ها می‌کنند و از دستاوردهای خود مانند ماهواره "نوید" و "امید" صحبت می‌کنند.
وی با بیان اینکه در مدار قرار دادن ماهواره، دستاورد مهمی تلقی می‌شود، یادآور شد: حضور ما در منطقه‌ای که خلاء وجود دارد و تحت تشعشعات فضایی است و باید چیپ ست‌ها و میکرو پروسسورها استانداردهای خاصی داشته باشند که ما در این حوزه تحریم بودیم، ولی جوانان ایرانی با استفاده از خلاقیت‌های خود بر این تحریم‌ها غلبه کردند.
جهرمی با تاکید بر لزوم ایجاد همدلی میان نهادهای مرتبط با فضا، خاطر نشان کرد: اگر ما در داخل کشور همدلی نداشته باشیم، نیاز به دشمن نداریم و مضمحل می‌شویم. از این رو لازم است تا نهادهای مختلف با یکدیگر همگرا شوند تا بتوانیم حرکت‌هایی را آغاز کنیم.
وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه سکوت در برابر مشکلات به معنی عقبگرد است، اظهار کرد: جوانان پای نظام ایستاده‌اند و به آنچه که نیاز دارند توجه کردن به آن‌ها است و این که جوانان را در برهه‌های خاصی به میدان بیاوریم و بعد فراموش کنیم، ناامیدی را در جامعه ترویج می‌دهیم.
وی، رمز موفقیت کشور در حوزه‌های فناوری را، توجه به ظرفیت‌های جوانان دانست و گفت: بر این اساس ما نباید مسیر آن‌ها را متوقف کنیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به صنعت فضایی کشور، خاطر نشان کرد: این حوزه دارای دو رکن اساسی تحقیق، پژوهش و توسعه و اقتصاد است که در ایران ظرفیت‌های خوبی در حوزه تحقیق و پژوهش فضایی وجود دارد، به گونه‌ای که در طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی نتایج خوبی را کسب کردیم.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر سه ماهواره مراحل پایانی را برای پرتاب طی می‌کنند، اظهار کرد: ماهواره دانشگاه صنعتی شریف، آماده پرتاب است که با هماهنگی‌های صورت گرفته در صدد هستیم تا سریعتر در نوبت پرتاب قرار گیرد.
به گفته وی، با پرتاب این ماهواره، تست آزمایشی صورت خواهد گرفت.
وی با تاکید بر اینکه این پرتاب دستاوردی بزرگی در کشور محسوب می‌شود که برای پرتاب آن هماهنگی‌های لازم در حال انجام است، گفت: در تلاش هستیم تا این ماهواره با ظرفیت‌های ملی و یا بین‌المللی در مدار قرار گیرد.
آذرمی‌جهرمی با تاکید بر اینکه دو ماهواره دیگر نیز به محض آماده شدن در مسیر پرتاب قرار می‌گیرد، گفت: ماهواره‌های پرتاب شده با اهداف پژوهشی و سنجشی است و این دستاوردها حاصل تلاش دسترنج نخبگان کشور است و این ظرفیت و آمادگی در کشور وجود دارد که روز به روز این فناوری‌های گسترش یابد.
وی در عین حال با تاکید بر اینکه در حوزه اقتصاد صنعت فضایی ضعف داریم، یادآور شد: برای کاربردی کردن و توسعه فناوری‌های فضایی نیاز به تمرکز داریم، ولی این وضعیت در کشور حاکم نیست، چرا که مشاهده می شود صدا و سیما اقدام به خرید ماهواره و پرتاب آن می‌کند تا بتواند ارتباطات ماهواره‌ای و پهنه FSS برای پخش تلویزیونی ایجاد کند.
وی اضافه کرد: این در حالی است که سازمان فضایی در این زمینه فعال است و اقدامات پراکنده در حوزه فضایی، اقتصادی نیست و ما برای توسعه این فناوری چاره‌ای جز یکپارچه سازی نداریم.
آذری‌جهرمی با اشاره به اختصاص بودجه به صدا و سیما برای خرید و پرتاب ماهواره، افزود: خرید جداگانه ماهواره‌ها، اقتصادی نیست؛ ضمن اینکه در هیچ جای دنیا سراغ نداریم که شبکه‌های تلویزیونی اقدام به خرید و پرتاب ماهواره کنند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین به برخی از اقدامات اخلال‌گرانه همسایه‌ها در ایجاد پارازیت‌های ماهواره‌ای، گفت: در حوزه‌های ناوبری هواپیما و پخش صدا و سیما با ایجاد پارازیت از سوی کشورهای همسایه دچار مشکلاتی شدیم و این امر حاکی از آن است که باید در عرصه صنعت مخابراتی و تلویزیونی بی تفاوت نباشیم و قادر هستیم که این مساله ساده را حل کنیم.
وی حل این چالش را در تمرکز مدیریتی دانست و خاطر نشان کرد: بر این اساس مکاتباتی در جهت کنار گذاشتن رویکردهای صنفی داشتیم که یکی از نیازهای اساسی است و باید کمک کنیم تا از قابلیت‌ها استفاده کنیم.
جهرمی با تاکید بر اینکه این آمادگی در وزارت ارتباطات وجود دارد، ادامه داد: ما نمی‌توانیم هر سال مداری را ثبت و تلاش کنیم تا ماهواره را خریداری کرده و در آن مدار قرار دهیم، ولی با موفق نبودن در خرید ماهواره، نقطه مداری را از دست می‌دهیم و مجددا اقداماتی برای کسب نقاط مداری می‌شود. برای اجرای چنین مسئولیتی این امر باید به یک نهاد واگذار شود.
وزیر ارتباطات با اشاره به دستاوردهای محققان در حوزه ماهواره‌های مخابراتی، افزود: در این راستا باید تلاش شود تا خدمات این ماهواره‌ها کاربرد عمومی پیدا کند. بر این اساس هماهنگی‌هایی صورت گرفته است تا در جهت ترویج کاربردهای فناوری‌های فضایی در حوزه‌های مختلف اقدام شود.
وی با اشاره به کاربردهای فناوری‌های فضایی در حوزه‌های کشاورزی، آبخیزداری و محیط زیست، اضافه کرد: در حال حاضر سند همکاری فضایی میان وزارت ارتباطات و وزارت جهاد کشاورزی امضاء شده است تا وزارت جهاد کشاورزی بتواند ازظرفیت‌ها و توان علمی ایجاد شده در حوزه فضایی بهره‌برداری کند.
جهرمی همچنین با انتقاد از اجرای پروژه‌های فضایی پراکنده در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، خاطر نشان کرد: بر این اساس یکی از ماموریت‌های اساسی سازمان فضایی جلوگیری از موازی‌کاری در اجرای پروژه‌های فضایی است.
وی با بیان اینکه پروژه‌های فضایی در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها با یک هدف اجرایی می‌شود، گفت: توان و دانش کشور، در حدی نیست که این پروژه‌ها به صورت پراکنده اجرایی شود و لازم است در جهت هدفمند کردن این پروژه‌ها همکاری کنیم تا علاوه بر افزایش توان علمی کشور، در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی شود.
جهرمی با تاکید بر انجام کارهای گروهی و تیمی در بخش تحقیقات فضایی، ادامه داد: امروز کمیته راهبردی در این حوزه برگزار خواهد شد و آخرین گزارش‌ها را ارائه می‌کند.
وزیر ارتباطات در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به چالش‌های حوزه مدیریت در بخش فضایی، اضافه کرد: اشکال ما در این حوزه تغییر مدیریت‌ها نیست، بلکه چالش اصلی را باید در تغییر ساختارها جستجو کرد. در چنین شرایطی به این درک خواهیم رسید که این حد پیشرفت جز با غیرت جوانان حاصل نمی‌شد.
وی همچنین از افزایش اعتبارات حوزه فضایی غیر دفاعی خبر داد و گفت: در لایحه بودجه سال جاری اعتبارات این حوزه که 392 میلیارد تومان بوده است، 20 درصد افزوده شده است و به این ترتیب در لایحه بودجه اعتبارات 472 میلیارد تومانی برای این بخش دیده شده است.
وی با تاکید بر اینکه اکنون زمان آن رسیده است که از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده کنیم، ادامه داد: در حال حاضر سازمان فضایی، تدوین برنامه 10 ساله دوم فضایی را در دستور کار دارد که مراحل پایانی را پشت سر می‌گذارد.
جهرمی با تاکید بر توسعه دیپلماسی فناوری فضایی، خاطر نشان کرد: امروزه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها ظرفیت‌های علمی در این حوزه را دارند که دانشگاه‌ها می‌توانند بر این اساس پروتکل‌های همکاری را با سایر دانشگاه‌ها به امضا برسانند و ما نیز از سازمان فضایی خواسته‌ایم که این امر را پیگیری کند.
