زلزله احتمالی تهران؛ از ساختمان‌ها فرار نکنیم

 دو زلزله در هفته گذشته در استان های تهران و البرز روی داده است که هر دو زلزله ترس و وحشت شهروندان ساکن در استان های تهران و البرز را برانگیخته و این هراس از احتمال وقوع زلزله بزرگ اصلی همچنان سوژه محافل و اخبار و مطالب مختلف در شبکه های اجتماعی شده است.

اما در هر دو حادثه دیشب و چهارشنبه شب هفته گذشته، بلافاصله پس از زلزله بسیاری از شهروندان هراسان از احتمال وقوع زلزله ای دیگر از خانه هایشان بیرون آمده و با سوار شدن برخودروهایشان به مکان های باز رفته و حتی تا طلوع صبح فردا را در خیابان ها ماندند. در حادثه چهارشنبه هفته گذشته این موج وحشت و سرازیر شدن به خیابان ها بیشتر و حادثه دیشب کمتر بود.

این اقدام برخی شهروندان تهرانی و کرجی، صف های طویل و ترافیک شدیدی از خودروها در خیابان ها ایجاد کرد، ترافیکی که می تواند در صورت وقوع زلزله ای بزرگ تر همچون یک عامل جدی در جهت ممانعت و ایجاد تاخیر در امدادرسانی عمل کرده و بر تلفات حادثه احتمالی به طور قابل ملاحظه ای بیفزاید.

واقعیت این است که در کلان شهرهایی مثل تهران و کرج با توجه به نوع سازه ها که غالبا تیرآهنی و بتونی هستند احتمال ریزش ساختمان ها حتی در زلزله هایی به بزرگی 7 ریشتر، کم خواهد بود و تنها ممکن است در صورت شدید بودن زلزله خساراتی به ساختمان های غیر فرسوده وارد آید.

البته بخش های دارای بافت فرسوده از این حکم کلی مستثناست چون سازه های فرسوده احتمال ریزش زیادی دارند و شاید بهترین راهکار برای ساکنان آنها بیرون آمدن از ساختمان در سریع ترین زمان ممکن باشد.

اما سازه های اسکلت فلزی و بتونی که بخش عمده ساختمان های کلان شهرهای تهران و کرج را تشکیل می دهند، در برابر زلزله هایی حتی به بزرگی 7 ریشتر نیز مقاوم هستند و فرو نمی ریزند؛ کما اینکه در زلزله ماه گذشته کرمانشاه نیز سازه های مسکن مهر که تازه ساز و با اسکلت فلزی یا بتونی بودند در برابر زلزله 7.3 ریشتری به طور کلی فرونریختند بلکه ایراد اساسی به آنها این بود که بخش عمده ای از دیواره ها و پنجره ها و نماهای آنها فروریخت که البته در صورت ساخت استاندارد امکان کمتری داشت که چنین اتفاقی نیز بیفتد.

بنابراین باید شهروندان تهرانی و کرجی به جای گوش به زنگ بودن برای فرار از خانه به هنگام زلزله - که در جریان زلزله دیشب و هفته گذشته حتی ازدحام ناشی از آن منجر به زخمی شدن دهها نفر شد - مکان های امن داخل خانه هایشان را شناسایی کرده و هنگام زلزله در این محل ها پناه بگیرند تا زلزله تمام شود؛ چرا که اساسا امکان فرار در عرض 10 تا 20 ثانیه از آپارتمان ها و مجتمع های بزرگ که بخش بزرگی از ساختمان های تهران و کرج را تشکیل می دهند غیر ممکن بوده و ممکن است در ازدحام ناشی از آن سبب تلفات بیشتر برای شهروندان شود.

در شهرهایی مثل تهران و کرج امکان وقوع حوادث پس از زلزله از قبیل آتش سوزی در اثر نشت گاز و  اتصال برق بسیار بیشتر از ریزش کلی ساختمان هاست و از این رو بهتر است شهروندان تهرانی و کرجی تلاش کنند برای ایمن کردن ساختمان هایشان با نصب سیستم های امنیتی قطع خودکار گاز و برق از تلفات احتمالی پس از زلزله بکاهند.