با قبرستان خداحافظی کنید!

 هر روز به نظر می‌رسد که زندگی ما به تدریج ناملموس‌تر می‌شود؛ داریم به عکس‌ها، موسیقی و فیلم‌هایی عادت می کنیم که فقط به شکل دیجیتال وجود دارند و در واقع به سمت دنیای مجازی پیش می رویم. با این حساب تکلیف مرگ چه می‌شود؟ به نظر می‌رسد که جسد فیزیکی ما نیز به همین روش در حال محو شدن از زندگی مان است.

 در عرض چند دهه، بازدید از دوستان و بستگان مرحوم با رفتن به سر قبر آنها، به منزله نگاه کردن فیلم با دستگاه VHS است. به همین دلیل نیز می‌توان پیش بینی کرد که در آینده تجربه ما از مرگ نیز کاملا متفاوت خواهد شد.

اگر به ری کورزویل، مدیر مهندسی گوگل و آینده‌نگری که به پیش‌بینی‌های دقیقش شهرت دارد، اعتقاد دارید، باید منتظر باشید که به زودی کامپیوترها با مغز انسان سازگار شوند. در این لحظه است که آگاهی ما با هوش مصنوعی درهم آمیخته خواهد شد و منجر به نوعی جاودانگی خواهد شد.

کورزویل در سال 2013 در کنفرانسی، دنیای 2045 را پیش بینی کرد و گفت: ما به سمتی پیش می‌رویم که به تدریج به موجوداتی غیرزیستی تبدیل خواهیم شد؛ یعنی نقطه ای که بخش بیولوژیکی یا زیستی ما دیگر اهمیت زیادی نخواهد داشت. یعنی حتی اگر بخش زیستی‌مان هم از بین برود، تفاوتی در هستی ما به وجود نخواهد آورد. در این مسیر نیازی به جهش‌های احتمالی ندارید تا ببینید که چطور با مرگ مقابله کنیم؛ رویداری که در حال حاضر یک گذار آزاردهنده برای ماست.

اما شما لازم نیست چنین جهش‌های احتمالی را بپذیرید تا ببینید که چگونه ما با مرگ مقابله می‌کنیم. طبق گفته مدیر انجمن مراسم تشییع جنازه، در سال 2015، جسد بیشتر آمریکایی‌ها به جای اینکه به خاک سپرده شود، سوزانده شده است.

در گورستان‌های شهرهای پرجمعیت آمریکا هم اکنون اجساد را به روش جدیدی که دوستدار محیط زیست است و «آلکالین هیلرولیز» نام دارد، دفن می‌کنند. انجمن تشییع جنازه آمریکا پیش بینی می‌کند که تا سال 2030 کمتر از یک چهارم مردگان به روش سنتی دفن خواهند شد. اما سوال اینجاست که پس بقیه چطور دفن خواهند شد؟

اجتناب از مرگ

با تغییراتی که در نحوه به خاک سپاری مردگان پیش می‌آید، مطمئنا در یادآوری خاطرات آنها نیز تغییر پیش خواهد آمد. بر اساس اعتقادات ژاپنی‌ها، جسم انسان بعد از مرگ پشت دیوارهای مجسمه‌های درخشان بودا فشرده خواهند شد. در مراسم یادبود ژاپنی‌ها، زمانی که بازدیدکنندگان یک کلید کارتی را می‌زنند، لامپ‌های LED رنگی محل سکونت فرد فوت شده را روشن می‌کنند.

در جاهای دیگر دنیا، شرکت‌هایی مخصوص تشییع جنازه وجود دارند که قبرستان‌هایی با کدهای QR برجسته درست می‌کنند. QR مخفف عبارت «کدهای واکنش سریع» یا (Quick Response Code) است که به صورت مربعی شکل است و نخستین بار ازسوی محققی ژاپنی ابداع شد. برخلاف بارکدهای استاندارد UPC که از خطوط عمودی و اعداد تشکیل شده‌اند، یک کد QR نه تنها حاوی اطلاعات بسیار بیشتری است، بلکه می‌توان به سرعت به اطلاعات گسترده ای که در آن وجود دارد، دسترسی پیدا کرد.

زمانی که بازدیدکنندگان قبرستان، این کدها را با گوشی هوشمند خود اسکن می‌کنند، ویدئو و صفحه وب مربوط به وی را فراخوانی می‌کنند. این رویکرد از ایده مگان رزنبلوم، رهبر جنبش پذیرش مرگ و بنیانگذار یک سری رویدادهای مرتبط که وی آنها را «سالن مرگ» نامیده است، گرفته شده است.

وی می‌گوید: «آیا تا به حال با کمک کد QR مطالبی را در گوشی هوشمندتان دریافت کرده‌اید؟ در آینده‌ای نزدیک این فناوری فراگیرتر خواهد شد».

این یک مساله کلیدی برای مرگ در عصر دیجیتال است: نرم‌افزارها خیلی سریع از رده خارج می‌شوند، اما اطلاعات مربوط به آنها تا ابد باقی می‌مانند. امروزه به یادآوری کسانی که از پیش مان رفته اند، هنوز یک چالش به شمار می‌رود. احتمالا شما هم یک تجربه ناخوشایند در به یادآوری خاطرات توسط فیس بوک و مثلا یادآوری جشن تولد دوستی که دیگر زنده نیست، داشته‌اید.

نوعی دیگر از زندگی دوم

کارآفرینان برای حل این مشکل از «مرگ و میر دیجیتال» عجله دارند. وب سایتی که نام خود را «فراتر از دیجیتال» (Digital Beyond) گذاشته، چندین شرکت را لیست کرده است که وظیفه بستن حساب‌های کاربری شبکه‌های اجتماعی و حفظ موقت اطلاعات آنها روی منابع ابری را بر عهده دارد. بسیاری از آنها به شما این امکان را می‌دهند که متن و ویدئوهای مربوط به فرد از دست رفته‌تان را پس از مرگش پست کنید یا حتی پیام‌های برنامه‌ریزی شده به عزیزان خود ارسال کنید.

اگر به نظرتان این موضوع خیلی آزاردهنده و وحشتناک است، پس هنوز به فرهنگی که به سرعت در حال تغییر است، نرسیده‌اید. اما از نظر رزنبلوم این پروسه کاملا مثبت است. وی می‌گوید: «من هیچ وقت دوست ندارم که یک ملک دائمی در یک قبرستان داشته باشم، اما دوست دارم همیشه در یاد و خاطره دوستانم باشم. در واقع هر چقدر حضور مجازی‌ام بیشتر باشد، خوشحال تر خواهم بود»!

یک استارت‌آپ روسی نیز با نام لوکا یک چت‌بات طراحی کرده است که مکالمه با فرد فوت شده را شبیه‌سازی می‌کند.

یوگنیا کایدا، بنیانگذار لوکا، نخستین بار خودش باتی را برای تقلید از دوست بسیار نزدیکش که در سال 2015 مرده بود، طراحی کرد.

جالب است که در این زمینه، یک ایرانی به نام حسین رهنما نیز پیشگام شده است. وی که هم اکنون در لابراتوار رسانه MIT فعالیت می‌کند، چیزی طراحی کرده است که خودش آن را «ابدی افزوده» نامیده است. این فناوری، تمام اطلاعات مربوط به فرد از دست رفته را جمع آوری می‌کند تا جسم مجازی او را شبیه‌سازی کند. هدف اصلی او شبیه سازی شخصیت‌های مشهور تاریخی به عنوان یک ابزار آموزشی است، اما همان رویکرد را می‌توان برای همه افراد اعمال کرد.

مغز در ابر

کلان داده‌ای که رهنما به دست آورد، با هوش مصنوعی‌ای کار می‌کند که شبیه هوش مصنوعی‌ای است که محققان IBM برای واتسون خود طراحی کرده‌اند و سعی دارند شبیه به انسان فکر کند.

روانشناسی رویکرد بزرگ اطلاعاتی به هوش مصنوعی به همان شیوه‌ای که محققان IBM درباره پلت‌فرم هوش مصنوعی واتسون به آن فکر می‌کردند، شبیه به یک فرد است.

کورزویل معتقد است که در آینده‌ای نزدیک یعنی 2030 مرزهای میان انسان‌ها و کامپیوترها از بین خواهند رفت و همانطور که گفته شد، دیگر بدن فیزیکی انسان معنای واقعی‌اش را از دست خواهد داد.

وی می‌گوید: ما می‌توانیم بدن‌هایی از فناوری نانو بسازیم که بدن‌های مجازی ما را در واقعیت مجازی ایجاد می‌کنند. اما برای این کار لازم است که محتویات مغزمان را در جایی آپلود کنیم تا بدن مجازی ما به خود واقعی مان یعنی ذهن‌مان وصل شود.

کورزویل پیش‌بینی می‌کند که شاید روزی همه ما ذهن مان را روی فناوری ابری آپلود کنیم تا برای همیشه جاویدان بمانیم!

منبع: فناوران اطلاعات