امامعلی حبیبی : من، زندی و تختی برادر بودیم

جامعه ورزش و بخصوص کشتی ایران دیروز به سوگ نشست. سوگ از دست دادن فردی که شناسنامه کشتی ایران محسوب می‌شد و شاگردان بنامی چون تختی، محمدعلی صنعتکاران، امامعلی حبیبی و عبدالله موحد دست‌پرورده او هستند. صحبت از پهلوان عباس زندی است؛ باستانی‌کار و قهرمان نامی نسل اولی کشتی ایران که صبح دیروز (دوشنبه) در سن 87 سالگی دیده از جهان فرو بست. او که غیر از یک قهرمانی جهان در سال 1954، قهرمانی آسیا را نیز در سال 1958 در کارنامه دارد، در سال‌های 1962 تا 1964 مربی جهان پهلوان تختی و دیگر قهرمانان کشتی ایران بوده است و در این سال‌ها به وفور حکایت‌های مربوط به غلامرضا را روایت می‌کرد.

زندی خیلی زود وارد تیم ملی شد، او در حالی که تنها 18 سال داشت، کار خود را با تیم ملی آغاز کرد و با تیم ملی به المپیک 1948 لندن رفت و در جایگاه پنجم ایستاد. او 2 بار دیگر حضور در المپیک را تجربه کرد و در سال‌های 1952 و 1956 به هلسینکی و ملبورن رفت و به ترتیب به مقام‌های چهارمی و پنجمی دست یافت و با حضور 3 دوره متوالی در المپیک رکورد بی‌نظیری از خود بر جا گذاشت. هر چند تلاش آن مرحوم در المپیک بی نتیجه بود اما او اولین کشتی‌گیری بود که همراه با توفیق جهانبخت موفق به کسب مدال طلای جهانی شد. زندی طلای جشنواره بین‌المللی ورشو و طلای ارتش‌های جهان را نیز در کارنامه دارد. فنِ «لِنگ» شگرد زندی بود که به گفته خودش، این فن را از استادش حسن سعدیان آموخته بود. عباس زندی 4 بار پهلوان ایران شد و عنوان جوان‌ترین پهلوان را از آن خود کرد. وی سپس ردای مربیگری بر تن کرد و کشتی‌گیران بزرگی را به ورزش کشور تحویل داد. مرحوم زندی ساعت‌ها عمر مربیگری خود را در زیرزمین سالن هفت تیر گذراند و در دو رهاورد المپیک توکیو و مکزیکوسیتی و یک دوره مسابقات جهانی امریکا هدایت ملی‌پوشان را برعهده داشت. شاگردان زندی در مسابقات جهانی 1962 در جایگاه سوم ایستادند و در دو المپیک 1964 و 1968 هم پنجم و ششم شدند و این پایان راه مربیگری زندی در تیم ملی بود.

او همدوره و در دوره‌ای مربی تختی بود و مرحوم غلامرضا تختی در مورد عباس زندی اظهار نظر جالبی داشت و معتقد بود که آن مرحوم محبت بزرگی به او کرد. تختی در مصاحبه‌ای گفته بود: «زمانی که به باشگاه پولاد برای تمرین کشتی رفتم، زندی قهرمان تیم ملی بود. در حین تمرینات آنقدر از زندی زمین خوردم که پشتم بوی جرم تشک کشتی گرفت، در عوض ساخته شدم و به تیم ملی راه یافتم. من برای همیشه از داش عباس زندی ممنون و سپاسگزارم به این دلیل که 2 مدال نقره خود را در وزن ششم با رفتن زندی به وزن هفتم به دست آوردم والامعلوم نبود شاید من هم اوایل ورودم به تیم ملی در وزن هفتم عنوانی نمی‌توانستم کسب کنم و این بالاترین محبت زندی در سال‌های اولیه کشتی من بود.» مرحوم زندی در سال‌های آخر عمر خود با بیماری و البته مهم‌تر از اینها کهولت سن مواجه بود و کمتر از خانه بیرون می‌رفت. او در مصاحبه‌های آخر خود معتقد بود که کشتی پهلوانی در ایران نابود شده و امیدوار بود با همکاری دو فدراسیون کشتی و پهلوانی و زورخانه‌ای مجدداً کشتی پهلوانی رونق بگیرد. بنابر اعلام خانواده عباس زندی و فدراسیون کشتی، مراسم تشییع پیکر آن مرحوم از ساعت 9 امروز سه‌شنبه 9 آبان از مقابل در اصلی ورزشگاه شهید شیرودی تهران برگزار می‌شود. به دنبال این ضایعه، مسعود سلطانی‌فر وزیر ورزش و جوانان و کیومرث‌ هاشمی رئیس کمیته ملی المپیک در پیام‌های جداگانه‌ای، درگذشت «عباس زندی» را تسلیت گفتند. در بخشی از پیام سلطانی‌فر چنین آمده است: «پهلوان عباس زندی با حضور موفق در عرصه قهرمانی و چهره پرفروغ در پهلوانی، ماندگار شد.»

é گروه ورزش روزنامه «ایران» درگذشت عباس زندی پهلوان و قهرمان پرافتخار کشورمان را به جامعه ورزش، خانواده و دوستانش تسلیت می‌گوید و برای آن مرحوم از درگاه الهی علو درجات را مسئلت دارد.

تسلیت عارف برای درگذشت زندی

دکتر محمدرضا عارف، نماینده مجلس شورای اسلامی در پیامی درگذشت زندی را تسلیت گفت و افزود: «پهلوان عباس زندی قهرمان بلندآوازه ایران و نامی ماندگار، نه تنها در عرصه ورزش ایران که ساحت جوانمردی،مروت، اخلاق و انسانیت بود و یاد او همواره زنده خواهد ماند. این مصیبت را به خانواده محترم و شریف زندی و همه بستگان داغدار و نیز جامعه ورزش کشور بخصوص اهالی کشتی و پهلوانان تسلیت عرض می‌کنم و از خداوند منان می‌خواهم که روان بلند او را مشمول رحمت ویژه خود فرماید. امیدوارم مرامش الگوی همه اهالی ورزش باشد.»

یکی از کسانی که خاطرات زیادی از پهلوان تازه درگذشته کشتی ایران، زنده‌یاد عباس زندی دارد، امامعلی حبیبی است. ستاره بزرگ کشتی ایران یا همان ببر مازندران که نامش در تالار افتخارات اتحادیه جهانی کشتی به ثبت رسیده و حالا در سن 86 سالگی همچنان پیگیر مسابقات کشتی و اتفاقات پیرامون این رشته است. او که در مسابقات جهانی 1962 تولیدو زیر نظر مرحوم زندی به مدال طلا دست پیدا کرد، در دوران کشتی خود به سریع‌ترین کشتی‌گیر جهان معروف بود اما حالا و در مازندران، خاطرات دوران قهرمانی خود را مرور می‌کند. او در گفت‌وگویی که با خبرنگار «ایران» داشت، به این موضوع اشاره کرد که پس از دست دادن با پهلوان زندی در یک مسابقه کشتی پهلوانی از او خجالت کشیده است!

استاد! از پهلوان زندی برای ما بگویید.

ما با عباس زندی خدابیامرز بزرگ شدیم. هم رفیق ما بود و هم مربی ما. من، او و مرحوم تختی با هم رفت و آمد خانوادگی داشتیم و مثل برادر برای هم بودیم. من با پسرش علی صحبت کردم. واقعاً از اینکه دوستی مثل او را از دست داده‌ام، ناراحت هستم.

خاطره‌ای هم از آن مرحوم دارید؟

خاطره‌ای که در ذهن دارم، مربوط به مسابقات المپیک ملبورن است. کنار تشک بودیم که نوبت کشتی عباس شد. به من گفت حریفم خیلی قوی است. می‌روم می‌بازم و برمی‌گردم اما برعکس شد و رفت او را شکست داد و همه خیلی خوشحال شدیم.

دوستی‌شان با جهان پهلوان تختی چطور بود؟
خیلی با هم رفیق بودند و فقط هم با هم تمرین می‌کردند و با احدی غیر از خودشان تمرین نمی‌کردند! عباس چند بار حقش در کشتی را به تختی داد و برای همین خیلی به هم محبت داشتند.
با شما رابطه‌شان چطور بود؟
با من هم خیلی خوب بود. عباس غذای مازندرانی خیلی دوست داشت و برای همین هر وقت هوس می‌کرد، با خانه ما تماس می‌گرفت و به همسرم می‌گفت غذای مازندرانی درست کند. ما مثل دو تا برادر بودیم.
مرحوم محمدعلی فردین هم با شما بود؟
بله فردین خدابیامرز هم با ما بود. من در وزن پنجم کشتی می‌گرفتم که فردین هم به این وزن آمد اما با من مسابقه نداد. گفتند چرا گفت من با این دیوانه زنجیری چه کار کنم! (می‌خندد)
حبیب‌الله بلور هم مربی‌تان بود؟
بله آقای بلور خدابیامرز مربی همه ما بود. البته مربی اول عباس، مرحوم حاج عبدالحسین فعلی بود.
با خود پهلوان زندی هم کشتی گرفتید؟
یک بار در کشتی پهلوانی مقابل هم قرار گرفتیم که وقتی با او دست دادم، خجالت کشیدم که بعد دیدم من را به پل برده. می‌دانید در کشتی پهلوانی هر کسی به پل برود، باخته است. (می‌خندد)
پس بازوبند پهلوانی را به او دادند؟
بله بازوبند را به عباس دادند. البته من تختی را شکست دادم اما در مورد عباس دلش را نداشتم!
در این سال‌ها هم یکدیگر را می‌دیدید؟
بله هر زمان که به تهران می‌آمدم، به خانه عباس می‌رفتم. یک پسر دارد به نام علی و یک دختر به نام نازنین که به من عمو حبیبی می‌گویند.
پهلوان زندی در چه فنی تخصص داشت؟
فنی که زندی خوب اجرا می‌کرد، زیرگیری بود و سگک را هم خوب کار می‌کرد.
زیر نظر او مدال هم گرفتید؛ درست است؟
بله من در مسابقات جهانی تولیدو که عباس مربی شده بود، طلا گرفتم. در آن مسابقات تختی هم با مدوید مساوی کرد.

ظریف: زندی نمونه اخلاق پهلوانی است
وزیر امور خارجه در پیامی درگذشت جهان پهلوان عباس زندی قهرمان اسبق جهان و المپیک را تسلیت گفت. در بخشی از پیام محمدجواد ظریف آمده است: «جهان پهلوان عباس زندی، نمونه اخلاق پهلوانی و جوانمردی جامعه ایرانی است که یاد، خاطره و منش او و همه پهلوانان این دیار همواره زنده خواهد ماند. اینجانب ضمن طلب آمرزش و مغفرت برای ایشان، این ضایعه را به خانواده، بازماندگان و دوستان ایشان، جامعه ورزشی کشور و مردم ایران تسلیت می‌گویم.»