سازه فلزی مقاوم تراست یا سازه بتنی؟

عضو سازمان نظام مهندسی گفت: در ده سال گذشته استفاده از سازه های بتنی نسبت به سازه های فلزی 70 درصد رشد داشته اما هیچ کدام دلیل بر مقاوم بودن سازه ای بر سازه دیگر نیست بلکه در استفاده از سازه ها طراحی مناسب و نحوه اجرا مهم است.

 مهندس رضا حیدریون عضو سازمان نظام مهندسی کشور گفت: در دهه 70 تا 80 ساخت و سازها به سمت استفاده از سازه های فلزی رفت، قوانین شهرداری نیز در استفاده از این سازه ها سخت گیری زیادی نداشت؛ اما در سال های اخیر نوع استفاده از سازه ها در ساخت و ساز تغییر و به سمت استفاده از سازه های بتنی رفته است. رشد سازه ها در ده سال گذشته بیش از 70 درصد به سمت سازه های بتنی بوده در صورتی که سازه های فلزی کمتر از 5 درصد استفاده شده است اما هیچ کدام دلیل بر مقاوم بودن سازه ای بر سازه دیگر نیست بلکه اگر طراحی مناسب باشد و اجرا با کیفیت باشد، هم سازه فلزی هم بتنی می تواند مقاومت یکسانی داشته باشد.

رئیس انجمن صنفی مهندسان عمران شهر تهران گفت: به نظر می رسد در این سال ها سرمایه گذاری و جذب سرمایه اهمیت داشته است و به ساختمان به عنوان کالای سرمایه ای توجه شده است. در سازه های بتنی نقدینگی کمتری صرف می شود و به صرفه تر است.

وی در ادامه درباره تفاوت اسکلت فلزی و بتنی گفت: سازه های بتنی در آتش سوزی‌ها مقاوم تر از سازه های فلزی هستند البته سازه های فلزی را هم می توان دربرابر آتش سوزی مقاوم کرد اما این کار هزینه های خود را دارد؛ اما به طور کلی سازه هایی که پوشش ضعیفی داشته باشند دربرابر آتش سوزی مقاومت کمتری دارند. در مقایسه این دو سازه عوامل دیگری مثل منطقه جغرافیایی، مصالح، خوردگی نیز تاثیر دارد. باید دید که این نوع سازه در کدام منطقه جغرافیایی نصب می شود به عنوان نمونه در مناطق شمالی سازه های بتنی بیشتر استفاده می شود چون سازه های فلزی در برابر رطوبت خوردگی بیشتری دارند و در برابر عوامل جوی آسیب پذیرترند. دسترسی به مصالح نیز مهم است در برخی مناطق کارخانه سیمان و معادن شن و ماسه فراوان تراست که بیشتر از سازه های بتنی استفاده می شود اما در برخی مناطق هزینه حمل و نقل اضافه می شود.

حیدریون تاکید کرد: نکته کلیدی در کیفیت ساخت و ساز سازنده نوع سازه است پس در ساخت ساختمان نیز مثل یک کالا صلاحیت افراد سازنده مهم است؛ وقتی سرمایه گذاران وارد صنعت ساخت و ساز می شوند جای بهره بردار را می گیرند.

وی گفت: در روند ساخت و ساز، قوانین به درستی مشخص است و آیین نامه های کنترل ساختمان و قانون نظام مهندسی که قانون خوبی است وظایف ارگان ها و سازمان ها را مشخص کرده است اما به درستی اجرا نشده است. از سال 76 با اجرای قانون نظام مهندسی، طراحی ها به درستی رو به انجام است اما بعد از طراحی کار اجرا مهم است.

وی ادامه داد: سازمان های شهرداری و وزارت راه و شهرسازی در کنار سازمان نظام مهندسی نقش کنترلی دارند اما در سال های اخیر تکلیف قانونی که به عهده شهردای تهران نهاده شده است برای اجرای ساختمان توسط مهندسان ذیصلاح به درستی عملیاتی نشده است. در حال حاضر برای ساختمان های بالای 2000 متر مجری ذیصلاح استفاده می شود که عملا کمتر از ده درصد ساختمان های تهران را شامل می شود و عملا ساختمان ها به وسیله افراد فاقد صلاحیت ساخته می شود.

حیدریون در ادامه گفت: در حال حاضر 4400 هکتار از مساحت شهر تهران در بافت فرسوده قرار گرفته است، در وضعیت فعلی چهارصد هزار واحد مسکونی با سازه فلزی غیرمقاوم هستند بنابراین مقاوم سازی بافت های فرسوده در دستور کار دولت دوازدهم است و دغدغه جدی دولت است تا به سمت اصلاح روند بافت فرسوده پیش برویم که البته این مقدمه ای برای با کیفیت تر شدن ساخت و سازها است.

مهندس تورج فرهادی  قائم مقام معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران نیز در ارتباط تلفنی تصریح کرد: آنچه در نوع سازه در ساخت و ساز بسیار مهم است توجه به جزئیات در اجرای سازه های فولادی و بتنی و توجه به اتصالات است بنابراین ما در پی این هستیم که ترتیبی اتخاذ شود که حضور مجری برای تمام ساختمان ها الزامی شود.

فرهادی درباره مقاوم سازی ساختمان ها نیز گفت: بیمه کیفیت ساختمان باید الزامی شود البته اتفاقات خوبی در حال انجام است و از بیمه مرکزی پیگیر موضوع هستیم.حضور ناظران و مجریان به نحوی که بر کیفیت ساختمان تاثیر گذار باشد که به شناسنامه فنی خوب برسیم، نبوده است. شهرداری، سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهر سازی باید در این زمینه همکاری داشته باشند.

 محمد شکرچی‌زاده معاون وزیر و رئیس مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی نیز در ارتباط تلفنی گفت: فرایند نظارت بر اجرای ساختمان ها باید به گونه ای باشد که حقوق شهروندان رعایت شود.

وی افزود: در سال های اخیر تغییراتی در ساز و کار نظارتی انجام شده و در کمیسیون زیربنایی مجلس نهایی شده و مراحل بعدی را طی می کند.  وقتی بتن ریزی انجام می شود و مهندس ناظر و مجری حضور ندارد، ساخت و ساز ها به مشکل می خورد. بنابراین آنچه در ساخت وسازها مهم است توجه به بیمه است. بیمه بیشتر مربوط به پرسنلی می شود که در زمان ساخت و ساز ساختمان حضور دارند و شرکت بیمه گر خود را درگیر محصول نهایی نمی کند حتی درجه بندی شرکت ها نیز بر اساس بیمه و ریسک پذیری انجام نمی شود اما اگر این کار عملی شود می توانیم در این راه از ساخت و سازهای با کیفیت تری برخوردار باشیم.

بر اساس گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، شکرچی زاده در ادامه درباره مقاوم سازی بافت های فرسوده نیز گفت: در مقوله بافت فرسوده که نزدیک 20 درصد مساحت شهرهای ما را به خود اختصاص داده، برنامه جدی دولت دوازدهم این است که هم پروژه های متعددی را در شرکت عمران و بهسازی پیش بینی کرده است و هم تسهیلات لازم برای این کار درنظر گرفته تا آسیب پذیرترین نقاط هم در برخورد با زلزله با محوریت کاهش آسیب پذیری مقاوم سازی شود.