انقلاب زمستانی منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری است. شب یلدا از جمله این مراسم است. انقلاب زمستانی در واقع آغاز زمستان است که کوتاه ترین روز سال می باشد. پس از انقلاب زمستانی طول روزها بلندتر می‌شود.
انقلاب زمستانی منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری است. شب یلدا از جمله این مراسم است. انقلاب زمستانی در واقع آغاز زمستان است که کوتاه ترین روز سال می باشد. پس از انقلاب زمستانی طول روزها بلندتر می‌شود.انقلاب زمستانی یا خوریستانِ زمستانی در ستاره‌شناسی لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا در آنسوی نیمکره شمالی-جنوبی ناظر قرار دارد.
در نیمکره شمالی میانگین لحظه انقلاب زمستانی (حلول زمستان) ساعت ۰۶:۰۶ به وقت ایران، روز ۱ دی ماه است که انحراف معیار آن در سال‌های مختلف حداکثر حدود ۱۲ ساعت است. در این لحظه خورشید در نقطه رأس‌الجدی کره سماوی قرار گرفته و مستقیماً بر فراز مدار رأس‌الجدی کره زمین می‌تابد.
نقطه ای از دایرﺓ البروج که دارای بیشترین فاصله(در حدود بیست وسه درجه ونیم) ودر جنوب استوای سماوی است.زمانی که خورشید به این نقطه می رسد برای ساکنان نیمکره شمالی دارای کمترین زاویه با افق بوده واین نشان دهنده آغاز فصل زمستان در نیمکره شمالی زمین می باشد.در این تاریخ ساکنان کره زمین که در منطقه راس الجدی زندگی می کنند خورشید را دقیقا" در بالای سر خود و در سر سو می بینند.
در اول پاییز طول شب و روز برابر است بعد از گذشت ایامی از پاییز ،طول شب به مرور بلند می شود تا اینکه در زمان انقلاب زمستانی طول شب به بیشینه رسیده و بعد از آن لحظه به بعد به مرور طول شب کم شده وطول روز بلند می شود.معنی انقلاب به این مفهوم است که در یک لحظه ناگهان طول شب بجای بلند شدن ،رو به کوتاه شدن می کند.
در انقلاب زمستانی کج شدگی محور چرخش زمین دقیقا" در سمت مخالف خورشید است.
در نیمکره جنوبی زمین شرایط کاملا" با نیمکره شمالی متفاوت است ،یعنی در انقلاب زمستانی ساکنان نیمکره جنوبی آغاز فصل تابستان را تجربه می کنند.
برج رادکان که در قرن هشتم هجری توسط خواجه نصیرالدین توسی ساخته شده است توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد که نشان دادن انقلاب زمستانی نیز جز کارایی های این برج محسوب می شود. برج رادکان در واقع یک گاه شمار دقیق می باشد که بعد از گذشت 700سال همچنان با بالاترین دقت ممکن عمل می کند.
در نیمکره جنوبی زمین شرایط کاملا" با نیمکره شمالی متفاوت است ،یعنی در انقلاب زمستانی ساکنان نیمکره جنوبی آغاز فصل تابستان را تجربه می کنند.
برج رادکان که در قرن هشتم هجری توسط خواجه نصیرالدین توسی ساخته شده است توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد که نشان دادن انقلاب زمستانی نیز جز کارایی های این برج محسوب می شود. برج رادکان در واقع یک گاه شمار دقیق می باشد که بعد از گذشت 700سال همچنان با بالاترین دقت ممکن عمل می کند.
برج به 12 دیوار خشتی بیرونی با پهنا و بلندی پایه گذاری شده که برج را به 12 بخش 30 درجه‌ای تقسیم می‌شود و هر دیواره 30 درجه از زاویه افق را دربر می‌گیرد، دو در دیوار مقابل هم ساخته شده و بر دیواره 365 ترک نی ستونی وجود دارد که برج را به 36 ترک 10 درجه‌ای تقسیم کرده است.
انتخاب مکان درها، دریچه ها در برج اتفاقی نیست، درها درست در راستای طلوع یلدایی (آغاز زمستان) و غروب (آغاز تابستان) در پهنه برج ساخته شده است.
ارسال نظر
