حمله روسای جمهور سابق به دونالد ترامپ

 روزنامه اعتماد در مطلبی نوشت: معمولا روسای جمهور پیشین ایالات متحده عادت ندارند تا پس از دوره ریاست خود نسبت به رییس‌جمهور مستقر در کاخ سفید انتقاد کنند یا صحبتی علیه او انجام دهد.

در ادامه این مطلب می خوانیم: نمونه آن را می‌توان در هشت سال ریاست‌جمهوری باراک اوباما دید که جورج بوش رییس‌جمهور پیش از آن تلاش کرد تا هیچ گفت‌وگو و مصاحبه‌ای علیه اوباما انجام ندهد. این سنت معمولا در خصوص روسای جمهور دیگر نیز صدق می‌کند. باراک اوباما نیز تلاش کرد این سنت را در خصوص دونالد ترامپ حفظ کند. اما حالا به نظر می‌رسد صبر روسای جمهور پیشین امریکا به پایان رسیده است و حتی فردی به مانند جورج بوش نیز لب به سخن می‌گشاید و تلویحا از دونالد ترامپ انتقاد می‌کند.

جورج واکر بوش، چهل و سومین رییس‌جمهور تاریخ ایالات متحده روز پنجشنبه در سخنرانی نادر هشدار داد که دموکراسی در امریکا تهدید می‌شود و مشارکت مدنی در امریکا نیز در حال فروپاشی است. هشداری که اگرچه نامی از دونالد ترامپ به میان نیاورد اما بسیاری این سخنان را خطاب به او دانستند. سبک و اخلاق جورج بوش همواره به گونه‌ای بوده است تا پس از دوره ریاست‌جمهوری خود همواره برای جلوگیری از هرگونه تفرقه و اتحاد از انتقاد خودداری کند و همواره شکیبایی او نیز مثال زدنی بود.

جورج بوش اما روز پنجشنبه در موسسه مطالعاتی که با نام و حمایت خود در نیویورک تاسیس شده بود حاضر و یک سخنرانی سیاسی را که به ندرت از او پس از ریاست‌جمهوری دیده شده بود، ایراد کرد. او در سخنرانی خود ارزیابی دقیقی از سیستم سیاسی و شرایط کنونی ایالات متحده ارایه داد که در آن ناسیونالیسم کنونی را یک ناسیونالیسم تحریف شده دانست.

بوش در سخنرانی 16 دقیقه‌ای خود از روح آزادی صحبت کرد و گفت: ما گفتمان‌مان را با ظلم و ستم بی‌رحمانه تضعیف کرده‌ایم. سوءظن و تعصب در زندگی عمومی ما جای گرفته است و اجازه می‌دهد تا تعصب و خشونت فرصت گسترش پیدا کردن داشته باشد و تنها راه رهایی از آن یک زندگی مدنی با توجه به ارزش‌هایی است که ابتدا با آن زندگی کردیم.

جورج بوش در بخش دیگری از سخنان خود بر شهروندی دموکراتیک تمرکز کرد. وی عنوان کرد: هویت ما به عنوان یک ملت، برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر به دلیل جغرافیا یا قومیت، خاک یا خون مشخص نمی‌شود. زیرا یک شهروند امریکایی دارای آرمان‌های عالی ومسوولیت‌های مدنی است. ما وارث توماس جفرسون هستیم که ایده‌آل او کرامت انسانی در اعلامیه استقلال است. ما وارث ارزش‌های قانون اساسی ایالات متحده از جیمز مدیسون هستیم. ما وارث مارتین لوترکینگ با شناخت یکدیگر نه با رنگ پوست بلکه با شخصیت و انسانیت خود هستیم و این به معنی آن است که مردم از هر نژاد، مذهب و قومیت می‌توانند به طور کامل و هم اندازه یک امریکایی باشند. این بدان معنی است که برتری فریبنده سفید در هر شکل برخلاف اعتقادات امریکایی است و این بدان معنی است که هویت ملت ما به انتقال آرمان‌های مدنی از نسل خود به نسل بعدی بستگی دارد.

هرچند جورج بوش نامی از دونالد ترامپ یا هر فردی دیگر در سخنرانی خود نیاورد. اما این یک حقیقت است وقتی که یک رییس‌جمهور سابق زنگ خطر ارزش‌های امریکا و نقش ایالات متحده در جهان را به صدا درمی‌آورد به این معنی است که رییس‌جمهور مستقر مسیر را اشتباه رفته است. این زنگ خطر هنگامی به صدا درآمده که دونالد ترامپ رییس‌جمهور ایالات متحده، متحدین خود در خارج از کشور را به‌شدت از خود ناراحت کرده است و در داخل نیز انتقادهای شدیدی در خصوص عملکرد او مطرح می‌شود و حالا نیز به نظر می‌رسد که جورج بوش خطر بزرگی را از طرف دونالد ترامپ احساس کرد.

گفتنی است جورج بوش هنگامی که در ژانویه سال 2009 کاخ سفید را ترک می‌کرد یکی از نامحبوب‌ترین روسای جمهور امریکا به شمار می‌آمد. اما وقتی به خانه خود در تگزاس نقل مکان کرد، سعی کرد تا سخنان سیاسی را علیه جانشین خود انجام ندهد و همین شرایط تا پایان دوره اوباما پا برجا ماند ولی به نظر می‌رسد شرایط کنونی بحرانی‌تر از چیزی است که تصور می‌شد. مورخان معاصر امریکا می‌گویند، که دو رییس‌جمهور پیشین امریکا شرایط را به گونه‌ای دیده‌اند که انتقاد تلویحی را علیه دونالد ترامپ مطرح کردند که تقریبا در سیاست مدرن امریکا بی‌سابقه بوده است. ترامپ نیز هموراه از جورج بوش و باراک اوباما انتقاد کرده است و هریک از آنها را یکی از بدترین روسای جمهور تاریخی امریکا دانست. او این سخنان را به خصوص در مناظره انتخاباتی خود با جب بوش در مبارزات انتخاباتی داخلی جمهوریخواهان مطرح کرد.

رابرت دالک یکی از مورخان و نویسندگان حوزه ریاست‌جمهوری امریکا به واشنگتن‌پست می‌گوید، جورج بوش قصد داشته تا نهادهای سنتی در امریکا را به لرزه اندازد به خصوص نهادهایی مانند دفتر ریاست‌جمهوری تا آنها از شرایط موجود نگران شوند. وی افزود که من فکر می‌کنم که او یک دعوت به مبارزه کرده است؛ چراکه او حس می‌کند که از فضا دور شده است. در حال حاضر نیز به نظر می‌رسد ترامپ به دلیل خصومت شخصی که با بوش دارد در حال محو او در یک تاریخ قدیمی است.

بسیاری معتقدند که جورج بوش قصد داشته تا از نظم لیبرالی که پس از جنگ جهانی دوم به کمک امریکا ساخته شده است، حمایت کند. چراکه امریکا توانسته اتحادهای قوی دفاعی، حقوق بشری و سیستم اقتصادی و بازرگانی آزاد را حمایت کند ولی حالا تمامی این موضوعات در حال از بین رفتن است. یکی از نزدیکان جورج بوش می‌گوید، بوش سعی دارد ما را به آنچه که از سال 1945 و پس از جنگ جهانی دوم به دست آمده تمرکز مجدد کنیم.

اوباما نیز در طرف مقابل و قبل از خروج از دفتر کاخ سفید اعلام کردکه سعی می‌کند تمرکز خود را روی مسائل سیاسی کنار بگذارد و به مانند جورج بوش عمل کند تا فضای سیاسی مناسبی را برای حکمرانی آینده ایجاد کند. با این حال او در همان زمان هشدار داد که اگر ارزش‌های اصلی امریکا در معرض خطر قرار گیرد، صحبت خواهد کرد. تنها درست چند ساعت پس از پایان سخنرانی بوش، باراک اوباما نقد وحشتناکی را از دوران دونالد ترامپ مطرح کرد. اوباما که در یک کمپین انتخاباتی در نیوجرسی حاضر شده بود در سخنرانی خود اعلام کرد: ما پیامی را که در خصوص شکاف سیاسی و یک سیاست ترس به جهان مخابره می‌شود را رد می‌کنیم.

باراک اوباما اما در آخرین سخنرانی خود در نیوجرسی سعی کرد تا از میراث خود که دونالد ترامپ در حال ویران کردن تک‌تک آنها است، دفاع کند. او به طور مداوم از قانون اوباما کر و پیمان آب و هوایی پاریس دفاع کرد و اعمال محدودیت‌های جدید در مورد مهاجرت را نیز محکوم کرد.

باراک اوباما که در نخستین حضور انتخاباتی پس از ریاست‌جمهوری خود به ایالت نیوجرسی رفته بود تا از فیلیپ مورفی برای فرمانداری این ایالت حمایت کند، در حالی پشت تریبون برای سخنرانی قرار گرفت که حداقل طی 10 روز گذشته شاهد آن بوده است که مهم‌ترین اقدامات دوره ریاست‌جمهوری او در حال از بین رفتن توسط دونالد ترامپ است. برجام و اوباما کر از جمله مهم‌ترین این اقدامات بودند که در شرایطی که دونالد ترامپ نمی‌تواند آنها را کنار بگذارد اما تاجایی که می‌تواند آنها را تضعیف می‌کند. اوباما با اشاره به رفتار رییس‌جمهور در مورد خشونت نژادی در شارلوتسویل ویرجینیا، پس از محکومیت آن گفت: برخی سیاست‌هایی که اکنون شاهد آن هستیم، فکر می‌کردیم که آنها را پشت سر گذاشته‌ایم. اما این افراد به دنبال بازگشت به 50 سال پیش هستند. ما اکنون در قرن 21هستیم، نه قرن نوزدهم.

اوباما که در دومین سخنرانی خود در ویرجینیا توقف کرد، به حاضران در محل سخنرانی گفت: متعهد است در مورد روش‌هایی که ترامپ برای پیروزی خود انجام داد سخن بگوید. وی افزود: ما افرادی داریم که عمدا سعی می‌کنند مردم را خشمگین کنند. زیرا آنها می‌خواهند افرادی را که ایده‌های گوناگون دارند کنار بزنند و ریشه‌ها را از بین ببرند، اما این یک مزیت کوتاه‌مدت به حساب می‌آید. وی همچنین به حاضران گفت: رای دادن مهم است و نمی‌توانید آن را به دیگری واگذار کنید.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که اوباما و بوش از شرایط حاکم بر کاخ سفید بسیار نا امید شده‌اند. حتی هر دو فرد آگاه بودند که پیام‌ها و رفتار آنها چه بازخوردهایی می‌تواند در داخل و خارج از کشور داشته باشد. هر دو بر این موضوع تاکید کردند که جایگاه ریاست‌جمهوری برای شکوه و عظمت شخصی نبوده بلکه جایگاهی است که از آن می‌توان به عنوان نماد اعتماد عمومی به یک فرد خلاصه کرد. در طول 10 ماه گذشته منتقدان دونالد ترامپ حرف‌های بسیار زیادی را مطرح کرده‌اند و عنوان شد که او در طول مدت ریاست‌جمهوری خود به جایگاه ریاست‌جمهوری آسیب رسانده است. ولی آن چیزی که عیان است فعلا دونالد ترامپ می‌تواند تا حداقل 3 سال آینده در جایگاه ریاست‌جمهوری امریکا باقی بماند و حالا ماموریتی که به نظر می‌رسد اوباما و بوش برای خود در نظر گرفته‌اند این است که تنها زنگ هشدار شرایط حاد در امریکا را به صدا در بیاورند و ترامپ را تا حد امکان مهار کنند.