امکان ادامه حیات میکروارگانیسم‌ها در سطح مریخ

 محققان دانشگاه "لومونوسف" روسیه به همراه تیمی از محققان مراکز علمی جهان به این نتیجه رسیده‌اند که میکرو ارگانیسم‌ها می‌توانند در سطح مریخ برای میلیون‌ها سال به حیات خود ادامه دهند.

 به نقل از اسپیس، وضعیت جوی مریخ به طور کلی برای میزبانی از حیات مناسب ارزیابی نمی‌شود. بیشترین دما در مریخ در فصل تابستان و در مدار استوای آن تنها 35 درجه است و به طور کلی میانگین دما در سطح مریخ منفی 63 درجه سانتی‌گراد است.

این دما در قطب‌های مریخ در زمستان به منفی 143 درجه است.

فشار جو مریخ نسبت به زمین کمتر از یک درصد است و به همین دلیل سطح آن به میزان قابل توجهی در معرض تابش اشعه‌های کیهانی قرار دارد.

تا به حال کسی مطمئن نبود که آیا میکروارگانیسم‌ها می‌توانند در چنین شرایطی زنده بمانند یا خیر، اما محققان دانشگاه "لومونوسف"(Lomonosov) با همکاری جمعی از محققان مراکز علمی سراسر جهان موفق شده‌اند با یک شبیه‌سازی کامل اثبات کنند که میکروارگانیسم‌ها می‌توانند در شرایطی مشابه مریخ دوام بیاورند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که تلاش برای یافتن حیات در سیارات منظومه شمسی و به خصوص مریخ می‌تواند به نتایج ارزشمندی ختم شود.

همانطور که مشخص است مهمترین فاکتوری که در برابر زنده ماندن موجودات در مریخ تاثیر منفی زیادی دارد، تشعشعات فضایی است و این عامل تاثیر بسیار زیادتری نسبت به عامل دما و فشار جو دارد.

"ولادمیر چپتسوف"(Vladimir Cheptsov) محقق ارشد این پروژه در مصاحبه خود گفت: ما فاکتورهای فیزیکی متعددی که در مریخ وجود دارند را مورد بررسی قرار داده و بر میکروارگانیسم‌ها اعمال کردیم.

وی افزود: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند تحت چنین شرایطی تا دو میلیون سال نیز باقی بمانند.

میکروارگانیسم‌ها که در بین عوام به آنها میکروب نیز می‌گویند، جاندارانی هستند که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند. میکروارگانیسم‌ها شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها، آغازیان، و برخی قارچ‌ها هستند.

 میکروارگانیسم‌ها در همه جا، از آب و هوا گرفته تا خاک، روی پوست بدن و مخاط بدن انسان و جانوران به میزان فراوان وجود دارند. به گونه‌ای که زندگی برای جانوران و گیاهان، بدون وجود میکروب امکان‌پذیر نیست. یعنی این میکروب‌ها عضو همیشگی بدن جانوران و موجودات زنده هستند.

میکروارگانیسم‌ها به دو گروه یعنی مفید و مضر تشکیل می‌شود. دانش میکروب‌شناسی به بررسی میکروارگانیسم‌ها می‌پردازد.

بطور کلی در طبیعت سه نمونه میکروارگانیسم‌ها(میکروارگانیسم) وجود دارد:

تجزیه(فاسد) کننده‌های تدریجی(Degenerative Microorganisms)

خنثی‌ها، سازشکارها، فرصت طلب‌ها(Neutral Microorganisms)

سازنده‌ها با احیا کننده‌ها(Regenerative Microorganisms)

میکروارگانیسم‌های سازنده همانطور که از نامشان پیداست کار سازندگی و احیا را بر عهده دارند.

 میکروارگانیسم‌های فاسد کننده بر خلاف راه و روش میکروارگانیسم‌های سازنده رفتار می‌کنند. میکروارگانیسم‌های خنثی، بزرگترین گروه را تشکیل می‌دهند.

آنها در محیط به گروهی که حاکم و چیره‌ است می‌پیوندند. بنابراین هنگامی که در محیطی میکروارگانیسم‌های سازنده و احیا کننده بیشتر می‌شوند خنثی‌ها به روند سازندگی می‌پیوندند.

میکروارگانیسم‌ها برای سوخت و ساز و انجام فرایندهای زیستی خود از منابع آلی و معدنی موجود در محیط تغذیه می‌کنند. این ارگانیسم‌ها طی فرایندهای متفاوت، هنگامی که در معرض یون‌های فلزی قرار می‌گیرند، آن‌ها را در درون یا بر روی دیواره سلولی خود انباشته می‌کنند. این انباشتگی اغلب منجر به تولید ذراتی است که در اندازه‌های نانوذره‌ها دسته‌بندی می‌شوند.

برای شبیه‌سازی شرایط مریخ، تیم تحقیقاتی از یک محفظه با فشار، دما و تشعشعات مشابه مریخ استفاده کردند و میکروارگانیسم‌ها را در درون آن قرار دادند.

آنچه آنها متوجه شدند این بود که جوامع میکروبی در شرایط محیطی شبیه‌سازی شده مریخ مقاومت بالایی در برابر درجه حرارت و فشار داشتند. اما در برابر تشعشعات برخی از میکروب‌ها کاهش جمعیت داشته و برخی دیگر نیز به خوبی در برابر آنها مقاومت می‌کردند.

نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که میکروارگانیسم‌ها قابلیت زنده ماندن بیشتری نسبت به تخمین‌های قبل داشته‌اند و در صورتی که دو متر به زیر سطح مریخ برویم عمر میکروارگانیسم‌ها به 3.3 میلیون سال و در عمق پنج متری عمر آنها به حداقل 20 میلیون سال می‌رسد.

نتیج این تحقیق در ژورنال علمی  Extremophilesمنتشر شده است.