دنیای پس از طلاق چگونه است؟

 نتیجه رفت و آمدهای بسیار به مرکز مشاوره و دادگاه خانواده، مهر طلاق بر شناسنامه و رها شدن از زناشویی به اصطلاح طاقت فرسا است، غافل از این که دوران پس از طلاق برای برخی ، همانند سرابی است که به محض نزدیک شدن به آن از بین رفته و فرد مطلقه همانند آلیس در سرزمین عجایب، میان انبوه مشکلات سرگردان می ماند.

طلاق آخرین و درعین حال نامطلوبترین راه حل برای پایان دادن به اختلافات زناشویی است که زندگی مشترک را ناممکن ساخته است؛ رخدادی که بنابر آمار ارایه شده از سوی سازمان ثبت احوال در 9 ماه نخست سال جاری، 135 هزار طلاق ثبت شده است یعنی درهر ساعت، 20 نفر در کشور از زندگی مشترک رخت می بندند.
 
در این میان آمار زوج هایی که پیش از رسیدن به سالگرد ازدواج، از یکدیگر جدا می شوند یا با وجود گذشت چندین سال از زندگی مشترک و داشتن فرزند، تصمیم به پیوستن به جرگه مطلقه ها می گیرند، چشمگیر است. زوج هایی که دنیای پس از طلاق را دنیایی روشن و زیبا می بینند و پله های دادگاه خانواده را با هدف رسیدن به آن طی می کنند غافل از این که خلاصی پس از جدایی، سرابی است که با غروب زودهنگام از بین می رود.
 
با توجه به اهمیت این موضوع و در بررسی مشکلات و مصایب دوران پس از جدایی بر روی افراد طلاق گرفته به خصوص زنان، گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، با «طهورا نوروزی» مشاور امور زنان و خانواده ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت و گو کرد.
 
به بیان این کارشناس، آمار طلاق در جامعه روندی صعودی به خود گرفته که قصور بخشی از آن به خانواده ها بر می گردد ، اما مقصر بعدی جامعه و سیستم های فرهنگی متولی در حوزه خانواده هستند که دنیای واقعی پس از طلاق را روایت نمی کنند.

**رابطه نگاه حمایتی خانواده ها با نخستین جرقه طلاق
 
نوروزی در این گفت و گو، به تغییر فرهنگ خانواده ها در پذیرش فرد طلاق گرفته اشاره کرد و آن را عاملی برای تشدید آمار طلاق عنوان کرد.
 
وی افزود: متاسفانه در جامعه ما فرهنگی باب شده که خانواده ها، از فرد مطلقه استقبال می کنند و همین پذیرش و پذیرایی، سوق به طلاق با کوچک ترین ناملایمتی را دامن زده است؛ بر خلاف گذشته که فضای بازگشت به خانواده، فضای جانکاهی برای آنان بود.
 
« این خود آسیب زا است؛ البته نه مانند افراط گذشته که عنوان می شد عروس با پیراهن سفید رفته و با کفن خارج شود و نه به تفریط کنونی که به دلیل مهیا بودن فضای محبت، مشوق طلاق شده است. بخصوص در میان زوج های زیر سه سال که پذیرش عاطفی والدین و حمایت های مالی آنان زیاد است. زمانی هست که بهترین و مناسب راه طلاق است اما این در مورد همه جدایی ها صادق نیست و نباید فراموش کرد که غیرعاقلانه ترین زندگی با فرزند ازعاقلانه ترین طلاق ها بهتر است. »

**مشکلات اقتصادی، نخستین دست انداز مسیر مطلقه ها
 
این مشاور خانواده، با اشاره به بحث های مالی و مشکلات درآمدی به عنوان نخستین مشکلی که افراد طلاق گرفته با آن روبه رو هستند گفت: عدم توانمندی اقتصادی به خصوص در میان زنان طلاق گرفته، آنان را به حداقل درآمد در شرایط نامناسب کاری وا می دارد که در بسیاری موارد، به دلیل اضطرار و نیاز، مورد سوء استفاده کارفرما قرار می گیرند.
به بیان نوروزی، خوشبینانه ترین حالت این سوء استفاده، مباحث مالی است به این معنا که در ازای مثلا 14 ساعت کاری، حقوق 8 ساعت کاری را به این افراد نیازمند بدهند و بدبینانه ترین حالت آن، سوءاستفاده های جنسی است .

**انتخاب گزینه بدتر از روی تنهایی
 
نوروزی اظهار داشت: انتخاب در دوران اضطرار روحی، عاطفی و احساسی، انتخاب هایی است که به مراتب بدتر، جان فرساتر و مشکل دارتر از انتخاب پیشین خواهد بود. به همین دلیل می توان گفت تنهایی و تفرّد، دومین مشکل احتمالی بر سر راه افراد طلاق گرفته است. این افراد به طور معمول از فشار مالی، روحی و عاطفی به ستوه آمده و تحت تاثیر این فشارها، با کوچک ترین ابراز محبت یا کلمات دلنشین افرادی که بر سر راه آنان قرار می گیرند، اشتباهات بد گذشته را تکرار می کنند. تکرار اشتباهات، نتیجه ای جز آسیب های روحی، فشارهای روانی و از بین رفتن اعتماد به نفس و در نهایت افسردگی در افراد مطلقه ندارد .

** با فرزند یا بدون فرزند، دل نگرانی یکسان است
 
نوروزی در بخشی دیگر از این گفت و گو، به موضوع فرزندان طلاق و آسیب های پیش روی آنان و والدین اشاره کرد.
 
به بیان وی، بچه های طلاق، به دلیل زندگی دوگانه آسیب پذیرترین فرد این جدایی هستند. کودکان طلاق به دلیل اینکه با یک والد و حتی گاهی اوقات بدون آنها زندگی می‌کنند، عزت نفسشان کاهش می‌یابد. درست است که مطابق قوانین مدنی، حضانت با مرد است اما همین حضانت پدری، عواطفی دوگانه برای فرزندان به وجود می آورد که بر زندگی والدین هم سایه می اندازد.
 
دوری از فرزند هم برای فرد طلاق گرفته یک آسیب است. بعضی از زنان تحت هیجانات عاطفی اشتباه می کنند و حضانت فرزندان را برعهده می گیرند که این امر، خود آسیب های دیگری به همراه دارد.

**طلاق و افزایش کج‌روی‌های اخلاقی
 
این مشاور خانواده با ذکر تجربه کاری خود در مواردی که به وی مراجعه می کنند، افزود: طلاق در میان زندگی های با عمر بالای یک دهه و عموما افراد دارای فرزند، موضوعی نگران کننده ای است که در میان مراجعه کننده ها شاهد آن هستم. عدم درک متقابل، ناهماهنگی در تربیت فرزندان، مسائل مالی و روابط خارج از محیط خانواده از مواردی است که به این امر دامن زده است.
 
به باور نوروزی، روابط باز بین زنان و مردان در محیط های کاری و اجتماعی، عامل شکاف زندگی ها شده است. اگر امروز در پرونده های حقوقی آمار خیانت را بالا می بینیم، به علت کمرنگ شدن روابط عاطفی میان اعضای خانواده است. با این توصیف می توان گفت طلاق در ازدواج های زیر سه سال بیشتر حول محور عدم سازگاری و نبود تناسب فرهنگی و تربیت میان زوج ها است اما در سال های بالاتر، بحث روابط فرازناشویی دامنه طلاق را گسترده کرده است.

**فرهنگ سازی، علاج کار قبل از عمل
 
مشاور زنان و خانواده ستاد امربه معروف و نهی از منکر در پایان افزود: اگر مردی بعد از جدایی به تنهایی به زندگی ادامه دهد، مشکل چندانی برای او در جامعه به وجود نمی‌آید؛ این در حالی است که تنهایی زنان بعد از جدایی، مشکلات متعددی را برای آنها ایجاد می‌کند.
وی تصریح کرد: در جامعه باید فرهنگ‌سازی شود که اگر زن و مردی به دلایل واقعی قادر به ادامه زندگی با یکدیگر نبودند و از یکدیگر جدا شدند، جامعه آنها را طرد نکند.