شجاع مردی پیدا شود که شر کنکور را کم کند

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه گزارش‌هایی از اجرای بخش‌هایی از سند 2030 وجود دارد گفت: بنده گزارشی از چنین مواردی ندیدم اگر منظور اجرای سند 2030 در حوزه آموزش و پرورش است که اصلا و ابدا چنین اتفاقی نیفتاده وقتی اجرای سند 2030 با رای بالای شورای عالی و حتی شخص رئیس جمهور لغو شده است اجرای آن دیگر معنایی ندارد و اگر گزارشی از این مورد به ما برسد مانع آن می‌شویم. در حال حاضر سند تحول آموزش و پرورش در دستور کار وزیر قرار دارد و به زودی نقشه راه سند تحول که به تاخیر افتاده بود به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود اگر منظور از این گزارش‌ها در حوزه توسعه پایدار است که موضوع باید از طریق دستگاه‌های ذیربط پیگیری و پرسیده شود.

 نشست خبری مخبر دزفولی (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی) به مناسبت سی و سومین سالگرد تاسیس این شورا صبح امروز (دوشنبه بیستم آذرماه) برگزار شد.

مخبر دزفولی در ابتدای این نشست؛ با اشاره به ارزیابی خروجی جلسات این شورا در این سی و سه سال گفت: در مورد میزان فعالیت‌ها و خروجی و کارآیی هر نهادی باید تمام مولفه‌های کمک کننده یا بازدارنده یا چالش‌های پیش روی آن نهاد را در نظر گرفت. واقعیت این است که با نقطه مطلوب فاصله داریم و اگر امکانات و پشتوانه‌های بیشتری از سوی دیگر نهادها با ما همراهی می‌کرد؛ شاهد اجرایی شدن بخش بیشتری از سیاست‌گذاری‌ها می‌بودیم.

وی افزود: با تمام این تفاسیر برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت متعددی در زمینه‌های مختلف علمی، آموزشی و فرهنگی صورت داده‌ایم که خود گام بلندی است. امروز دیگر کسی نمی‌گوید که در حوزه‌های علم و فناوری و فرهنگ برنامه‌ نداریم. حالا چالش‌های فرهنگی‌ای وجود دارد که با برنامه‌ریزی دقیق می‌توان با آنها مقابله کرد. یکی از مشکلات ما این است که فکر می‌کنیم با سلیقه‌، ذوب یا نظر یک مسئول یا بخش می‌توانیم جلوی هجمه‌های فرهنگی دشمنان را بگیریم اما باید به کار اثباتی مبتکرانه توجه داشته باشیم. موفقیت وقتی به سراغ ما می‌آید که برنامه‌ریزی داشته باشیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: هرچه برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها را به اجرا نزدیک‌تر کنیم و مدیران و مسئولان ما باور داشته باشند که باید با برنامه وارد عرصه‌های کاری شوند؛ توفیق بیشتری نصیب‌مان می‌شود. امروز در زیرساخت‌های علمی و پژوهشی گام‌های بلندی برداشتیم و در علم و فناوری هم برنامه‌ریزی درستی کردیم و هم متولیان کار مشخص شده‌اند. اگر سند راهبردی و مهندسی فرهنگی را نیز به همین شیوه نهایی و اجرایی کنیم؛ مطمئن باشید شاهد یک تحول فرهنگی اساسی خواهیم بود.

مخبر دزفولی سپس با اشاره به محدودیت‌های بودجه‌ای که کشور به آن مبتلاست، اظهار داشت: می‌دانیم که کشور از محدودیت بودجه رنج می‌برد و می‌بینیم که بسیاری برنامه‌ها بعضا موازی و تکراری اجرا می‌شود و این هم همپوشانی‌ها امکانات و انرژی کشور را به هدر می‌دهند. برای همین است که اصلی‌ترین اهداف مسئولیت ما برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در حوزه‌های علم، فرهنگ و آموزش است. هر قدر هم این برنامه‌ها به مطالبه عمومی تبدیل شوند در اجرایی شدن آنها موفقیت بیشتری به دست می‌آوریم. البته اگر مسولین و دست‌اندرکاران مقید شوند به این برنامه‌ها عمل کنند.

او همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه گزارش‌هایی از اجرای بخش‌هایی از سند 2030 وجود دارد،‌ گفت: بنده گزارشی از چنین مواردی ندیدم. اگر منظور اجرای سند 2030 در حوزه آموزش و پرورش است که اصلا و ابدا چنین اتفاقی نیفتاده. وقتی اجرای سند 2030 با رای بالای شورای عالی و حتی شخص رئیس جمهور لغو شده است؛ اجرای آن دیگر معنایی ندارد و اگر گزارشی از این مورد به ما برسد مانع آن می‌شویم. در حال حاضر سند تحول آموزش و پرورش در دستور کار وزیر قرار دارد و به زودی نقشه راه سند تحول که به تاخیر افتاده بود؛ به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود اگر منظور از این گزارش‌ها در حوزه توسعه پایدار است که موضوع باید از طریق دستگاه‌های ذیربط پیگیری و پرسیده شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در معرفی نقطه عطف کار این شورا در این سی و سه سال اظهار داشت: پیروزی و نقطه عطف ما این است که یک دانشگاه منهدم شده تحویل گرفتیم و این دانشگاه وابسته را به دانشگاه مستقل تبدیل کردیم. در حقیقت ظرفیت علمی دانشگاه‌ها از زیر صفر را به ظرفیتی قابل قبول در عرصه جهانی رساندیم و قله افتخار ما همین توسعه‌های علمی و الکترونیکی است. در این دستاوردها نیز همه دولت‌ها دست‌اندرکاران و مدیران و شخص خود مقام رهبری نقش ایفا کرده‌اند. اگر امروز دو درصد تولید علم در جهان را به خود اختصاص داده‌ایم و مثلا صنایع دفاعی و هوا و فضا داریم؛ یعنی برنامه‌ریزی درستی داشته‌ایم و قله‌هایی را فتح کرده‌ایم. اگر شورا را‌ه‌اندازی نشده بود واقعا مشخص نیست که آیا به چنین دستاوردهایی می‌رسیدیم یا خیر. در واقع اگر کمبودها و ضعف‌هایی است مسلما توفیقاتی نیز بوده است و از مهم‌ترین آنها همین قدرت علمی است که برای کشور امنیت می‌آورد.

مخبر دزفولی سپس در توضیح ضمانت اجرایی مصوبات و قوانین شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: مساله ضمانت اجرایی موضوعی جدی است ولی بسیاری از مصوبات شورا اجرا شده‌اند و برخی هم مشکلاتی دارند. ما در کشور حتی قوانین مصوب مجلس هم داریم که تا به حال اجرا نشده مثل قانون برنامه پنجم که تاکنون تنها 28 درصد از آن اجرایی شده است آنهم وقتی مجلس ابزار قوی‌تری مثل اصل 90 سوال و استیضاح در اختیار دارد. واقعیت همین است که بخش عمده‌ مصوبات شورای عالی در حوزه علمی و پژوهشی عملیاتی شده اما در حوزه فرهنگ و فرهنگ عمومی نیازمند سازوکار منسجم‌تری هستیم. در کل می‌توان گفت 60 درصد از مصوبات شورا اجرایی شده‌اند.

او سپس در توضیح روند اجرای مصوبات شورا نیز گفت: به عنوان مثال سند مهندسی فرهنگی چندین سال است که به تصویب رسیده و حتی ستاد راهبردی اجرایی کردن آن نیز مشخص شده ولی هنوز به مرحله اجرایی اصلی نرسیده است. در این میان شما خبرنگاران هم باید محترمانه درخواست کنید تا این ضمانت‌های اجرایی محقق شوند. تنها نظارت خود شورا کفایت نمی‌کند و نیازمند نظارت عمومی و پرسش از نهادها وارگان‌های درگیر و ذی‌نفع هستیم همین سوالات را می‌توان از وزیران و معاون اول هم پرسید وظیفه شورا تدوین نگاه‌های راهبردی و استراتژیک است و البته نظارت هم بخشی از وظایف ما است که ابزار خودش را نیاز دارد.

این کارشناس فرهنگی سپس در تشریح نقشه جامع علمی کشور بیان کرد: اتفاقا این نقشه یکی از موفق‌ترین سیاست‌گذاری‌ها از لحاظ اجرایی است ولی خب ممکن است در بخش‌های مختلف نقاط قوت و ضعف داشته باشد به عنوان مثال در حوزه نانو پیشرفت واقعا قابل قبولی داشته‌ایم و انتظار ما این است که در علوم مختلف پیشرفته به همین توفیق برسیم.

مخبر دزفولی درباره آخرین وضعیت مدیریت دانشگاه فرهنگیان نیز متذکر شد: این دانشگاه مدتی است که با سرپرست اداره می‌شود و به تازگی نیز سرپرست جدیدی برای آن معرفی شده است. در همین یکی دو هفته آینده که سرپرست فعلی به صورت رسمی به شورا معرفی شود؛ درباره او تصمیم‌گیری می‌کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره آخرین روند راه‌اندازی دانشگاه استاد فرشچیان نیز گفت: استاد فرشچیان به واقع یک هنرمند منحصر به فرد برای کشور ما است. به خاطر دارم که زمانی برای راه‌اندازی این دانشگاه ناامید شده بود ولی ما به سرعت پیشنهاد او را تصویب کردیم و مصوبه دانشگاهی به نام او نهایی شده است. بسیار امیدوارم با همکاری و همیاری رسانه‌ها این مطالبه جدی‌تر گرفته شود تا قدر ایشان را بدانیم. خود آقای فرشچیان هم دوست دارد در زمانی که در قید حیات است. شاگردانی را پرورش بدهد و ما هم درصددیم با درنظر گرفتن بضاعت‌ها و امکانات این کار را نهایی کنیم. همین جا هم قول می‌دهم دانشگاه استاد فرشچیان در دهه فجر افتتاح شود هر چند دوستان میراث فرهنگی چندان در این مسیر پیگیر و همراه نبوده‌اند.

او درباره وضعیت ساماندهی سهمیه کنکور نیز اظهار داشت: کمیته‌ای برای بررسی این وضعیت تشکیل شده که یکی دو جلسه نیز برگزار کردیم و باهم گفت‌وگو داشتیم. قرار است کارگروه زیرمجموعه این کمیته بررسی و تحلیلی از قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های سهمیه‌های کنکور را ارائه بدهد تا براساس آن تصمیم‌گیری کنیم. این قضیه به کنکور سال آینده نمی‌رسد ولی پیشنهادات و مشورت‌ها را پیگیری می‌کنیم تا دست‌کم برای کنکور سال‌های بعد از 97 محقق شود.

مخبر دزفولی همچنین درباره اقدامات و عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه زنان و خانواده تصریح کرد: مواردی ازجمله استحکام خانواده، توجه ویژه به زنان و حضور آنها در عرصه‌های اجتماعی و نقش‌آفرینی آنها در پیشرفت کشور همگی از مصوبات ما هستند توجه به نقش اثرگذار مادران، همسران و دختران در قوام و استحکام خانواده از مصوبه‌های ما است. ما حتی ستاد ملی زنان و خانواده را ذیل نهاد ریاست جمهوری تشکیل دادیم. حالا بروید بپرسید چرا جلسات این ستاد تشکیل نمی‌شود؟ آنچه ما باید فراهم کنیم موضوعات حوزه زنان و خانواده است. لازم است تصمیم‌سازی‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی که انجام شده به مرحله اجرایی و عملیاتی برسد. پیگیر شوید تا ستاد ملی زنان و خانواده تشکیل گردد و برنامه‌های خودش را دنبال کند.

دبیر عالی شورای انقلاب فرهنگی در توضیح اقدامات این شورا برای حل چالش‌ها، مشکلات و برخوردهای سلیقه‌ای در حوزه‌های فرهنگی مثل موسیقی، نمایش فیلم و ... گفت: اگر ستاد راهبردی مهندسی فرهگی کشور تشکیل شود بسیاری از این مشکلات و چالش‌های حوزه فرهنگ و هنر برطرف می‌شود چراکه در این ستاد طیف وسیعی از ذینفعان و نخبگان حوزه‌های مختلف فرهنگی و هنری حضور دارند و با اتکا به نظر جمعی آنها می‌توان به یک رویه ثابت و مشخص رسید تا از برخوردهای سلیقه‌ای جلوگیری شود. در حوزه سینما هم به نظر می‌رسد نیازمند سیاست‌گذاری مشخص در شورا هستیم که این سیاست‌گذاری تدوین شده و آماده طرح در شورای عالی انقلاب فرهنگی شود. این برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها کمک می‌کند تا سلیقه‌ها کنار برود و قانون مبنا شود.

او درباره روند انتصاب دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز یادآور شد: پس از رای‌گیری در شورای عالی انقلاب که بین اعضای حقیقی اتفاق می‌افتد فرد انتخاب شده به مقام معظم رهبری معرفی می‌شود و پس از تایید ایشان برای صدور حکم خدمت رئیس جمهور معرفی می‌شود. این رای‌گیری هر چهار سال یک بار است که البته تجدید دبیر هم منعی ندارد.

این مدیر فرهنگی همچنین در توضیح راهکارهای شورا برای اصلاح و تغییر شیوه برگزاری کنکور تصریح کرد: کنکور یک معضل بزرگ در کشور ما شده به نحوی که با این روش و شیوه در آموزش عالی و آموزش و پرورش استعدادهای دانش آموزان سرکوب می‌شود. اساسا  یکی از اصلی‌ترین گرفتاری‌های ما بر سر اجرایی شدن سند تحول آموزش و پرورش همین مساله کنکور است. باید شجاع مردی پیدا شود که شر کنکور را از سر نظام آموزشی کشور کم کند. منتها تا جایگزین برای کنکور نداشته باشیم؛ نمی‌توان از حذف آن صحبت کرد. هر چند ظاهرا آموزش و پرورش طرحی آماده کرده که قرار است ارائه کند.

او ادامه داد: مبنای طرح آموزش و پرورش ارزیابی دانش آموزان در طول مقاطع و سال‌های مختلف تحصیلی است و این ارزیابی مبنای ورود به دانشگاه می‌شود. همین حالا که تب پزشکی در کشور بالاست و 38 و 37 درصد دانش آموزان ما را رشته علوم تجربی تشکیل می‌دهد، شاهد هستیم به همین میزان در فنی – حرفه‌ای و کار و دانش اقبال به کارهای مهارتی وجود دارد. متاسفانه ما تحصیل در حرفه‌های مهارتی فرهنگ‌سازی و تشویق نمی‌کنیم. اگر نظام مهارتی تقویت شوند کنکور نیز می‌تواند برای رشته‌های پرطرفدار برنامه‌ای بچیند و حجم زیادی از دانش‌آموزان به سمت رشته‌های مهارتی گرایش پیدا می‌کنند. واقعیت این است که راه‌حل نجات آموزش و پرورش ما حذف کنکور است ولی باید اول طرح جایگزین آن را پیدا کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره آخرین تصمیم‌گیری‌ها برای رشته‌های مشترک میان وزارت علوم و بهداشت اظهار داشت: پیشنهاد حکمیت و تشکیل کمیته برای حل مناقشه این رشته‌ها هنوز به صحن شورا نیامده ولی گویا بین خود وزیران صحبت‌هایی اتفاق افتاده است. این پیشنهاد باید به صحن شورا بیاید تا شورا به مساله ورود کند. هرچه هست هنوز کمیته‌ای برای آن تشکیل نشده است.

او در توضیح عملکرد شورا در حوزه‌های تحول علوم انسانی و اینکه آیا در روند مذکور توجهی به طیف‌های مختلف فکری می‌شود، یا خیر، گفت: بیش از 300 تا 400 نفر از هیئت علمی دانشگاه‌های ما در شورای تحول علوم انسانی عضو هستند و تمام رشته‌ها و حوزه‌ها مورد مشورت و نظرخواهی قرار گرفته و می‌گیرد بازهم به دوستان تاکید می‌کنم که این مشورت‌ها را بیشتر کنند و هیچ منعی برای ارائه پیشنهاد سازنده به شورای تحول علوم انسانی وجود ندارد.

این کارشناس فرهنگی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای مقابله با سرقت و تخلف علمی نیز گفت: موضوع سرقت و تخلف علمی تاکنون دوبار در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد و حتی به مجلس هم رفته و در قوه مقننه مصوبه‌ای برای آن به تصویب رسیده است. شورا؛ گزارش‌های دوره‌ای نیز از موارد سرقت و تخلف علمی می‌گیرد و خوشبختانه عمده اساتید ما نسبت به این مساله هوشیار شدند و اگر چنین تخلفی اتفاق بیفتد متخلف تنبیه می‌شود. اکنون قبل از ارسال مقاله‌ها به مجلات و ژورنال‌های معتبر داخلی و خارجی از نرم افزار سرقت‌یاب استفاده می‌شود و هم‌پوشانی‌ها بررسی می‌گردند اگر هم‌پوشانی‌ها بیش از 10 درصد باشد و فرد تخلف علمی انجام داده باشد هم مقاله‌اش رد می‌شود و هم نامش وارد لیست سیاه می‌شود. باید فعالیت‌های سودجویان و دلالانی که به عنوان مثال در خیابان انقلاب اقدام به فروش پروژه و پایان‌نامه و ... می‌کنند نیز کنترل شود.

مخبر دزفولی در پاسخ به سوالی درباره روند نظارت در بنیاد ملی نخبگان بیان کرد: اگر گزارشی از کاهش فعالیت و رکود این بنیاد داشته باشیم حتما پیگیری می‌کنیم مثلا اگر نخبگان اعلام کنند که نسبت به درخواست‌های آنها پاسخی داده نمی‌شود و توجهی به نیازهای آنها صورت نمی‌گیرد. رهبر معظم انقلاب هم تاکید دارند اگر معاون علمی به دلیل مشغله زیاد نمی‌تواند مسئولیت بنیاد نخبگان را برعهده گیرد، می‌تواند مسئولیت به فرد دیگری محول شود. اگر بینیم مساله و گزارش‌های رکود یا شیوه مدیریتی به ما ارایه می‌شود، به تغییر اساسنامه بنیاد نیز اقدام می‌کنیم در حال حاضر گزارشی از چنین مواردی به شورای عالی انقلاب فرهنگی نرسیده البته بنیاد قرار است تا پایان آذرماه گزارشی از عملکرد و فعالیت‌های خود به ما ارائه دهد.