به همین دلیل به طور طبیعی این کشورهای تأثیرگذار در اولویت‌بندی سیاست‌های خود، مسأله حمایت از کردها را که شاید زمانی جزو اهدافشان بود،کنار می‌گذارند و از دولتی حمایت می‌کنند که در حال مبارزه با تروریسم است.
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم جاوید قربان‌اوغلی/ کارشناس مسائل خاورمیانه نوشت:عقب نشینی تاکتیکی دولت اقلیم کردستان عراق و اعلام تعلیق نتایج همه‌پرسی در ازای آتش‌بس
و آغاز گفتوگوهای فراگیر با دولت عراق، بیش از هرچیز از آن جهت رقم خورد که شرایط داخلی عراق، منطقه و بین‌المللی برای همه پرسی انجام شده، فراهم نشده بود. از این‌رو باید دلایل روندی را که در یک ماه اخیر در کشور عراق شاهد بودیم، از پنج منظر بررسی کنیم.
1- در شروع این چالش، کادر رهبری دولت اقلیم مرتکب چند اشتباه شد. نخست، قصد داشتند
با استفاده ابزاری از یک موضوع کردی موقعیت خود را در اقلیم تحکیم کنند. آنها تصور می‌کردند شرایط عراق و مبارزه با داعش برای آنان فرصتی برای خودنمایی ایجاد کرده است. اشتباه دوم دولت اقلیم این بود که این همه پرسی در فقدان اجماع احزاب کردی صورت گرفت و از درایت سیاسی برخوردار نبود. اشتباه دیگر آنها تکیه کردن به حمایت احتمالی خارجی بود اما دیدیم که تمامی کشورهای پیرامونی کردستان عراق به طور کاملاً روشن و شفاف پیام دادند که مخالف همه پرسی هستند. تنها رژیمی که از آنها حمایت کرد، اسرائیل بود که اتکا به این حمایت یک خطای استراتژیک بود که دولت اقلیم مرتکب شد. زیرا اسرائیل فقط باعث تفرقه بین احزاب کردی شد.اما آنها با یک لجبازی کودکانه به اصرار خود برای برپایی همه‌پرسی ادامه دادند.
2-در حال حاضر شرایط بین‌المللی طوری است که مسأله کردی که مسأله مهمی هم هست، از اولویت بالایی برای کشورهای تأثیرگذار جهان برخوردار نیست. اکنون اولویت این کشورها مبارزه با تروریسم مذهبی داعش است و از نظر آنها عراق کشوری است که درگیر این مسأله بوده و در حال برداشتن آخرین گام‌های این مبارزه است. پس ورود چنین کشوری به یک بحران دیگر، می‌تواند باعث تضعیف این مبارزه شود و فرصت‌های طبیعی برای جریان‌های افراطی ایجاد کند. به همین دلیل به طور طبیعی این کشورهای تأثیرگذار در اولویت‌بندی سیاست‌های خود، مسأله حمایت از کردها را که شاید زمانی جزو اهدافشان بود،کنار می‌گذارند و از دولتی حمایت می‌کنند که در حال مبارزه با تروریسم است.
3- در چالش‌های بروز کرده باید به قاطعیت حاکمیت عراق نیز اشاره کرد. کردها در حال ارتکاب یک کار غیر قانونی بودند که نه تنها در عراق محلی نداشت، حتی در داخل خود کردستان عراق هم با مخالفت‌هایی مواجه بود. حاکمیت اقلیم، با این تصور که قدرت چانه زنی خود را در برابر دولت عراق بالا ببرند، سرزمین‌هایی را که پیشمرگ‌ها در خلال جنگ داعش تصرف کرده بودند، (همانند کرکوک و چند منطقه دیگر مورد مناقشه) جزو مناطق اقلیم قرار داده بودند که به نظر من یک اشتباه محاسباتی از جانب آنان بود.
اما در این رابطه باید به نقش آفرینی ایران در درون احزاب کردی هم اشاره کرد.
با وجود موضع تندی که ترکیه به خرج می‌داد اما در واقع به‌خاطر مسائل و منافع اقتصادی سرشاری که در اقلیم دارد، دوگانه بازی می‌کرد، بنابراین موضع ایران که با تمایلات برخی از احزاب کردی همسو بود، بسیار اهمیت داشت.
4- تغییرات احتمالی که شنیده می‌شود ممکن است در اقلیم رخ دهد، ممکن است به‌دلیل برخی اهداف سیاسی فردی صورت گرفته باشد. مردم و احزاب اقلیم که به خواسته‌های حداقلی خود نرسیده و شاهد آن هستند که دولت عراق و حاکمیت و کشورهای منطقه را از دست داده‌اند، اخیراً خواهان برکناری برخی مقامات اقلیم شدند. بنابراین حاکمیت اقلیم درنظر دارد با ایجاد این تغییرات به مردم و احزاب خود بگوید، ما عقب نشینی کردیم اما دولت عراق است که نمی‌پذیرد و به این ترتیب صاحب اجماع و حمایتی درون اقلیم شود.
5- در این شرایط دولت عراق و کشورهای حامی آن باید چند اقدام انجام دهند. دولت عراق باید با درایت بیشتری در مورد مسأله کردی خود رفتار کند.
در این جهت نخست باید تا جایی که ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک اجازه می‌دهد، به حل بحران بپردازد و به ابزار نظامی روی نیاورد. البته چنانچه دُز این مسأله را بیشتر بالا ببرد ممکن است دولت اقلیم را در موقعیت مظلوم نمایی چه در داخل اقلیم،چه خارج از عراق قرار دهد. دولت عراق باید به هر وسیله ممکن احزاب کردی را که مخالف حاکمیت کنونی اقلیم هستند، جذب کند تا بتواند در چارچوب قانون اساسی عراق مسأله را حل کند و البته به این چارچوب نیز پایبند باشد.
ارسال نظر
