یورگن گده )شهید قندی یزد(
گده، یکی از اولین مربیان آلمانیای بود که به فوتبال ایران پا گذاشت. او
در اوایل دهه٧٠ هدایت تیمهای کشاورز و تیم امید ایران را برعهده گرفت که
نتایجش قابل قبول بود. گده در سال ١٣٧٤ سرمربی پرسپولیس در جام آزادگان شد
که در پی کسب نتایج ضعیف و باخت ٣ بر یک در داربی از کار برکنار شد.
این مربی یک بار سابقه سرمربیگری در لیگ برتر ایران را دارد که آنهم به
سال ١٣٨٤ و لیگ پنجم برمیگردد. گده در مقطعی سرمربی تیم شهید قندی یزد شد.
او ١٨ هفته سرمربی این تیم تازهوارد بود اما نتایج جالبی نگرفت و جای خود
را به مجید جلالی داد. شهید قندی در نهایت سقوط کرد. گده که سابقه حضور در
کادرفنی تیم ملی ایران را هم دارد پس از ترک قندی باز هم به لیگ برتر
ایران بازگشت و بهعنوان کمک مربی در تیمهای استقلال و ذوبآهن کار کرد.
او حضور در آلومنیوم هرمزگان را هم تجربه کرد. سرمربیگری در تیم ملی
ازبکستان، الاهلی قطر و نفتچی باکو هم در کارنامه گده دیده میشود. دستیار
سابق منصور پورحیدری، در کشورهای دیگری مثل ویتنام، میانمار و لیبی هم
فعالیت کرده است. بااینحال، او بهعنوان یک سرمربی نتوانست در ایران موفق
ظاهر شود.
رولند کوخ )استقلال(
استقلال پس از ناکامی در لیگ برتر در دوره اول (فصل ٨١-٨٠) برای لیگ دوم
دستبهدامن یک سرمربی آلمانی شد. رولند کوخ در بوندسلیگا و بشیکتاش کمک
مربی و دستیار کریستوف دام بود و حضور او در رأس استقلال یک اتفاق جذاب به
حساب میآمد. کوخ که چندان سابقه سرمربیگری نداشت در استقلال نتایج مطلوبی
نگرفت. سرانجام در پایان هفته بیستم، کوخ کنار رفت و جای خود را به زوج
پورحیدری-زرینچه داد. استقلال در پایان فصل، نهم شد. کوخ پس از ترک ایران
باز هم بیشتر کمک مربی شد.
راینر سوبل )پرسپولیس(
پرسپولیس هم دو سال بعد از استقلال، داشتن مربی آلمانی را تجربه کرد و
اینجا هم تجربه موفقی از آب در نیامد. راینر سوبل تنها سرمربی آلمانی
پرسپولیس در لیگ برتر در فصل ٨٤-٨٣ در یک فصل جنجالی هدایت پرسپولیس را
برعهده گرفت. علی پروین مدیرفنی قرمزها بود و مشخص بود دو نفر رابطه خوبی
باهم ندارند. ترجمه اشتباه صحبتهای سوبل از سوي آرش فرزین (کمک مربی
پرسپولیس و داماد علی پروین) یکی از جنجالیترین اتفاقات زمان حضور سوبل در
ایران بود. سوبل که پیش از حضور در ایران سابقه قهرمانی را در مصر داشت در
نهایت با پرسپولیس چهارم شد. سوبل البته تا هفتههای آخر در کورس قهرمانی
بود و پس از پایان فصل ضمن انتقاد شدید از شرایط حاکم بر باشگاه پرسپولیس،
ایران را ترک کرد. سوبل هماکنون ٦٨ساله است، او که پیش از حضور در
پرسپولیس در نورنبورگ و کایزرسلاترن هم مربیگری کرده بود پس از ترک ایران
در کشورهای آفریقایجنوبی، مصر، امارات، گرجستان و مولداوی کار کرد.
ورنر لورانت )سایپا(
ورنر لورانت آلمانی، با کارنامهای قابل اتکا در مربیگری، در ابتدای لیگ
ششم سال ١٣٨٥ هدایت سایپا را به عهده گرفت. او پیش از حضور در ایران،
سرمربی تیمهایی مثل فنرباغچه و مونیخ ١٨٦٠ بود. لورانت تنها پنج هفته در
سایپا مربیگری کرد. لورانت برخلاف کوخ و سوبل نتایج خوبی گرفت و سایپا در
پایان هفته پنجم صدرنشین بود. او از شرایط کارش در ایران اصلا راضی نبود و
ایران را ترک کرد. سایپا در پایان آن فصل قهرمان شد و برخی، تمرینات
پیشفصل لورانت را در این قهرمانی مؤثر دانستند.
پیر لیتبارسکی )سایپا(
یک مربی آلمانی دیگر با کارنامه بسیار ضعیف در ایران؛ هافبک هنرمند ژرمنها
در جام جهانی ١٩٩٠ در لیگ هشتم هدایت سایپا را برعهده گرفت. پیش از او علی
دایی سرمربی سایپا بود و با حضور دایی در تیم ملی، لیتبارسکی جانشین دایی
شد. دایی مدیرفنی سایپا بود و از همان روز اول اختلاف شدید با لیتبارسکی
داشت. این مربی نتایج بسیار ضعیفی در سایپا گرفت و پس از هشت هفته اخراج
شد. دایی معتقد بود لیتبارسکی تعمدا کاری میکند تا اخراج شود. لیتبارسکی
یکی از بزرگترین بازیکنانی بود که بهعنوان سرمربی به ایران آمد. او قبل
از حضور در سایپا کارنامه در خشانی در مربیگری نداشت و پس از ترک سایپا هم
در مربیگری موفق نشد.
برند کراوس )پگاه گیلان(
این مربی اتریشی-آلمانی قبل از حضور روی نیمکت پگاه گیلان در لیگ چهارم،
کارنامه قابل توجهی در مربیگری داشت. او در تیمهای سوسیهداد، مونشن
گلادباخ، مایورکا و دروتموند مربیگری کرده بود اما در ایران نتوانست کار
خاصی انجام دهد. کراوس در اواسط فصل ۸۴ - ۸۳ هدایت پگاه گیلان را به دست
گرفت اما نتوانست این تیم را از سقوط نجات دهد.
اینگن فیرات )سایپا و سپاهان(
این مربی ترکیهای–آلمانی در سال ٨٥ وارد فوتبال ایران شد و دستیار ورنر
لورانت در سایپا بود. فیرات در ادامه حضورش در ایران مقطعی دستیار علی دایی
در تیم ملی شد. سپس در فصل ٨٨-٨٧ هدایت سپاهان را برعهده گرفت. فیرات در
سپاهان نتایج خوبی نگرفت و در میانه فصل اخراج شد.
او تنها مربی آلمانی است که در دو تیم مختلف سرمربیگری کرده است. فیرات در
لیگ سیزدهم سرمربی سایپا بود. سایپا در نهایت هشتم شد تا کارنامه این مربی
هم جالب نباشد.
سایر مربیان
به غیر از این هفت سرمربی لیگ برتری، سرمربیان آلمانی دیگری هم در ایران کار کردهاند که نمره قبولی نگرفتند. اگون کوردس، سرمربی تیم امید ایران برای المپیک ٢٠٠٠ بود که نتایج فاجعه باری گرفت. ارنست میدن دروپ هم موفق نشد تراکتورسازی را به لیگ برتر برساند. در این سالها مربیان آلمانی زیادی هم بهعنوان کمک مربی در لیگ برتر حضور داشتند. کلاوس شلاپنر (پیکان) دیتر اشمیت و رالف سومدیک (استقلال)، اریش روته مولر (تیم ملی ایران و استقلال)، توماس هسلر (پدیده)، راینر کرافت و میشاییل هنکه (استقلال) مهمترین آنها هستند.