چک‌های برگشتی کم شد

 با وجود برگشت بیش از ۱.۴ میلیون فقره چک با مبلغی تا مرز ۱۳ هزار میلیارد تومان، چک‌های برگشتی با کاهش همراه شده است.

چک به عنوان یکی از ابزارهای مهم و پرکاربرد در تسویه معادلات خرد و کلان محسوب می‌شود که البته طی سال‌های گذشته با برخی مشکلات نیز مواجه بود. به ویژه برگشت چک‌ها و کشیدن چک‌های بلامحل یکی از این مسائل محسوب می‌شود.

تازه‌ترین گزارشی که بانک مرکزی از مبادلات چک منتشر کرده، نشان می‌دهد که در شهریورماه امسال بالغ بر ۹.۱ میلیون فقره چک به مبلغی بیش از ۵۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان مبادله شده است. این ارقام از نظر تعداد نسبت به مردادماه تا ۶.۷ درصد و همچنین از لحاظ مبلغی تا ۶.۲ درصد کاهش دارد. از چک‌های مبادله شده حدود ۵۲.۳ درصد در سه استان تهران با ۳۴.۳، اصفهان با ۹.۵ و خراسان با ۸.۵ درصد بوده که بالاترین حجم را نسبت به سایر استان‌ها به خود اختصاص داده‌اند. از لحاظ مبلغی نیز ۷۰ درصد چک‌های مورد معامله در همین سه استان بوده است.

اما از چک‌هایی که مبادله می‌شود بخشی وصول و بخشی برگشت می‌خورد. آمارها نشان می‌دهد که چک‌های وصولی بالغ بر ۷.۷ میلیون فقره از مجموع چک‌های مبادله شده را تشکیل داده‌اند که این رقم حدود ۶.۵ درصد در مقایسه با مردادماه کاهش دارد. از سوی دیگر چک‌های وصولی مبلغی حدود ۴۶ هزار میلیارد تومان بوده که در یک دوره یک ماهه تا ۵.۹ درصد کاهش یافته است. در مجموع در شهریورماه در کل کشور ۸۴.۴ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۷۸.۲ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای وصول شد.

همچنین در رابطه با برگشت چک‌های مبادله شده آمارهای بانک مرکزی از این حکایت دارد که در کل کشور بالغ بر ۱.۴ میلیون فقره چک به مبلغی بیش از ۱۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برگشت خورده است. تعداد چک‌های برگشتی ۷.۵ درصد و مبلغ آن تا ۷.۲ درصد کاهش دارد.

در این دوره در استان تهران حدود ۴۶۸ هزار فقره چک به مبلغ نزدیک به ۷۰۰۰ میلیارد تومان برگشت خورد. بر این اساس در کل کشور ۱۵.۶ درصد از کل تعداد چک های مبادله‌ای و ۲۱.۸ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت خورده است.

بررسی دلایل برگشت چک‌ها نشان می‌دهد که در کل کشور حدود ۱.۴ میلیون فقره چک‌ به مبلغی بالغ بر ۱۲ هزار و میلیارد تومان به دلیل کسری یا فقدان موجودی برگشت خورده است. به عبارتی در کل از نظر تعداد ۹۷.۳ درصد و از نظر مبلغ ۹۶.۱ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی بوده است.

کاهش تعداد چک‌های برگشتی در شهریورماه در حالی ثبت شده که از حدود یک ماه قبل سامانه صیاد به عنوان سامانه یکپارچه سازی چک از سوی بانک مرکزی در شبکه بانکی راه اندازی شد که با توجه به امکان استعلام اطلاعات از صادر کننده چک، اهمیت قابل توجهی در کاهش چک‌های برگشتی خواهد داشت. با این حال هنوز چک های صیاد به طور یکپارچه در شبکه بانکی عملیاتی نشده است.