شایعه و فضا سازی علیه دولت و اصلاح‌طلبان

از نخستین روزی که دولت دوازدهم با همراهی جریان اصلاحات توانست قدرت را به‌دست گیرد تاکنون دولتمردان و اصلاح‌طلبان همواره درگیر شایعاتی بودند که پیرامون آنها و عملکرد همراهانشان وجود داشت. این شایعات با چینش کابینه روحانی آغاز شد و تا سفرشهردار تهران در زمان زلزله و آلودگی هوای این شهر نیز ادامه یافت. شاید در ابتدا امر این مسائل تنها شیطنت‌های برخی در فضای مجازی در نظر گرفته شود اما با تاثیر منفی که در دراز مدت این مسائل می تواند در جهت تخریب دولت روحانی و اصلاح‌طلبان داشته باشد، می‌توان احتمال مدیریت و مهندسی شدن این اخبار کذب از سوی جریان مخالف را در نظر داشت.

در همان روزهای نخست فعالیت دولت دوازدهم وجود اخبار بی‌پایه اقدامات دولت را در حاشیه قرار می‌داد این مسئله به جریان اصلاحات که حامیان دولت روحانی بودند را هم تحت تاثیر قرار می‎داد. ماه گذشته با به وجود آمدن بحرانی مانند زلزله کرمانشاه، تمرکز شایعات و اخبار بر روی بی توجهی دولت نسبت به این بحران قرار گرفت. باوجود اینکه دولت مرکزی در همان شب حادثه برنامه ریزی های لازم برای امدادرسانی را صورت داد اما حجم اخبار منفی در خصوص عملکرد دولت در چنین شرایطی قابل چشم پوشی نبود. این ماجرا تا جایی پیش رفت که برخی مدعی شدند دولت به زلزله‌زدگانی که مستاجر بودند حاضر به تحویل کانکس نیست یا اگر افراد کانکس دریافت کنند، کمک‌های مالی به پرداخت نخواهد شد.

شایعه سازی رقبا

این شایعات تنها منحصر به دولت و کابینه‌اش نبود و شهردار تهران را نیز از این شایعات بی نصیب نگذاشتند. درست در روزهایی که آلودگی هوای تهران در وضعیت قرمز بود و علاوه بر آن زلزله تهران نیز رخ داد، جای خالی محمدعلی نجفی شهردار تهران در رسانه‌ها به شدت احساس می‎شد. در همین زمان بود که شایعاتی پیرامون خروج وی و خانواده‎اش از تهران مطرح کردند. به رغم اینکه این مسئله تکذیب شد اما نتوانست از شایعات جلوگیری کند و همچنان مخالفان به دامن زدن آن ادامه دادند. اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با «ابتکار» در رابطه با افزایش شایعات پیرامون دولت دوازدهم عنوان کرد:« در مجموع، اراده‎ای برای تضعیف دولت و اصلاح‌طلبان و تخریب آنها شکل گرفته است و به نظر می‌رسد که حلقه‌ها و گروه‌هایی که معتقد هستند که برای رسیدن به خواسته‌های خود و تحقق آن باید دولت و حامیانش را تضعیف کنند، دست به کار شده‌اند. این افراد علاقه ای به نظام و جمهوری اسلامی ندارند. این افراد حتی نمی‌خواهند پیشرفتی حاصل شود تا ایران سربلند شود، همه این اقدامات تنها برای این است که ایران را به راهی سخت و مصیبت زده بکشانند تا بتوانند از آن طریق نیازهای خود را برطرف کنند و اعلام کنند که در زمان دولت‌های نهم و دهم شاید شرایط بهتر بود و این روزها بازار چنین بحث‌هایی بسیار داغ است.» وی در ادامه افزود:« همانطور که گفته شد این بحث‌ها صحت ندارد و دولت دوازدهم دولتی پرتلاش است. این دولت برای حل معضلاتی که تا به امروز در دولت های نهم و دهم ایجاد شده، تلاش کرده است و واقعا یک ویرانه به آقای روحانی تحویل داده شد و در چنین شرایطی رئیس دولت دوازدهم احتیاج به همراهی و همدلی ملت ایران دارد.» بروجردی با بیان اینکه اشخاصی که به دنبال تضعیف دولت هستند در حقیقت نمی‌خواهند که این همدلی شکل گیرد، عنوان کرد:« شکل‌گیری همدلی منجر به آشکار شدن تخریب‌هایی که در گذشته انجام داده‌اند، می‌شود. اگر اختلاف در جامعه افزایش پیدا کند صورت مسئله گم می‌شود و این افراد می‌خواهند اشتباهات شان آشکار نشود. تمام این مسائل منجر شده است که همین گروه به دنبال تخریب دولت کنونی و اصلاح‌طلبان باشد.» بروجردی با اشاره به شرایط مشابه در زمان دولت اصلاحات مطرح کرد:«زمان دولت‌های هفتم و هشتم نیز کسانی که انحصار طلب بودند، تلاش‌هایی کردند و این کوشش‎ها بر این مبنا قرار داشت که دولت اصلاحات به خواسته‌هایش نرسد اما دولت همچنان به تلاش‌های خود ادامه داد و صندوق ذخیره ارزی به وفور در آن زمان پول داشت و برای دولت بعدی مبلغ زیادی به‌جا گذاشت و تلاش‌های دیگری هم صورت رفت که نشان دهنده این است که دولت اصلاحات توانست موفقیت‌هایی را در آن زمان کسب کند و امروزه آنچه که می‌خواند تحقق نیابد این است که اصلاحات موفق نشود و سربلند نباشد. نباید این را از یاد برد که مردم متوجه این مسائل هستند و اصلاح طلبان توانستند موقعیت را برای اصلاحات به وجود بیاورند. دولت در تلاش است تا درجهت تحقق بخشیدن به آرمان‌های جامعه، انقلاب و امام قدم بردارد و این افرادی که با اصلاحات مشکل دارند و صرفا برای اینکه بگویند اصلاحات نتوانست با آن مقابله می‌کنند.»
گفتنی است که برخی کارشناسان معتقدند که رقبای جریان اصلاحات و روحانی خود را برای انتخابات آتی که نزدیک ترین آن انتخابات مجلس در سال 1398 است آماده می‌کنند. جهانبخش خانجانی فعال سیاسی اصلاح طلب، نیز در گفت‌وگو با «ابتکار» در رابطه با شایعات پیرامون دولت دوازدهم اظهار کرد: «به هر حال آقای روحانی و اصلاح‌طلبان دو انتخابات ریاست جمهوری را پیروز شدند و همراهی جریان اصلاحات منجر به شکست رقبای روحانی و اصولگرایان شد در این میان گروه‌‌های تندرو بودند که بیشترین شکست را متحمل شدند، دولت دوازدهم با چنین شرایطی قدرت را به‌‌دست گرفت. بنابراین طبیعی است که سعی می‌کنند انواع کارشکنی‌ها را انجام دهند و موانعی برای دولت کنونی و اصلاح‌طلبان ایجاد ‌کنند و یا به شایعات پیرامون آنها دامن ‌‌زنند. به هر حال بدیهی است که رقبای دولت با استفاده از زمینه‌های موجود به دنبال ضربه زدن بر بدنه دولت هستند تا شاید بتوانند از این طریق در مقابل جریان رقیب که همان اصلاح‌طلبان هستند، تجدید قوا کنند، منطق این اتفاقات همین موضوع است.»

لزوم اطلاع رسانی به مردم

در روزهایی که بسیاری از سیاستمداران ما چه کسانی که در بدنه دولت حضور دارند و چه کسانی که حضور ندارند، بخش عمده‌ای از انرژی و توان خود را صرف مقابله با شایعات می‌کنند. این در حالی است که باید با بیشترین توان خود را در راستای حل معضلات کشور صرف کنند. خانجانی در بخشی دیگر از مصاحبه خود با «ابتکار» اظهار کرد:«در این میان دولت و شهرداری تهران هم باید با اقدامات به موقع به این شایعات دامن نزنند و با تمهیدات از گسترش و سوءاستفاده برخی اشخاص جلوگیری کنند و در موقعیت‌های حساس در صحنه حضور بیشتری داشته باشند و فعالیت‌‌های خود را افزایش دهند و و نباید از یاد ببرند که یک سری وظایف در قبال مردم دارند که این وظایف را در هر شرایطی باید انجام دهند و این شایعات نباید خللی در کار آن ها ایجاد کند و پیشرفت امور را به تعویق بیندازد.» وی در ادامه افزود:«به هر حال یک سری موقعیت‌های حساس وجود دارد که مسئولان با حضور بیشتر در آگاهی بخشی به مردم و آرام کردن افکار عمومی تاثیر بسزایی دارد، در حقیقت در خصوص شهرداری هم می‌توان گفت که اگر مسئولان شهرداری و دولت در خصوص وظایفی که در حال انجام هستند اطلاع رسانی کنند، شایعات آن طور که مخالفان تمایل دارند گسترش پیدا نمی‌‌کند. در شرایط بحرانی مانند موارد ذکر شده مسئولان باید حضور بیشتری داشته باشند تا شایعات گسترش پیدا نکند.» وی خاطرنشان کرد:«البته لازم به یادآوری است که ضعف عمده مربوط به اطلاع رسانی به مردم است اگر مسئولان شهرداری و دولت در خصوص وظایف خود آگاهی رسانی کنند شایعات تا به این حد موقعیت ظهور و بروز پیدا نمی‌کند. بخش‌های مختلف شهرداری باید لحظه ای با مردم صحبت کنند.» خانجانی در رابطه به با مسائل مربوط به شهرداری تهران مطرح کرد:« بحران آلودگی یه مسئله جوی است اما از طرف دیگر به ضعف کارکرد در شهرداری‌ها و دولت‌های سابق هم مربوط می‌شود و وقتی مردم با آن روبرو می‌شوند انتظار توضیح دارند. این شایعات هم کاهش می‌یابد و یا اگر هم باشد چندان اهمیتی ندارد.» اشرف بروجردی هم در خصوص راهکار سیاستمداران برای برون رفت از این موقعیت اظهار کرد:« دولت باید تمام وظایف و مسئولیت‌های در راستای رفع مشکلات جامعه قرار دهد تا بتوان شرایطی را فراهم کرد که ملت احساس کنند تا حدودی حقوق آنها دیده می‌شود و دولت در پی تامین حقوق فردی و اجتماعی اشخاص است.» وی در رابطه با نقش رسانه های گوناگون بر تخریب چهره دولت بیان کرد:« کسانی که با رسانه‌ها سروکار دارند و تمام رسانه‌ها را رصد می‌کنند، متوجه تعادلی در میان جریان‌ها هستند اما کسانی که تنها یک رسانه را مرجع خود قرار داده‌اند به عنوان مثال، اگر تنها مرجع برخی رسانه ملی باشند طبیعی است که تحت تاثیر رویکرد آن قرار بگیرند. شرایط جامعه به گونه‌ای است که همه می‌خواهند انتقاداتی را مطرح کنند. برخی به دنبال خواسته خود نیستند بلکه تنها می‌خواهند به دولت بگویند که ما هم هستیم و ابراز وجود کنند. اشکالی ندارد اجازه دهیم که همه نقد کنند و دیدگاه‌های خود را بگویند شاید از مجموعه نقدها دولت راهکارهای بهتری نسبت به آنچه خود در نظر داشته، پیدا کند. در مجموع انتقادات مردم، دولت را به فکر وادار می‌کند.» با توجه به صحبت‌های کارشناسان می‌توان چنین برداشت کرد که جریان‌های تندرو از مدت‌ها قبل خود را برای انتخابات پیش‌رو آماده کرده‌اند و در این میان، هیچ فرصتی برای تخریب دولت و جریان اصلاحات دست نمی دهند. هر روز که به انتخابات نزدیک تر می‎شویم حجم اخبارو فشار آن بر دولت نیز افزایش می‌یابد و این احتمال حضور یک اتاق فکر در پشت پرده را تقویت می‌کند. ضمن اینکه توان رسانه‌ای جریان رقیب و همچنین فراگیری شبکه‌های اجتماعی نیز در دامن زدن به آن تاثیر بسیاری دارد. با اینحال حضور فردی مسئولان در رسانه‌ها و شفافیت در عملکرد می‌تواند تا حدود زیاید موج به راه افتاده را مهار کند.