شب های حزین ریاض؛ آیا مکرون جان حریری را نجات داد؟

 کسانی که در پاریس با اطرافیان حریری دیدار کرده اند، بارها از دهان آنها شنیده اند که به طور مرتب تکرار کرده اند که تشکر ویژه ای از امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه می کنیم که «شیخ [سعد حریری] را از مرگ نجات داد.»

 لبخندهای عریضی که حریری در دیدارش با میهمانانش در پاریس بر چهره دارد، در پاسخ به سوال های سخت نیز به کار می برد. اما در حلقه بسته پیرامونش که هنوز مشخص نیست شامل چه کسانی می شود، بر سر اقدامات بعدی در سایه آنچه در عربستان اتفاق افتاد، بحث می کند.

حریری از تمامی کسانی که با او در عربستان بوده اند، از همراهان و معاونان، خواسته است که به هیچ وجه درباره آن چه در ریاض مواجه شده اند، صحبتی نکنند، نه در برابر مسئولان جریان «المستقبل» که خود ریاستش را بر عهده دارد و نه در برابر خانواده هایشان، به خصوص در برابر رسانه ها. اما در برابر سوال هایی که مسئولان المستقبل از بیروت از او در حین اقامتش در خانه اش در پاریس می پرسند، تنها یک جواب می دهد: وقتی برگردم درباره همه چیز حرف می زنیم!

اما مشکل اصلی این است که بیروت – مثل پاریس – شهری نیست که اسرار در آن مخفی بمانند. چیزی که باید به این مساله افزود این است که خود فرانسوی ها اطلاعات بسیاری درباره جوانب بحرانی که حریری در عربستان گذراند، دارند. همچنین مسئولان عربستانی پنهان نمی کنند که گمان می کردند نتایج دور اول جنگ بازشان در لبنان، که البته درباره آن زیاد هم می گویند، افزایش انگیزه نیروهای وابسته شان در لبنان بوده که نسبت به جایگاهشان می ترسیدند. البته عربستان هدف دیگری نیز داشت، و آن این که به حریری بفهماند که نمی تواند هیچ کاری بکند، هر کاری بکند، به چیزی نخواهد رسید. ثامر السبهان، وزیر جنگ عربستان سعودی به مردان خود در داخل جریان «المستقبل» و بقایای جریان 14 مارس گفته است که مواضعشان تقویت خواهد شد اول باید روشن شود چه کسانی در گذشته کنار حریری بودند و به چه چیزهایی رسیدند.

اما درباره «اتفاقاتی» که بر سر نخست وزیر لبنان در طول زمانی که در عربستان در بند بود، همه چیز حاکی از آن است که او در «اقامت اجباری» بوده است، اما بعضی افراد آگاه می گویند که حریری با سلسله ای از اتفاقات ناگهانی مواجه شد، از زمانی که به دعوت عربستانی ها به ریاض رفت تا زمانی که بیانیه استعفای خود را خواند و به مقر اقامت ویژه اش در ویلایی وابسته به مجموعه «ریتز – کارلتون»، قبل از بازگشت به خانه تحت مراقبتش و اتخاذ تدابیر شدید امنیتی علیه او، منتقل شد.

جزئیاتی ناراحت کننده در این رابطه وجود دارد، مسئولان عربستانی که با حریری دیدار می کردند، از جمله نیروهای امنیتی، در تعامل با او خشونت به خرج می دادند، و این فقط محدود به استفاده از واژه های خشونت آمیز نبود، آنها در حین بحث – بازجویی با او نیز همین شیوه را به کار می بردند. بحث هم فقط محدود به لبنان نبود، بلکه به طور مفصل و طولانی روی پرونده عربستان تمرکز شده بود، طوری که طرف عربستانی بعد از این بازجویی ها به طرف های غربی ابلاغ کرد که پرونده قضایی علیه نخست وزیر لبنان که مدیریت شرکت عربستانی «اوجیه» را بر عهده دارد و مسائل دیگر مربوط به تجارتش در عربستان وجود دارد و رابطه ای میان او با بعضی از مسئولان بازداشت شده مظنون به فساد وجود دارد.

افراد نزدیک به حریری از بیان هر گونه جزئیات درباره او با توجه به موقعیت پیچیده فعلی وی خودداری می کنند. اما کسانی که در پاریس با اطرافیان او دیدار کرده اند، بارها از دهان آنها شنیده اند که به طور مرتب تکرار کرده اند که تشکر ویژه ای از امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه می کنیم که «شیخ ]سعد حریری[ را از مرگ نجات داد.»

داستان های بسیاری درباره سختی هایی که حریری در عربستان با آن مواجه شد بیان می شود، چه از سوی طرف هایی که با آنها دیدار می کرد، چه سفری که بعدا انجام داد، سفرش به پاریس نیز به سختی انجام شد، قرار بود وی بعد از ظهر جمعه گذشته به پاریس برود اما دفتر ویژه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان این سفر را تا شب به تاخیر انداخت برای این که عربستانی ها می خواستند مراسم استقبال از او در فرودگاه حریری در لحظه رسیدنش به فرانسه لغو شود، چرا که ریاض فهمیده بود افراد بسیاری از خبرنگاران فرانسوی و لبنانی و عرب و خارجی خود را به فرودگاه پاریس رسیده اند تا لحظه ورود او را پوشش دهند. عربستان همچنین تمایل داشت که حریری قبل از آن که به بیروت برگردد، به کشورهای عربی دیگر سفر کند اما میشل عون، رئیس جمهوری لبنان به رئیس جمهوری فرانسه ابلاغ کرد که اگر حریری نیاید مراسم استقلال را لغو خواهد کرد و از همه دعوت خواهد کرد برای آزادی نخست وزیر تجمع کنند، که این مساله سبب شد عربستان از این خواسته خود منصرف شود. عامل دیگری که سبب شد عربستان در این تصمیم خود تجدید نظر کند، ترسش از تحرکات مردم در بیروت بود که خواستار بازگشت فوری حریری بودند، مساله ای که سبب شد رهبران «المستقبل» فورا دخالت کنند و ظرف دو روز جلسات مکرری برگزار کنند و تلاش کردند که تجمع صرفا به یاران حریری محدود شود و اجازه ندهند گروه های دیگر، از جمله افراد وابسته به «نیروهای لبنانی» وابسته به سمیر جعجع و دیگر قدرت های جریان 14 مارس به تجمع بپیوندند.

منبع : دیپلماسی ایرانی