احتمال لغو قراردادهای بویینگ و ایرباس با ایران

 بر اساس گزارش های منتشر شده توسط بلومبرگ و به نقل از منابع آگاه؛ دولت دونالد ترامپ – رییس جمهور ایالات متحده آمریکا قصد دارد به منظور محدود کردن فعالیت‌های ایران، اقدام به بازنگری توافق هسته ای برجام ۲۰۱۵ کرده و سیاست های جدید و مغرضانه‌ای را در قبال ایران در پیش بگیرد.

بدین ترتیب، احتمال می رود قراردادهای فروش صدها فروند هواپیماهای مسافربری ساخت شرکت های بویینگ آمریکا و ایرباس اروپا به ایران نیز تحت تاثیر قرار گرفته و یا به عبارتی دیگر ملغی شده و یا مختل شوند.

با اینکه منابع خبری بارها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اعلام کرده و بر این باورند که ایران به تعهداتش در توافق برجام برای کنترل برنامه هسته ای خود، عمل کرده است اما ترامپ خود مدعی است که ایران به روح برجام پایبند نبوده است و بارها اعلام کرده که توافق برجام به نفع آمریکا نبوده و ایران با حرکات شیطنت آمیز و حمایت از سوریه و یمن، خاورمیانه را بی‌ثبات کرده است. همین طرز فکر و باور رئیس جمهور آمریکا نیز موجب شده است که سیاست های بازنگری جدیدی را در قبال توافق برجام تدوین و طرح ریزی کنند و قراردادهای تجاری بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد.

تدوین راهبردهای جدید و سیاست‌گذاری‌های مغرضانه ترامپ بهمراه سایر دولتمردانش و همچنین تهدید برای خروج از توافق هسته ای می تواند به شدت در قراردادهای تجاری میان ایران با سایر کشورها نظیر فروش هواپیما به ایران اختلال ایجاد کند.

به گفته برخی از تحلیلگران، در صورتی که آمریکا به تهدید خود مبنی بر خروج از توافق هسته ای برجام عمل کرده و یا برای لغو این قراردادهای تجاری تلاش کند، ایران به از سر گیری فعالیت های هسته ای خود اقدام خواهد کرد و این امر تبعات گسترده ای برای تمامی کشورها و طرفین توافق برجام خواهد داشت.

بر اساس گزارش منابع آگاه؛ غول هواپیماسازی آمریکا، شرکت بوئینگ، قرارداد فروش هواپیماهای مسافربری به ارزش ۲۰ میلیارد دلار را با ایران امضا کرده است که در صورت رسیدن به مرحله پایانی و اجرایی، این قرارداد از دهه ۱۹۷۰ میلادی (قبل از انقلاب اسلامی) نخستین باری است که این غول هواپیماسازی آمریکایی به ایران، هواپیما فروخته است.

گفته می شود شرکت های بوئینگ و ایرباس در مجموع قراردادهایی به ارزش ۴۰ میلیارد دلار با ایران به امضا رسانده اند.

مقامات آمریکایی می گویند که تیم ترامپ هنوز در خصوص فروش این هواپیماها به ایران گزینه پیشنهادی به او ارائه نکرده اند، اما رایزنی های بین سازمانی در چند ماه گذشته در این خصوص ابراز نگرانی کرده اند.

وال استریت ژورنال روز جمعه گزارش داد که مقامات آمریکایی از گزینه های احتمالی و پیشنهادی که قرار است به دونالد ترامپ در آینده ای نزدیک ارائه شود، نیز سخن گفته و به مواردی همچون ممنوعیت کلی فروش هواپیما به ایران، وضع قوانین و مقررات سختگیرانه به منظور وقفه ایجاد کردن در تحویل هواپیما و تعلل در صدور مجوز خزانه داری اشاره کردند.

البته هنوز کنگره آمریکا در این خصوص قطعنامه ای را صادر نکرده و ایالات متحده آمریکا نیز علی رغم تهدیداتش، هنوز از توافق برجامی که در سال ۲۰۱۵ بهمراه روسیه، آلمان، انگلستان، چین و اتحادیه اروپا با ایران امضا کرده، خارج نشده است. بنظر می رسد ترامپ نتوانسته است هنوز در این مساله به یک جمع بندی واضح برسد.

یکی از مقامات رسمی و دولتی در آمریکا که اصرار داشت نامش فاش نشود، تاکید کرده است که دولت آمریکا تا زمانی که از استفاده کاملا صلح آمیز و مسافربری ایران از این هواپیماها اطمینان حاصل نکند، هرگز حاضر به فروش این هواپیماها به ایران نخواهد شد.

یکی دیگر از دیپلمات های ارشد آمریکا که از مباحث و تصمیمات دولت ترامپ آگاه است، اظهار کرده است یکی دیگر از پیشنهاد های احتمالی تحویل تدریجی و کند هواپیما به ایران است تا ببینیم ایران از آنها به مقاصد مسافربری استفاده می کند یا خیر.

چاز بیکرز – سخنگوی شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکا – روز جمعه در مصاحبه ای با وال استریت یورنال گفت: با اینکه ما مجوز و تاییدیه کشور آمریکا برای فروش هواپیمای مسافربری به ایران را در اختیار داریم، اما هنگام معامله با ایران باید به الزامات قانونی کشور خود پایبند بمانیم.

در هر صورت، قراردادهای فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران هم اکنون با سنگ اندازی های آمریکا و زبان تهدیدآمیز ترامپ در هاله ای از ابهام فرو رفته است و گفته می‌شود که احتمال اجرایی شدن هر کدام از این سیاست‌های پیشنهادی برای لغو یا اختلال در فروش هواپیماهای مسافربری به ایران نیز وجود دارد و شرکت های هواپیماسازی نیز علی رغم میل خود، موظف خواهند بود از قوانین و مقررات تصویب شده کشورهای خود تبعیت کنند.