نبض بازار در دست یلدا

شب یلدا نه‌تنها یک جشن باستانی و بهانه‌ای برای دور هم‌نشینی،‌ یادآوری خاطره‌ها و البته فرصتی برای شاهنامه‌خوانی است، بلکه آداب و رسوم تغذیه‌ای مخصوص به خود را دارد. هندوانه و انار نماد شب یلدا و از میوه‌های محبوب این رسم باستانی هستند که براساس اعلام رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، حداکثر قیمت برای هندوانه ممتاز در میدان مرکزی کیلویی ۲۵۰۰تومان و حداکثر قیمت برای انار ممتاز ۸۰۰۰تومان در نظر گرفته شده که نهایتا ۳۵‌درصد افزایش قیمت نسبت به این نرخ‌ها باید در سطح شهر اعمال شود. همچنین طبق گفته رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران،‌ نوسانات نرخ ارز بر قیمت آجیل و خشکبار نیز به‌دلیل صادراتی‌بودن تاثیر گذاشته و قیمت آنها با افزایش ۲۵‌درصدی مواجه شده است. ضمنا برای اینکه شیرینی شب یلدا با تخلف عده‌ای به کام مردم تلخ نشود، طرح ویژه تعزیرات از روز شنبه هفته جاری (۲۵ آذر) همزمان با سراسر کشور در تهران کار خود را آغاز کرده است.

شب یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. چندین‌هزار سال است که ایرانیان این سنت دیرینه را در آخرین شب پاییز که به‌قولی طولانی‌ترین شب در طول سال نیز هست، گرامی‌ می‌دارند و آیین خاص آن را به جا می‌آورند. در این گزارش سعی شده است تا در آستانه شب یلدا، بازار انواع مواد غذایی پرمصرف و محبوب این شب بررسی شود که شرح آن در ادامه آمده است.

میوه‌های یلدایی چند؟

در میان میوه‌های پاییزی، هندوانه به‌دلیل اینکه یادآور گرما و حرارت ایام تابستان است، یکی از اجزای اصلی سفره شب یلدا محسوب می‌شود. براساس قیمت اعلامی روز گذشته، هر کلیوگرم هندوانه در میادین مرکزی میوه و تره‌بار تهران 1200 تا 2000‌تومان به فروش می‌رسد و حداکثر قیمت برای هندوانه ممتاز نیز کیلویی 2500تومان است. انار نیز یکی دیگر از میوه‌های اصلی شب یلدا محسوب می‌شود که جدای از خواص بسیار برای بدن، نماد شادی و زایش است. براساس اعلام رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در روز گذشته، حداکثر قیمت برای انار ممتاز ۸۰۰۰تومان در نظر گرفته شده که نهایتا ۳۵‌درصد افزایش قیمت نسبت به این نرخ‌ها باید در سطح شهر اعمال شود. حسین مهاجران همچنین اعلام کرد که در آستانه شب یلدا کشف قیمت عمده‌فروشی محصولات کشاورزی در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران انجام و مقرر شد که این قیمت‌ها تا سوم دی تغییر نکند تا تقاضای ناشی از شب یلدا برای این محصولات فروکش کرده و به حالت طبیعی بازگردد. او افزود: بر این اساس قیمت میوه‌هایی مانند انار از ۳۰۰۰تومان به‌عنوان قیمت کف تا ۸۰۰۰تومان به‌عنوان قیمت ممتاز در نظر گرفته شده و از سوی دیگر نیز هندوانه از ۱۲۰۰تومان تا ۲۵۰۰تومان به‌عنوان هندوانه ممتاز کشف قیمت شده است؛ البته نرخ ممتاز در میوه‌ها مربوط به میوه و تره‌بار دستچین‌شده، جداشده و لوکس است که در این صورت به‌عنوان مثال برای انار حداکثر و سقف قیمت کشف‌شده ۵۵۰۰ تومان و برای هندوانه ۲۰۰۰تومان است. همچنین میوه‌های پرمصرفی مانند پرتقال جنوب از ۳۰۰۰تومان تا سقف ۴۵۰۰تومان و پرتقال شمال از ۸۰۰تومان تا ۱۵۰۰تومان، سیب زرد از ۱۰۰۰تومان تا ۳۰۰۰تومان و سیب قرمز از ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰تومان، کیوی از ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰تومان، نارنگی انشو از ۱۵۰۰ تا ۳۵۰۰تومان و دیگر انواع نارنگی نیز پایین‌تر از این سقف قیمتی در نظر گرفته‌ شده‌اند.

گرانی 25‌درصدی آجیل

آجیل شب یلدا نیز ویژه است و شامل پسته، بادام، گردو و فندق می‌شود که البته در برخی از مناطق کشور از میوه‌های خشک نیز به‌عنوان آجیل شب یلدا استفاده می‌کنند. آن‌طور که رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران گفته است، نوسانات نرخ ارز بر قیمت این محصولات نیز به‌دلیل صادراتی‌بودن تاثیر گذاشته و قیمت آنها با افزایش 25‌درصدی مواجه شده است. مصطفی احمدی همچنین با اعلام این مطلب که کمبود آجیل نداریم، گفت: از دوماه گذشته افزایش نرخ ارز بر قیمت آجیل و خشکبار تاثیر گذاشته و به همین دلیل امسال برای آجیل شب یلدا نرخ‌های سقف و کف را تعیین نمی‌کنیم، در حالی که سال‌های گذشته قیمت آجیل را اعلام می‌کردیم. او با بیان اینکه بیش از 70 نوع محصول در حوزه آجیل و خشکبار عرضه می‌شود، اظهار کرد: حدود 30‌درصد محصولات آجیل و خشکبار وارداتی است و بیشتر واردات بادام هندی و همچنین بخشی از بادام درختی و تخمه آفتابگردان از طریق واردات تامین می‌شود. احمدی تاکید کرد: آجیل و خشکبار یک کالای صادراتی است و قطعا نرخ ارز بر بهای آن تاثیرگذار خواهد بود. در حال حاضر هر کیلوگرم پسته ایران بین 9 تا 13 دلار در بازارهای صادراتی به فروش می‌رسد و لذا نوسانات بهای ارز بر قیمت آن در بازار داخل هم تاثیر می‌گذارد. در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم پسته فندقی، بادام‌زمینی، مغز گردو و فندق با پوست به‌ترتیب 41‌هزارتومان، 10‌هزارتومان، 53‌هزارتومان و 35‌هزارتومان در بازار به فروش می‌رسند.

قیمت شیرینی

در حالی که رئیس اتحادیه قنادان تهران اعلام کرده نرخ شیرینی شب یلدا طبق نرخ مصوب اردیبهشت سال جاری به‌شرط خالص‌فروشی عرضه می‌شود و با وجود افزایش قیمت تخم‌مرغ، هیچ‌تغییر قیمتی نخواهیم داشت، برخی از فعالان این صنف، گرانی تخم‌مرغ را مشکل اصلی صنف قنادان در آستانه شب یلدا اعلام کرده‌اند. علی بهره‌مند همچنین با تاکید بر اجرای خالص‌فروشی در قنادی‌ها، افزود: قیمت انواع مختلف شیرینی براساس کیفیت تعیین می‌شود، به‌طوری که قیمت هر کیلوگرم شیرینی تر و خامه‌ای درجه یک به‌شرط خالص‌فروشی 215‌هزار ریال، شیرینی زبان و پاپیونی 180‌هزار ریال، شیرینی برنجی 180‌هزار ریال، شیرینی دانمارکی یا گل محمدی 175‌هزار ریال و کیک یزدی130‌هزار ریال تعیین شده است. او تصریح کرد: این نرخ گذاری در صورت خالص‌فروشی انواع شیرینی به‌ویژه کیک یزدی است که باید بدون احتساب قیمت جعبه محاسبه شود. او با اشاره به اینکه قیمت انواع باسلوق به‌دلیل نوع کیفیت قیمت ثابتی ندارد، اظهار داشت: قیمت هر کیلوگرم باسلوق لوله‌ای ساده و باسلوق لقمه‌ای گردویی بسته به نوع مواد اولیه، استفاده از گردو و کیفیت تولید آن متغیر است. همچنین طبق گفته رئیس اتحادیه قنادان تهران،‌ تمام قنادی‌ها و شیرینی‌فروشی‌ها تحت نظارت و بازرسی بهداشتی و قیمتی مستمر سازمان تعزیرات، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بازرگانی، اصناف کشور و اتحادیه قنادان و شیرینی‌فروشان در سراسر کشور قرار دارند.

عرضه محصولات ارگانیگ ویژه شب یلدا

امسال نیز به مناسب شب یلدا، جشنواره ارگانیک تهران از تاریخ 22 آذر آغازبه‌کار کرده است و معمولا هم به رسم هر سال تا اول دی ادامه خواهد داشت. دهمین دوره این نمایشگاه نیز با هدف عرضه مستقیم محصولات کشاورزی و پروتئینی طبیعی برگزار شده و انواع محصولات ارگانیک ویژه شب یلدا از آجیل و خشکبار، شیرینی و شکلات، انار، میوه و مرکبات و مواد غذایی در آن عرضه می‌شود. در ترکیبات میوه‎های ارگانیک هیچ‎گونه اصلاح ژنتیکی صورت نمی‎گیرد و از گازها برای رشد و زودرسی میوه‎ها استفاده نمی‎شود و به همین دلیل رنگ این نوع میوه‎ها طبیعی بوده و نه خیلی پررنگ یا کمرنگ‎تر از حد معمول هستند، هرچند که متاسفانه تعداد این محصولات در کشور ما کم است و هنوز فرهنگ مصرف آنها در بین ایرانیان جا نیفتاده است.

طرح ویژه تعزیرات

طرح ویژه تعزیرات به مناسبت شب یلدا از روز شنبه هفته جاری (25 آذر) همزمان با سراسر کشور در تهران آغاز شد. در همین راستا، مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران با اشاره به اقدامات این سازمان در کنترل بازار شب یلدا، خاطرنشان کرد: «تمرکز گشت‌های مشترک تعزیرات بر کنترل و نظارت بر دو محصول میوه و آجیل است، ضمن اینکه شیرینی شب یلدا نباید با تخلف برخی به کام مردم تلخ شود.» محمدعلی اسفنانی افزود: «سازمان تعزیرات حکومتی از طریق گشت‌های مشترک، سعی بر نظارت و کنترل بازار شب یلدا دارد و طرح گشت ویژه شب یلدا به‌منظور نظارت بیشتر اجرایی می‌شود.» او ادامه داد: «نظارت تعزیرات به‌صورت گشت‌های محسوس و نامحسوس انجام می‌شود و شهروندان در صورت برخورد با هرگونه تخلف و گرانفروشی می‌توانند با مراجعه به سامانه 135 و یا به‌صورت حضوری به شعب تعزیرات حکومتی شکایات خود را مطرح کنند.» ظاهرا در گشت‌های مشترک تعزیرات، روسای شعب حضور دارند و در صورت وقوع تخلف، پرونده تشکیل و در همان محل پیگیری می‌شود.