کوچ نخبگان صنعت نفت

اواخر سال گذشته بود که بیژن زنگنه، وزیر نفت در همایشی از کوچ نخبگان صنعت نفت به خارج از کشور در سالهای اخیر گله کرد، او نگرانی اش را در قالب این جملات بیان کرد:" این همه زحمت کشیده شد و کار شد  و نیروی برجسته  خبره تربیت شد  تا در خدمت استقلال ،عزت و سربلندی ایران  قرار گیرند، اما متاسفانه فضایی در کشور ایجاد شد که نخبگان از کشور رفتند. این موضوع  واقعا برای من بسیار درد آور است ."
او در ادامه این را هم گفت: "نمی شود با معدل 12 و 13 صنعت عظیم نفت را اداره کرد و اگر کسی هم چنین ادعایی داشته باشد این ادعا محلی از اعراب ندارد."
او این جملات را گفت و نگرانی اش را در قالب این جملات بیان کرد؛ نگرانی  ای که  با استخدامهای خارج از چارچوب و قاعده در وزارت نفت  کاملا بجا بود، تعداد بی شماری از افراد "خاص "و بعضا شناخته شده در دولت گذشته بدون رعایت برخی قواعد و اصول در این وزارتخانه مهم و کلیدی استخدام شده اند که حتی دارای مدرک تحصیلی و معدل لازم نبوده اند، پرونده این افراد هنوز مورد رسیدگی قرار نگرفته است.
در این زمینه گفته می شود فهرستی از افراد اشتغال یافته مشهور به « دستورات خاص ریاست جمهوری » تهیه شده که در آن می توان به افرادی برخورد که نه تنها مدرک کارشناسی نداشته اند بلکه بعضا حتی معدل درسی  قبولی آنها بسیار پایین تر از میزان مرسوم برای استخدام در وزارت نفت بوده است.
این در حالی است که بسیاری از دانش آموختگان رشته های مرتبط با نفت و پتروشیمی از دانشگاههای مهمی مانند شریف و دیگر دانشگاه های صنعتی ها حتی با لحاظ معدل بالا نتوانسته اند از شرایط برابر در این زمینه بهره بگیرند و وزارت نفت با خیل  عظیمی از نیروهایی مواجه شد که خارج از ضوابط به این وزارتخانه آمدند و هیچکدام در جای خود نبودند.
واقعیت امر این است، زمانی که آقای زنگنه وزارت نفت را  در سال 84 تحویل داد حدود 96 هزار نیرو در این بخش وجود داشت، در حالی که این آمار اکنون به بیش از۲۰۰ هزار نفر رسیده است که به هیچ‌وجه از توزیع مناسبی برخوردار نیستند؛ یعنی در بخشی تورم نیرو وجود دارد و  بخشی دیگر نیازمند نیرو است که این مسائل، باید حل شود. و این همه در حالی است که پیش از آمدن زنگنه به وزارت نفت اعلام شده بود وزارت نفت بیش از 100 هزارنیروی مازاد دارد.
در واقع در دوره قبل بدون نیازآزمایی واقعی بخش‌ها، اطلاعیه استخدام داده شد که اکنون این موضوع در وزارت نفت  در حال بررسی است تا معلوم شود جذب نیروها تا چه اندازه‌ واقعی بوده است. فرآیند انجام این کار قاعدتا زمان‌بر است؛ زیرا تعداد افراد زیاد است و همچنین ده‌ها شرکت، منطقه، حوزه و ناحیه وجود دارد  که این نیروها باید در آنجا پخش شوند.
البته در حال حاضر  تنها بحث استخدام و جذب  نیروها  مطرح نیست. نیروی خوب زمانی که در جایی قرار گیرد و استفاده مناسبی از آن نشود، هرز می‌رود و دچار سرخوردگی می‌شود. طبیعتاً این نیرو پس از دو سال دیگر کاربری قبل را نخواهد داشت و نیروی خوبی نخواهد بود که این اتفاق نباید رخ دهد.
بر اساس مباحث علمی نیز می‌دانیم؛ زمانی که  نیروی انسانی در بخشی زیاد شود، کارایی نیرو کاهش می‌یابد و کار نیز درگیر بوروکراسی‌ها و دست به دست شدن‌های نابجا می‌شود که تنها نتیجه آن بالای رفتن هزینه نیروی انسانی و کاهش کیفیت است و بس.
حال قرار است زنگنه در مجلس حاضر شود تا به این سوال نمایندگان مجلس پاسخ دهد که چرا این افراد استخدام نشده اند .حال آنکه به نظر منطقی تر می رسد که پرسیده شود آیا وزارت نفت به چنین نیرویی در این ابعاد نیازمند هست یا خیر؟
کاش زمانیکه طرح مهرآفرين در 2 ارديبهشت ماه 92 از سوي غلامحسين الهام معاون توسعه مديريت و سرمايه انساني رئيس‌جمهور وقت  به دستگاه‌هاي اجرايي ابلاغ شد،سوالاتی درباره این طرح که بر اساس آن دولت ،شرايط استخدام حدود 500 هزار نفر نيرو را فراهم آورد،پرسیده می شد تا جوانان  را اینگونه در بلاتکلیفی قرار ندهند.