از زمان ورود ویروس HIV به بدن مدت زمان کمی (چند روز) طول می کشد تا آن فرد بتواند ویروس را به دیگران منتقل کند. اما حدود 3-1 ماه طول می‌کشد تا بدن او پادتن بسازد و بتوان آن را به وسیله آزمایش تشخیص داد.
از زمان ورود ویروس HIV به بدن مدت زمان کمی (چند روز) طول می کشد تا آن فرد بتواند ویروس را به دیگران منتقل کند. اما حدود 3-1 ماه طول می‌کشد تا بدن او پادتن بسازد و بتوان آن را به وسیله آزمایش تشخیص داد.در این فرایند گاهی فرد هنوز علایم بیماری را پیدا نکرده و ظاهر کاملاً سالم دارد. از موقعی که ویروس وارد بدن می شود تا موقعی که بتوان پادتن وی را از نظر آزمایشگاهی تشخیص داد به دوره‌ی پنجره (window period) معروف است. در این دوره اگر فرد آزمایش شود نتیجه منفی خواهد بود ولی اگر روابط جنسی بدون کاندوم یا تزریق مشترکی داشته باشد می‌تواند بیماری را به آدم دیگری منتقل نماید . بنابراین حتی اگر شخص خیلی زود پس از رفتار پرخطرش آزمایش شده و جواب آزمایش وی منفی بوده نمی‌توان مطمئن بود که او مبتلا به اچ‌آی‌وی نیست و حتما باید مراقبت رفتارهای خود باشد.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند اهمیت آزمایش اچ‌آی‌وی فقط در دانستن جواب آن است در حالی که دانستن مفاهیمی مانند دوران پنجره و رفتارهای پرخطر و سالم‌تر فقط از طریق مشاوره ممکن است. دوره‌ی پنجره درباره اچ‌آی‌وی مدت زمانی است که طول می کشد تا پس از ورود ویروس به بدن (یا آخرین رفتار پرخطر) دستگاه ایمنی بدن بتواند به مقداری پادتن برای آن بسازد که بشود در آزمایش کشفش کرد. بدین ترتیب همچنان که در تصویر هم می‌بینید پیش از پیدایش پادتن میشود قطعات ساختمانی یا ژنتیکی ویروس را در خون کشف کرد. یعنی میشود از سنجش پروتئین p24 که در بدنه ویروس است و یا ماده ژنتیکی ویروس با آزمایش PCR کمک گرفت. البته آنها هم بلافاصله پس از ورود ویروس امکان کشف ابتلا را ندارند که به این ناپیدایی مطلق دوره کسوف گفته میشود.
تا حدود اواسط دهه 90 میلادی توانایی تکنیکی کشف پادتن کم بود و به همین دلیل دوره پنجره را حتی تا 16 ماه در نظر می گرفتند. در مقالات و منابع اخیر دوره پنجره را برای تست الایزا به طور متوسط 21-24 روز ذکر می کنند. راهنمای ایدز بریتانیا هم دوره پنجره را برای کیتهای نسل چهارم یکماه در نظر گرفته است (با اطمینان 95 درصد). راهنمای تشخیص آزمایشگاهی استرالیا هم نوشته در 99 درصد مبتلایان تا سه ماه پادتن تشکیل می شود و حداکثر دوره پنجره برای الایزا 12 هفته است.
مرکز مدیریت بیماریهای آمریکا هم گفته 97 درصد افراد در سه ماه پادتن دارند و در موارد نادری تا 6 ماه می رسد. در مقاله‌ای دیگر حداکثر و حداقل دوره پنجره برای کیتهای الایزای نسل سوم (14-40) و چهارم (10-28) و پی سی آر (9-30) با هم آمده است. در آزمایش‌های سریع (Rapid Test) چون فرصت چندانی برای واکنش مواد وجود ندارد دوره پنجره ممکن است طولانی تر باشد. البته رپید تست‌هایی که فقط پادتن را بررسی می‌کنند نتیجه مثبت کاذب کمتر و ارزش اخباری مثبت بهتری نسبت به رپید تست‌های ترکیبی دارند و برای غربالگری در محیط هایی مانند مراقبت بارداری مناسب ترند.
مرکز مدیریت بیماریهای آمریکا هم گفته 97 درصد افراد در سه ماه پادتن دارند و در موارد نادری تا 6 ماه می رسد. در مقاله‌ای دیگر حداکثر و حداقل دوره پنجره برای کیتهای الایزای نسل سوم (14-40) و چهارم (10-28) و پی سی آر (9-30) با هم آمده است. در آزمایش‌های سریع (Rapid Test) چون فرصت چندانی برای واکنش مواد وجود ندارد دوره پنجره ممکن است طولانی تر باشد. البته رپید تست‌هایی که فقط پادتن را بررسی می‌کنند نتیجه مثبت کاذب کمتر و ارزش اخباری مثبت بهتری نسبت به رپید تست‌های ترکیبی دارند و برای غربالگری در محیط هایی مانند مراقبت بارداری مناسب ترند.
دوره پنجره برای هپاتیت بی تعریفش با اچ‌آی‌وی تفاوت دارد و معمولا در ماه پنجم تا ششم پس از ابتلا دیده می شود در واقع وقتی است که هم آنتی‌ژن سطحی ویروس و هم پادتن آن در خون یافت نشوند. برای هپاتیت سی هم حدود 2 تا 4 ماه طول می کشد تا آنتی بادی در خون دیده شود. دوره پنجره برای هپاتیت سی طولانی است و فقط در حدود 90 درصد مبتلایان تا سه ماه پادتن قابل شناسایی است.
در ابتلای همزمان به اچ‌آی‌وی و هپاتیت سی ممکن است تولید پادتن هر دو به تأخیر بیفتد بنابراین بهتر است از روشهای دیگر مثل پی‌سی‌آر برای تشخیص کمک گرفته شود. در ضمن هپاتیت سی به ندرت، به ویژه در بین زوج هایی که یکی از آنها مبتلاست، از راه آمیزش منتقل میشود و اگر فقط یک بار رفتار پرخطر آمیزشی داشته‌اید نیاز به بررسی آن نیست. اما در آنهایی که با افراد بیشتری آمیزش های بدون کاندوم داشته‌اند آزمایش لازم است
ارسال نظر
