آمریکا و عربستان، عراق را از ایران دور می‌کنند؟

 قاسم محب‌علی، مدیر کل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در گفت وگو با پایگاه خبری رویداد24 در مورد طرح آمریکا برای دور کردن عراق از ایران گفت: به طور طبیعی باید انتظار داشته باشیم هر دولتی که در عراق سرکار آید علاقه‌مند به توسعه رابطه با کشورهای عربی در درجه اول باشد.
 
مشروح این گفت وگو به شرح زیر است:
 
روز شنبه «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا به ریاض سفر کرد تا علاوه بر شرکت در شورای تازه‌تاسیس «هماهنگی‌های سعودی- عراقی»، درباره بحران یمن نیز با مقام‌های سعودی گفت‌وگو کند.

بر اساس گزارشها ، چند مقام آمریکایی که خواسته‌اند نامشان فاش نشود، اعلام کرده‌اند که رکس تیلرسون در سفر خود به ریاض، قرار است برای ایجاد ائتلافی جدید میان بغداد و ریاض قدم بردارد. هدف از ایجاد این ائتلاف «بستن درهای جهان عرب به روی ایران» و «مقابله بانفوذ فزاینده ایران» در منطقه عنوان‌شده است.

وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری مشترک با همتای سعودی خود گفته است که «نیروهای شبه‌نظامی که اکنون در عراق هستند و مبارزه آن‌ها علیه داعش به پایان رسیده است باید به کشور خود بازگردند.» البته محمدجواد ظریف هم این گفته تیلرسون را بی‌پاسخ نگذاشت و در واکنش به اظهارات وزیر خارجه آمریکا در صفحه توییتر خود نوشت: «عراقی‌ها که برای دفاع از سرزمین خود به جنگ با داعش برخاستند دقیقاً باید به چه کشوری بازگردند؟»

امروز که عراق از بحران خارج‌شده است، به نظر می‌رسد عربستان و آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند تا ازلحاظ مالی این کشور را جذب کنند و از این طریق به کاهش نفوذ ایران بپردازند، اما باید دید تا چه اندازه این سیاست می‌تواند تأثیرگذار باشد و اساساً کشور عراق خود به این سمت حرکت خواهد کرد.

قاسم محب‌علی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه، در گفت‌وگو با رویداد24 درباره تأثیر سیاست جدید آمریکا و عربستان درباره عراق گفت: استراتژی اخیر آمریکا درباره عراق جدید نیست در کشورهای دیگر مانند بوسنی و افغانستان‌ هم آن را به اجرا درآورده است.

وی در ادامه اضافه کرد: درزمانی که نیاز به حضور نیروهای متقابل یا مخالف خود داشتند بر اساس استراتژی «دشمن، دشمن من دوست من است» از نیروهای مخالف هم استفاده کردند. در افغانستان از افغان- عرب‌ها همین بهره را علیه شوروی سابق بردند درقضیه جدایی بوسنی از صربستان نیز از ترک‌ها و ایرانی‌ها به همین شکل سود جستند.

مدیرکل اسبق خاورمیانه یادآور شد: در کشور عراق هم این سیاست قابل پیش‌بینی بود که بعد از حل‌وفصل مسئله داعش و از بین رفتن آن، آمریکایی به موضع قبلی خود بر خواهند گشت.

محب علی در ادامه تأکید کرد: باید توجه داشته باشیم که کشور عراق به‌خصوص بخش‌های شیعی و سنی آن گرایش عربی دارند و طبیعی است که بازگشت به جهان عرب یکی از علائق آن‌ها محسوب می‌شود. پس از سقوط صدام و حل مسئله داعش رابطه آن‌ها با جهان عرب به‌خصوص کشورهای خلیج‌فارس تخریب‌شده بود و عربستان سعودی به‌خوبی می‌داند یکی از اعضای مهم جبهه‌ای که آن‌ها تلاش می‌کردند علیه ایران شکل دهند، عراق می‌تواند باشد، بنابراین به دنبال جذب آن هستند.

وی در این رابطه اظهار داشت: منافع مشترکی بین طرفین یعنی بین آمریکا - عراق و عراق – عربستان سعودی و عربستان سعودی – آمریکا وجود دارد. به‌عبارتی‌دیگر این مثلث برای نزدیک شدن به هم منافع سیاسی، اقتصادی، امنیتی و قومی فراوانی دارند.

مدیر اسبق خاورمیانه در این خصوص حرکت کشور عراق به این سمت، تصریح کرد: عراق از ابتدا مایل به انجام این کار یعنی نزدیک شدن به جهان عرب بود، اما شرایط حاکم در این کشور چنین اجازه‌ای به آن‌ها نمی‌داد. البته طبیعی است و باید انتظار داشته باشیم هر دولتی که در عراق سرکار آید در درجه اول باید علاقه‌مند به توسعه رابطه با کشورهای عربی باشد.

محب علی افزود: عراق با توجه به اینکه به لحاظ مادی و اقتصادی حتی ازنظر اجتماعی و کسب اعتبار قومی نیازمند به‌حساب می‌آید، به ارتباط با کشورهای عربی به‌خصوص عربستان و مصر محتاج است.

وی دراین‌باره خاطرنشان کرد: به همین دلیل حیدرالعبادی در دو سفر اخیری که انجام داده، تمام تلاش خود را به کار بسته تا مناسباتش را با این دو کشور (عربستان و مصر) بهبود بخشد. همان‌طور که توضیح دادم، این مسئله کاملاً طبیعی است و ما نباید نه از وضعیت سابق این کشور ذوق‌زده شویم و نه اینکه از شرایط فعلی آن احساس نگرانی کنیم.

مدیر اسبق خاورمیانه افزود: عراق کشوری است که برابری موازنه در منطقه برای آن اهمیت دارد و دلیل آن‌هم این است که به دنبال اعتبار است تا سیاست‌های متعلق به خود را پیاده سازد.

مدیرکل اسبق خاورمیانه در وزارت امور خارجه دراین‌باره که تلاش‌های عربستان و آمریکا منجر به دور کردن عراق از ایران خواهد شد، توضیح داد: عراق به دنبال متعادل کردن روابط خود در منطقه است این شامل ایران و عربستان باهم می‌شود. فاصله بین ایران و عراق پس از سقوط صدام کاهش پیدا کرد، اما اکنون آمریکا و عربستان تلاش می‌کنند تا آن را زیاد کنند که باید منتظر ماند و پس از نتیجه دست به قضاوت زد.

محب علی در ادامه اظهار داشت: البته رابطه بین ایران و عراق تغییر خواهد کرد، مناسبات این دو کشور پس از پایان جنگ هشت‌ساله هنوز روشن نیست و معاهدات بین‌المللی 598 و الجزایر بلاتکلیف مانده است زیرا عراقی‌ها تاکنون حاضر نشدند بعضی مسائل را بپذیرند.