«ناس» باعث کاهش سن ابتلا به سرطان دهان می شود

کد خبر: ۱۹۲۸۲۲

تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۶ - ۰۳:۰۰

جوان است و مغرورانه گام بر می دارد. موهای ژولیده اش توجهم را به خود جلب می کند. تلفنی در دستش دارد و چند لحظه ای می ایستد تا حرف هایش تمام شود. بعد از اتمام صحبت راهش را کج می کند و به طرف سوپر مارکت می رود. نه سیگارمی خرد، نه نوشیدنی و نه هیچ خوراکی دیگری؛ فقط یک بسته کوچک سبز رنگ می خرد و از مغازه خارج می شود و دوباره مغرورانه گام بر می دارد. هنوز چند قدمی از سوپر مارکت فاصله نگرفته است که تکه ای دستمال کاغذی از جیبش خارج می کند.

مقداری از مواد سبز رنگ داخل پلاستیک را روی آن می ریزد، به طرز ماهرانه ای آن را می پیچد و بسته پیچیده شده آدامس مانند را در دهان و پشت لب هایش جای می دهد. کار او باعث می شود چند قدمی پشت سرش حرکت کنم. بیشتر از چند دقیقه نمی گذرد که پسر جوان در حالتی که انگار آرام تر و شادتر از قبل به نظر می رسد، بسته خیس خورده را از پشت لب هایش خارج و به طرف دیوار پرت می کند!

راحت فروخته می شد، فکر کردم مجاز است!
تصمیم می گیرم جلوتر بروم و درباره «ناس»؛ این ماده بدبو و بدرنگی که اکنون هر جوانی که اهلش باشد، به راحتی می تواند از بعضی سوپر مارکت ها و عطاری های شهر تهیه کند، چند سوال کنم. پسر جوان که رضا نام دارد، می گوید: «اولین باری که ناس مصرف کردم، به دعوت یکی از دوستانم بود و به دلیل این که ناس در هر مغازه ای به فروش می رسید، اطمینان پیدا کردم که هیچ خطری ندارد و فقط حال آدم را بهتر می کند.»وی ادامه می دهد: «روزهای اول بعد از مصرف ناس حالم خیلی خوب بود و از مصرف آن لذت می بردم. اما با گذشت زمان، ناس برایم به یک عادت تبدیل شد و از آن به بعد فقط مجبور به مصرف ناس هستم!»
رضا می گوید: «از چند سال پیش سیگار می کشیدم و از آن جا که سیگار هم برایم به یک روال همیشگی تبدیل شده بود و از کشیدن آن احساس خوبی نداشتم، تصمیم گرفتم آن را ترک کنم. اما با پیشنهاد دوستان و برای این که ترک سیگار برایم راحت تر شود، تصمیم گرفتم به جای آن، ناس مصرف کنم!»

فروش ناس؛ قانونی یا غیر قانونی؟!
با صحبت های پسر جوان کنجکاو می شوم، بدانم چرا این ماده اعتیاد آور به راحتی و بدون هیچ نظارتی به فروش می رسد؟ دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی در گفت وگو با زندگی سلام می گوید: «در بحث قانونی یا غیر قانونی بودن فروش ناس در مغازه ها، لازم است بدانیم در قانون مبارزه با مواد مخدر تا امروز هیچ گاه به صورت مستقیم به ناس و ممنوعیت فروش و مصرف آن اشاره ای نشده و این به معنای آن است که برای برخورد با فروشندگان این گونه مواد هیچ مستند قانونی وجود ندارد.» ابراهیم قربان زاده ادامه می دهد: «وقتی در قانون برای برخورد با فروشندگان پیش بینی لازمی نشده، نظارت و برخورد با فروشندگان ناس با قانون نظام صنفی و اتحادیه صنفی است و از آن جا که مصرف ناس سلامت فردی و اجتماعی را تهدید می کند و موجب بروز بیماری های مختلفی می شود، دانشگاه علوم پزشکی باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد.»

سبزرنگی که بوی مرگ می دهد!
برای این که بدانم مواد تشکیل دهنده ناس چیست و چقدر می تواند خطر داشته باشد، به سراغ دکتر مهدی بلالی، پدر علم سم شناسی ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می روم. دکتر بلالی می گوید: «ناس از ترکیباتی مانند آهک و زرنیخ تشکیل شده است؛ این مواد علاوه بر آثار موضعی مانند اثری که بر دهان و دندان برجای می گذارد، اثر مخربی هم روی اعضای عمومی بدن دارد.» وی ادامه می دهد: «متاسفانه تا امروز از نظر طب سم شناسی و در سطح دانشگاه علوم پزشکی مطالعات زیادی روی ناس انجام نشده، اما پر واضح است که آهک، ماده ای سوزاننده است و می تواند لثه و دندان ها را تخریب و به مخاط حلق و دندان ها آسیب جدی وارد کند. علاوه بر این در ناس ماده ای سمی به نام زرنیخ وجود دارد که اثر جبران ناپذیری برسیستم خون ساز، کلیه ها و بسیاری از اعضای بدن خواهد گذاشت .»

از دکتر بلالی می پرسم آیا ناس برای ترک سیگار مفید است؟
او با صراحت می گوید: «به هیچ وجه این موضوع صحیح نیست. در ترک سیگار اول از همه اراده شخصی است که تاثیر دارد. همه باید بدانند در دود سیگار هیچ ماده ای که وابستگی جسمی ایجاد کند، وجود ندارد و وابستگی به دود سیگار بیشتر به جنبه های روحی و روانی افراد برمی گردد.
هرچند در سیگار نیکوتین وجود دارد و می تواند وابستگی ایجاد کند، اما این وابستگی در قیاس با مورفین و مشتقات آن زیاد نیست و اهمیت چندانی ندارد. در واقع فردی که سیگار را ترک می کند، بیشتر از این که از درد بدنی یا وابستگی های جسمی احساس ناراحتی کند، از نظر روحی و روانی، کمبودهایی را احساس خواهد کرد.» عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه می دهد: «بر فرض هم که افراد تصمیم جدی برای ترک سیگار گرفته باشند و با دوری از همین میزانِ کمِ نیکوتین احساس نارضایتی کنند؛ آن ها می توانند با مراجعه به پزشک و مصرف دارو، آن مقدار ناچیز نیکوتین را دریافت کنند و در این صورت، دیگر نیازی به مصرف ناس ندارند. با این توضیحات، مصرف ناس به منظور ترک سیگار بهانه ای بیش نیست و با اطمینان می گوییم از چاله به چاه افتادن است!»

به سرطان سلام کن!
در تاثیرات مخرب ناس از همه مهم تر مشکلاتی است که این ماده مخدر برای بهداشت دهان و دندان فرد ایجاد می کند. دکتر جواد سرآبادانی، مدیرگروه بهداشت دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت وگو با زندگی سلام در این باره می گوید: «مصرف ناس علاوه بر مشکلاتی که برای تمام اعضای بدن به همراه دارد، مشکلات جدی تری برای مخاط دهان ایجاد می کند. این مشکلات که تحت عنوان «ضایعات پیش بدخیمی» دهان، آن را می شناسند، از لکه های سفیدی در دهان ایجاد می شود که این تغییرات می تواند به سمت بدخیم شدن پیش برود. این تاثیرات مخرب بعد ازمدتی می تواند به لایه های عمقی پیشروی کند و در نهایت به سرطان دهان تبدیل شود که شایع ترین نوع آن، سرطان مخاط دهان است. این سرطان به مرور ایجاد می شود و با تغییر رنگ و خردگی دندان ها که به دلیل وجود آهک در ناس است، فرد به مرور احساس درد می کند.علاوه بر همه این موارد، از آن جا که ناس در بیشتر مواقع در شرایطی غیر بهداشتی تولید می شود، نمی توان به طور دقیق از خطرات استفاده از ناس اطلاع پیدا کرد. ناس بر اساس این که با چه کیفیتی، در چه مکانی و چطور تولید می شود باعث انتقال عفونت های باکتریایی و قارچی متفاوتی می شود که همه این موارد می تواند باعث بروز بیماری هایی شود.»

ناس مخدر است!
خیلی از ما ناس را به عنوان مخدر نمی شناسیم.درحالی که این ماده هم مخدر است وهم باعث بروز سرطان می شود. دکتر سرآبادانی با گفتن این موضوع افزود: «در کشور ما سرطان دهان در بیشتر موارد در دهه های چهارم و پنجم زندگی شایع است، در حالی که مصرف ناس در سنین پایین باعث شده است سن ابتلا به این سرطان به دهه های دوم و سوم زندگی کاهش پیدا کند. برای پیشگیری از این موضوع لازم است هر فردی که قبلا ناس مصرف می کرده اما اکنون آن را ترک کرده است با تشخیص پزشک متخصص، معاینات دوره ای داشته باشد، چراکه این لکه های سفید رنگ به عنوان ضایعه های پیش سرطانی شناخته می شود و افراد هرچه دیرتر به پزشک مراجعه کنند، امکان دارد بیماری آن ها عمیق تر و درمان آن سخت تر شود.»