جنگ آمریکا و ایران تا چه حد محتمل است؟

 پایگاه اینترنتی «سیکینگ آلفا» با انتشار مطلبی احتمال وقوع جنگ میان ایران و آمریکا و متحدانش در منطقه خاورمیانه را بررسی کرد.

در این گزارش آمده است خاورمیانه اکنون به سبب تنش‌ها میان قطر، عربستان سعودی، اسرائیل، سوریه و دیگر بازیگران این منطقه دچار بحران و ناآرامی است.

از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در تلاش است تا ایران را نیز به رویارویی (نظامی) وادار کند. ترامپ قصد دارد با اعمال فشار علیه ایران از سه جنبه گوناگون به این هدف خود دست یابد:

نخست آنکه، رئیس جمهور آمریکا بارها عدم تمایل خود برای پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اعلام کرده است. این در حالی است که دولت آمریکا هر 3 ماه یکبار باید گزارشی در این باره به کنگره این کشور تسلیم کند. سومین گزارش دولت ترامپ در تأیید یا عدم تأیید پایبندی ایران به برجام قرار است ماه اکتبر در اختیار کنگره قرار بگیرد. دوم آنکه، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، ترامپ را به تحت فشار قرار دادن شرکت‌های جهانی برای خودداری از انجام مبادلات تجاری با ایران پس از لغو تحریم‌ها علیه این کشور، متهم می‌کند. سوم آنکه، دولت ترامپ با استفاده از «قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق اعمال تحریم‌ها»، هر روز مجازات‌های اقتصادی بیشتری علیه ایران تصویب می‌کند. با این حال، باید گفت علی‌رغم اظهارات و رفتارهای جنگ‌طلبانه مقامات آمریکایی، این کشور قصد ندارد با ایران وارد جنگ شود.

نگارنده این مطلب با برشمردن دلایل زیر وقوع جنگ میان ایران و آمریکا را منتفی می‌داند؛
نخست آنکه، ترامپ آنچنان درگیر مسائل داخلی است که نمی‌تواند بر موضوع ایران تمرکز کند. علی‌رغم تلاش‌های ترامپ، جمهوری‌خواهان تاکنون نتوانسته‌اند طرح مناسبی را برای جایگزینی برنامه بهداشت و درمان باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا، موسوم به «اوباماکر» معرفی کنند. ترامپ درباره طرح‌های مالیاتی خود نیز به موفقیتی دست نیافته است. رئیس جمهور آمریکا پس از ناکامی طرح‌های پیشنهادی‌اش دست به دامن قانونگذاران دموکرات –از قبیل نانسی پلوسی– شده است. نگارنده مطلب تحریک ایران در برهه‌ای که آمریکا درگیر مسائل بهداشتی و مالیاتی است را به نفع این کشور نمی‌داند. وی می‌افزاید از سوی دیگر، جنگ با ایران و بالا رفتن بهای جهانی نفت خام به نفع شرکت‌‌های نفتی از قبیل «اکسان‌موبیل» خواهد بود و دولت آمریکا چنین چیزی را نمی‌خواهد.

دوم آنکه، اگر ترامپ می‌خواهد بر مسائل خارجی و تهدیدهای هسته‌ای دشمنان خود تمرکز کند، کره شمالی در اولویت خواهد بود. اقدامات تحریک‌آمیز کیم جونگ-اون، رهبر کره شمالی، بخشی از یک بازی سیاسی بزرگ‌تر است. آزمایش هسته‌ای کره شمالی و پرتاب موفقیت آمیز بمب هیدروژنی باعث شده است تا چگونگی برخورد با بحران پیونگ‌یانگ به مهم‌ترین مسئله در سیاست خارجی دولت ترامپ تبدیل شود. ترامپ برای دستیابی به هرگونه موفقیتی در شبه‌جزیره کره نیازمند همکاری روسیه و چین است. در صورت رویارویی ایران و آمریکا، ترامپ اهرم فشار خود را در برابر مسکو و پکن از دست خواهد داد و وادار خواهد شد همزمان در دو جبهه بجنگد. بنابراین، درگیری نظامی میان ایران و آمریکا در این مقطع زمانی احتمال بسیار کمی دارد.

سوم آنکه، برخلاف اوباما –که رسانه‌های جمعی اقداماتش را می‌ستودند– و جرج بوش – که به سبب حملات یازدهم سپتامبر سال 2001 میلادی توانست تهاجم نظامی به عراق را توجیه کند– اقدام نظامی ترامپ علیه ایران و به خطر انداختن جان زنان و مردان آمریکایی با انتقاد شدید رسانه‌ها مواجه خواهد شد. رسانه‌های آمریکایی آغاز درگیری نظامی دیگری در خاورمیانه را تلاش آشکار ترامپ برای افزایش محبوبیت خود توصیف خواهند کرد.

در ادامه گزارش آمده است از سوی دیگر، مردم آمریکا نیز به مسائل خاورمیانه (به جز مواقعی که حملات تروریستی داعش به تیتر نخست خبرگزاری‌ها تبدیل می‌شود) چندان علاقه‌ای ندارند. در یک نظرسنجی اخیر، 28 درصد مردم آمریکا اظهار کردند درباره عربستان سعودی نظر خاصی ندارند. 37 درصد از آن‌ها درباره امارات چنین نظری داشتند. 43 درصد از شرکت‌کنندگان نیز درباره قطر اظهارنظر مشابهی داشتند. این در حالی است که در بیشتر نظرسنجی‌ها، 80 درصد آمریکایی‌ها درباره کره شمالی نظر منفی دارند.

نگارنده گزارش در ادامه می‌افزاید حتی با وجود آنکه ترامپ برجام را توافق بدی می‌داند، اظهارات او بیش از آنکه جنبه عملی به خود بگیرد، جنبه سیاسی دارد. ترامپ در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا، بارها برجام را «توافقی بد» خواند؛ اما، هرگز دلایل چنین اظهارنظری را ارائه نکرد. دلیل اینکه برجام از نظر ترامپ توافق بدی محسوب می‌شود، آن است که این توافق در دولت اوباما امضا شد.