گاردین: چرا ایران «نفس» را نماینده اسکار کرد؟

 گاردین در گزارشی به پدیده‌های سینمای جهان که در سال 2017 دیده نشد پرداخت و یکی از ده فیلم این لیست، «وارونگی» آخرین ساخته بهنام بهزادی است؛ تحلیلی که نشان می‌دهد این فیلم چه ظرفیت ویژه‎ای برای حضور در جوایز اسکار 2018 به عنوان نماینده سینمای ایران داشت اما با این وجود، چنین ظرفیتی نادیده انگاشته شد و «نفس» به عنوان نماینده ایران به سادگی از گردونه رقابت حذف شد.

گاردین به عنوان یکی از رسانه‌های مرجع در حوزه فیلم به معرفی ده فیلم مهم سال 2017 پرداخته که به اندازه اهمیت‌‌شان دیده نشد. یکی از فیلم‌هایی که گاردین بر روی آن دست گذاشته و به ستاشش پرداخته، «وارونگی» تازه ترین فیلم بهنام بهزادی است.

گاردین در این زمینه نوشته است: «وارونگی ممکن است مضمونی مشابه فیلم‌های اخیر سینمای ایران را به تصویر کشیده باشد اما این فیلم مانند عنوانش چیزی عمیق‌تر برای عرضه به مخاطب دارد. هوای غبارآلودی که در حال خفه کردن تهران و ساکنانش است به عنوان استعاره‌ای برای محروم شدن زنی از حقوق اولیه‌اش به تصویر درآمده است. این که چگونه این محرومیت به زندگی شخصی، خانوادگی و عاشقانه این زن راه می‌یابد داستانی است که نباید تماشایش را از دست داد.»

تاکید گاردین بر اشتباه بزرگ سینمای ایران
 
گاردین در ادامه می‌افزاید: «وارونگی فیلمی صرفا درباره سرکوب یا خشم نیست بلکه نمایشگر مقاومت و انعطاف‌پذیری است. سحر دولتشاهی اعتمادی کاریزماتیک در نقش نیلوفر شخصیت محوری فیلم به نمایش می‌گذارد؛ زنی که می‌کوشد استقلالش را حفظ کند، به عشق امیدوار است و شادی‌اش را مزه مزه می‌کند. از زمانی که به تماشای «وارونگی» نشسته است ذهنش مدام درگیر شخصیت نیلوفر است که بعد از پایان فیلم عاقبتش به کجا رسیده و همچنین موسیقی‌ای که در هنگام سفر مشغول شنیدنش بود در خاطرش مانده است.»

سومین فیلم بلند بهنام بهزادی رقیب «نفس» برای نمایندگی ایران در اسکار 2018 بود و می‌توانست انتخاب شود، چون هم به لحاظ مضمونی به فضای ذهنی داوران نزدیک‌تر بود و هم از منظر شناخته و دیدن شدن توسط اعضای آکادمی، شانس بیشتری داشت و شناخته‌شده تر بود؛ فیلمی که در شصت و نهمین دوره جشنواره نیز به نمایش درآمد و سابقه اکران بین المللی در سوئد را نیز داشت و موضوعش نیز برای جامعه غربی و داوران جایزه اسکار قابل فهم و بیانگر یک رویکرد جهان شمول بود.

با وجود این، هیأت انتخاب تعیین نماینده ایران برای جوایز اسکار 2018 با ترکیب و سیروس الوند کارگردان، مجید انتظامی آهنگساز، محمد بزرگ نیا کارگردان، کمال تبریزی کارگردان، سید جمال ساداتیان تهیه کننده، رسول صدرعاملی کارگردان، جواد طوسی منتقد، رضا کیانیان بازیگر و امیر اسفندیاری معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی تشخیص دیگری داشت و رای نهایی با هر تعدادی موافق و مخالف، به نفع فیلم «نفس» بود که حاوی بسیاری از مفاهیم بومی و قابل درک برای مردم ایران تلقی می‌شد.

همان زمان که این انتخاب صورت پذیرفت، «تابناک» این پرسش را پیش کشید: «آیا هیأت انتخاب که از چهره‌های باتجربه و پرسابقه‌ای تشکیل شده، انتظار دارد اسکار به این آثار که برخی از ایشان ارزش ملی ویژه‌ای دارند اما برای تماشاگران سایر کشورها مفاهیم مشترکی ندارند، مورد توجه اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینمایی قرار بگیرند و نامزد جایزه اسکار شود؟» و البته نباید فراموش کرد قابل پیش بینی بود که بهترین انتخاب ایران نیز با توجه به سوابق حضور ایران، شانس کشورمان را به شدت کاهش داده بود.