در حاشیه حذف ویز؛ حریم شخصی رعایت می‌شود؟

 مدیر ارشد فناوری یک تاکسی‌یاب اینترنتی با اشاره به مسدودسازی دسترسی به ویز برای تمامی سرویس‌های حمل‌ونقل اینترنتی، درباره نحوه دسترسی اپلیکیشن‌ها به اطلاعات کاربران گفت: ما صرفا در نسخه اندروید به کاربران هشدار عدم استفاده هم‌زمان از ویز و اسنپ را دادیم، زیرا سیستم‌عامل اندروید برای در اختیار گذاشتن فهرست برنامه‌های موجود در گوشی نیاز به دسترسی خاصی ندارد، اما به هیچ عنوان به گالری و عکس‌های کاربران دسترسی نداریم.

دستگاه قضایی کشور کلیه سرویس‌های اینترنتی حمل‌ونقل را موظف کرد از ساعت ۲۴ روز ۳۰ آبان از ارائه خدمات به رانندگانی که در سفرهای خود از مسیریاب ویز استفاده می‌کنند خودداری کنند و این دستور شامل همه سرویس‌های اینترنتی درخواست خودرو می‌شود. این موضوع توسط تاکسی‌یاب‌های اینترنتی در توضیح مسدودسازی دسترسی آن دسته از رانندگان بود که اپلیکیشن ویز را روی گوشی خود نصب داشتند. اما این موضوع منجر به اعتراض کاربران شد و برخی رفتار این سرویس‌ها ر انقض حریم خصوصی دانستند.
 
حسین مرادقلی - مدیر ارشد فناوری اسنپ- در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به اینکه چرا دسترسی رانندگان به مسیریاب ویز توسط اسنپ مسدود شده است گفت: حدود دو هفته پیش، دستور قضایی مسدودسازی ویز به ما ابلاغ شد و طبق آن ملزم شدیم به رانندگانی که ویز را روی گوشی‌شان نصب کرده اند اجازه استفاده از پلتفرم و اپلیکیشن اسنپ را ندهیم. دلیل مسدود شدن اپلیکیشن اسنپ برای رانندگان همین دستور دادگستری کل کشور بود.
 
وی درباره پیشینه‌ی جنجال‌های مربوط به ویز توضیح داد: بحث عدم استفاه از ویز در ایران از حدود شش ماه پیش شروع شد. در همان زمان ویز فیلتر شد، اما پس از انتقال سرورهای این سیستم به سرور ابری گوگل عملا امکان فیلتر کردن آن وجود نداشت و به همین دلیل دستگاه قضایی چنین راه‌‌حلی را در پیش گرفت. ما جلسات متعددی با مقامات قضایی داشتیم و در این جلسات اعلام کردیم که این حرکت برای کاربران مشکلات جدی خواهد داشت و علاوه‌ بر این هیچ‌ جایگزین داخلی یا خارجی مناسبی برای ویز وجود ندارد.
 
مدیر ارشد فناوری اسنپ ادامه داد: در این جلسات اطلاعات و آماری را با مقامات قضایی و دادگستری به اشتراک گذاشتیم. این آمار مربوط به رانندگانی بود که به‌ طور مداوم از اپلیکیشن ویز استفاده نمی‌کردند و بر اساس آن تا ۴۰ درصد زمان بیشتری را در هر سفر طی می‌کردند. این موضوع در واقع نسبت مستقیمی با افزایش میزان ترافیک، آلودگی هوا و مصرف سوخت دارد.
 
مرادقلی با بیان اینکه اسنپ ضابط و مجری قانون نیست و تنها یک پلتفرم هوشمند حمل‌ونقل در ایران است، اظهار کرد: ما در جلسات تاکید داشتیم که این موضوع نقض حریم خصوصی کاربران است و می‌تواند به سلب اعتماد آنها از اسنپ و سایر سرویس‌های هوشمند حمل‌ونقل منتهی شود. به طور کلی تاکید ما در سه محور بود: تاثیر این مسئله بر حمل‌ونقل شهری از نظر افزایش ترافیک، آلودگی و نبود جایگزین مناسب برای مسیریاب ویز و تاکید بر ماهیت اسنپ و عدم صلاحیت این سامانه در اجبار اشخاص ثالث به اجرای قانون. با وجود این، اسنپ تابع قوانین است و وقتی دستور قضایی ابلاغ می‌شود ما ملزم به اجرای آن هستیم.
 
وی درباره عواقب واگذار کردن اجرای دستور منع استفاده از ویز توسط دادستانی به خود سرویس‌های حمل‌ونقل توضیح داد: پیش‌بینی می‌شد که این مسئله عواقبی برای کل اکوسیستم حمل‌ونقل هوشمند در پی خواهد داشت. البته قرار بود دستگاه محترم قضایی ابلاغیه خود را در خصوص مسدودسازی ویز به طور گسترده از طریق رسانه‌های جمعی اطلاع‌رسانی کند، اما این موضوع محقق نشد و در نتیجه افکار عمومی، اسنپ را به عنوان نهاد تصمیم‌گیرنده در نظر گرفت.

مدیر ارشد فناوری اسنپ درباره میزان استفاده کاربران از ویز اظهار کرد: جامعه آماری رانندگان اسنپ بخش کوچکی از کل جمعیت کاربران ویز را تشکیل می‌دهد. بنابراین ورود اسنپ در این موضوع و محدود کردن کاربران این سامانه تاثیر چندانی بر جامعه آماری استفاده‌کنندگان ویز نخواهد داشت.

مرادقلی در پاسخ به اینکه آیا سایر سیستم‌های آنلاین حمل‌ونقل نیز موظف به مسدود کردن دسترسی به ویز شدند؟ گفت: اسنپ تنها سیستمی نبود که دستور مسدود کردن دسترسی به ویز را دریافت کرد و دستور مسدودسازی به هر سه شرکت اسنپ، تپ‌سی و کارپینو ابلاغ شد. با وجود این، به دستور مقام‌های قضایی، اسنپ به عنوان بزرگ‌ترین سامانه هوشمند حمل‌ونقل به دلیل داشتن بیشترین راننده و استفاده‌کننده از اپلیکیشن ویز ملزم به اجرای این دستور بود.

وی با اشاره به اعتراضات شدیدی که درباره دسترسی اسنپ به اطلاعات تلفن هوشمند رانندگان در جریان اخطار برای حذف ویز شکل گرفت، توضیح داد: ما صرفا در نسخه اندروید این کار را انجام دادیم، زیرا سیستم‌عامل اندروید برای در اختیار گذاشتن فهرست برنامه‌های موجود در گوشی نیاز به دسترسی خاصی ندارد. می‌توان برای مسدودسازی از اینAPI استفاده کرد.

مدیر ارشد فناوری اسنپ در پاسخ به اینکه آیا دسترسی رانندگان و مسافرانی که از ویز استفاده می‌کردند به اپلیکیشن خود مسدود شده است، گفت: صرفا رانندگان مسدود شده است. البته در ابتدا دستور این بود که اسنپ دسترسی به ویز را برای رانندگان و مسافران غیرفعال کند. پس از پیگیری‌های فراوان و پافشاری بر الزام رعایت حقوق کاربران، در آخر دستوری ابلاغ شد که در آن موظف شدیم فقط دسترسی رانندگان را به ویز مسدود کنیم.

مرادقلی با بیان اینکه راهکار دیگری برای منع استفاه از ویز وجود داشت، توضیح داد: پیشنهاد ما این بود که دسترسی اتصال اپلیکیشن‌مان را به ویز قطع کنیم. یک استاندارد شناخته‌شده‌ برای مسیریابی وجود دارد که همه مسیریاب‌های شناخته‌شده از آن تبعیت می‌کنند. زمانی که راننده گزینه مسیریابی را انتخاب می‌کند فهرستی از اپلیکیشن‌های مسیریاب نصب‌شده‌ روی گوشی‌اش به او نمایش داده می‌شود.
 
وی ادامه داد: پیشنهاد ما این بود که ویز را از این فهرست حذف کنیم و مسیر فقط روی گوگل‌مپس باز شود. اما تاکید شد که باید رانندگان را ملزم کنیم در صورت نصب ویز در گوشی‌شان، ابتدا آن را حذف و بعد از اسنپ استفاده کنند. برای ما مشخص شده بود که اجرای هر راهکاری غیر از آنچه دستور داده شده بود اسنپ را با تهدید جدی روبه‌رو می‌کند. اسنپ به عنوان جامعه‌ای که بالغ بر ۲۰۰ هزار راننده از راه آن ارتزاق می‌کنند باید همه جوانب را در نظر می‌گرفت و سنجیده عمل می‌کرد.
 
مدیر ارشد فناوری اسنپ با تاکید بر وجود راهکارهایی برای حفظ اطلاعات کاربران اظهار کرد: ما برخی از اطلاعات کاربرانمان را در دیتاسنترهای امن و به‌ صورت کاملا محرمانه ذخیره‌سازی می‌کنیم. این اطلاعات طبقه‌بندی‌شده و فوق محرمانه هستند و دسترسی لایه‌لایه به آن‌ها وجود دارد. همچنین به‌ زودی در نسخه جدید نرم‌افزار مسافران این امکان ارائه می‌شود که دسترسی به تاریخچه سفر کاربران تنها از طریق رمز عبوری (Pin Code) که خودشان در اپ تعریف می‌کنند امکان‌پذیر باشد.
 
مرادقلی در پاسخ به اینکه دسترسی به اطلاعات گوشی کاربران چقدر است و چه اطلاعاتی ذخیره می‌شود، گفت: اطلاعاتی که ما ذخیره می‌کنیم مربوط به اطلاعات حساب کاربر -از جمله شماره تلفن، آدرس ایمیل و مشخصات هر سفر- است. اما دسترسی به شماره تلفن‌ها و گالری گوشی به هیچ عنوان صحت ندارد. اسنپ یک سامانه هوشمند حمل‌ونقل است و این اطلاعات هیچ ارزش و کاربردی برایش ندارد و ذخیره کردن آن تنها هزینه سروری دارد.
 
وی درباره دسترسی به Contacts و Media نیز توضیح داد: به دلایل فنی ما ناچار به داشتن چنین دسترسی‌هایی هستیم و دسترسی به حساب‌های گوگل را نیاز داریم. در اندروید ۶ به بعد سرویس حساب گوگل به Contacts تغییر پیدا کرد. به همین دلیل برای دسترسی به حساب گوگل افراد باید اجازه Contacts را از آنها داشته باشیم. البته داشتن دسترسی برای ما صرفا منوط به حساب گوگل کاربر است و نه دفترچه تلفنش.

مدیر ارشد فناوری اسنپ ادامه داد: همچنین در ترجمه انگلیسی به فارسی، مدیا را به غلط گالری می‌نامند؛ دسترسی ما به گالری تلفن همراه کاربران مربوط نمی‌شود. ما باید به مدیا دسترسی داشته باشیم تا بتوانیم نقشه را در اصطلاح کَش (Cache) کنیم. این دسترسی نقشه گوگل از ما می‌گیرد و داخل اندروید تحت عنوان مدیا قلمداد می‌شود. بنابراین ما به هیچ عنوان به گالری و عکس‌های کاربران دسترسی نداریم و این موضوع را با قاطعیت رد می‌کنیم.

مرادقلی با تاکید بر تلاش برای یافتن یک روش جایگزین برای سهولت در مسیریابی، بیان کرد: چند ماه پیش فروشگاه‌های بین‌المللی عرضه اپلیکیشن موبایل، گوگل‌پلی و اپ‌استور، اسنپ را از روی سرورهای خود حذف کردند. در آن زمان ترس این وجود داشت که شرکتی مانند گوگل پا را فراتر بگذارد و به سراغ قطع دسترسی ما به سرویس‌هایش مانند همین نقشه گوگل یا دیگر سرویس‌های حساس برود. به همین دلیل از پنج ماه پیش کار روی پروژه مسیریاب داخلی را شروع کردیم و قرار است این پروژه در بلندمدت نیازمندی‌های داخلی رانندگان اسنپ را مرتفع و به آن‌ها در مسیریابی کمک کند.
 
وی با بیان اینکه پروژه مسیریاب اسنپ در جهت بی‌نیاز شدن از سیستم‌های گوگل طراحی و تعریف شده است، گفت: اکنون نسخه اولیه این مسیریاب آماده است، اما این پروژه تا تبدیل شدن به یک مسیریاب خوب و یک نرم‌افزار بالغ بسیار فاصله دارد. درواقع استفاده از تکنولوژی یکی از ارکان اصلی برای بهتر کردن زندگی است و حذف مسیریاب ویز ضربه بزرگی به اکوسیستم سامانه‌های حمل‌ونقل اینترنتی وارد و شرایط را برای رانندگان و کاربران سخت خواهد کرد.