چرا جلیلی ناگهان منتقد جوان‌ترین وزیر شد؟

 سعید جلیلی، که نام او در سال های اخیر با مذاکرات هسته ای و انتخابات ریاست جمهوری گره خورده و هر 4 سال یک بار یکی از کاندیداهای بالقوه اصولگرایان به شمار می رود، اخیرا با دور شدن از بحث هسته ای، به برنامه های وزیر ارتباطات دولت دوازدهم تاخته است.

 اینکه چرا جلیلی ناگهان سمت و سوی انتقادات تند خود را از ظریف، صالحی و مسئولان حوزه هسته ای و دیپلماتیک به سمت جوان ترین وزیر دولت های پس از انقلاب چرخانده، و در قامت یک متخصص حوزه ارتباطات جلوه گر شده چندان مشخص نیست، اما آنچه قطعی به نظر می رسد اینکه ایرادهای او دراین حوزه حتی از حوزه هسته ای هم سطحی تر است.

جلیلی که سابقه تحصیلی و اجرایی او به حوزه دیپلماسی منحصر می شود، در نشستی موسوم به "بررسی و نقد برنامه های وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات" حاضر شده و به محمد جواد آذری جهرمی خرده گرفته است که چرا در برنامه های خود مختصات دولت الکترونیک در سال 96 و نیز چشم انداز سال 1400 را مشخص نکرده است.

این اظهارات در حالی است که آذری جهرمی در برنامه های خود که به مجلس ارائه داده بود، هم اهداف کلان و اهداف خرد استراتژیک در حوزه دولت الکتروینیک را پیش بینی کرده تا جایی که از ایجاد اپراتورهای غیر دولتی و توسعه خدمات نوین پستی گرفته تا حتی تامین زیرساختهای خدمات الکترونیکی دولت برای 80 درصد روستاهای بالای 20 خانوار کشور هم در آن گنجانده شده است.

جلیلی همچنین گفته است که باید آخرین میزان پیشرفت "شبکه ملی اطلاعات" در 4 سال گذشته بیان و مراحل تکمیل آن به مردم گزارش داده شود؛ موضوعی که پیشتر توسط مسئولان ذیربط در سال های گذشته دنبال شده و درباره آن گزارش های متعددی نیز ارائه شده است.

شبکه ملی اطلاعات در مسیر اجرایی شدن تا کنون با دست اندازهای متعددی روبرو شده که عمده آنها در دولت دهم و به دلیل رویکردهای نامشخص مسئولان وقت بود که گاهی حتی چنین القا کرده بودند که راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع دسترسی به اینترنت آزاد است؛ رویکردی که زمان و انرژی زیادی می خواست تا خنثی شود؛ بگذریم از اینکه هدف برخی از مسئولان سابق اتفاقا محدود کردن اینترنت آزاد بود!

جلیلی همچنین از وعده وزیر ارتباطات مبنی بر 5 برابر شدن رقم ایجاد شغل بر اساس فضای مجازی و فناوری ارتباطات تا سال 1400 انتقاد کرده و گفته است که میزان واقعی اشتغال بر اساس فناوری ارتباطات در حال حاضر مشخص نیست.

این انتقاد هم درست مانند مورد اخیر، بیش از آنکه به دولت حسن روحانی بازگردد به نحوه مدیریت کشور در 8 سال دولت احمدی نژاد مربوط است.

حرف جلیلی به زبان ساده، یعنی نامشخص و غیرشفاف بودن آمارها در گذشته؛ همان موضوعی که در بدو دولت اول روحانی از سوی دولتمردان مطرح و با تاخت و تاز و تخریب های بی سابقه مخالفان دولت مواجه شد. مگر دولت روحانی در همان آغاز کار خود وعده نداد که گزارشی از "وضعیت موجود" ارائه کند؟ یکی از نمودهای چنین گزارشی، وعده صدروزه رییس جمهور بود که با حملات بی سابقه و بعضا بی اخلاقی های سیاسی و رسانه ای روبرو شد. آنها اعتقاد داشتند که به جای چین گزارش هایی باید دولت برنامه های خود را پیش ببرد.

اکنون 4 سال بعد از آنکه همفکران جلیلی، دولت را به خاطر تشریح وضع موجود متهم می کردند خود او از اینکه وضع موجود – به زعم وی – تشریح نشده به یکی از وزرای دولت حمله کرده است!

فارغ از این موضوع، وزیر ارتباطات دولت یازدهم در سال 93 آماری هم از مشاغل فضای مجازی داده و گفته بود که تا پایان سال مذکور 30 هزار شغل ایجادش ده و در دو سال بعدی (94 و 95) نیز تلاش بر ایجاد 100 هزار شغل است.

جلیلی از اینکه برای "حفظ حریم اخلاق و معنویت" برنامه مشخصی ارائه نشده انتقاد کرده است؛ غافل از اینکه در همان برنامه های جهرمی، "تعریف مجدد مرزهای اخلاق و معنویت وافزایش آگاهی جمعی و اخلاقی" برناممه ها و راهبردهای وزارت ارتباطات در این زمینه اعلام شده است.

تعریف سهم وزارت ارتباطات در «شفاف سازی حکمرانی» و مبارزه با فساد هم از ایرادهای دیگر جلیلی است؛ اینک فردی ماندد جلیلی که اتفاقا مذاکرات او با مسئولینی میان رده از کشورهای 5+1، بارها به دلیل غیرشفاف بودن مورد انتقاد قرار گرفته بود، ناگهان از شفافیت سخن می گوید، خود قابل تامل است. مثلا او با وجود گذشت سالها، هیچ گاه توضیح مشخصی نداد که چرا در آستانه انتخابات 92، ناگهان به استانبول رفت و با کاترین اشتون دیدار کرد و هیچ خبر و نتیجه ای از این دیدار هم به بیرون درز نکرد و از قضا، کارگردان مستند انتخاباتی جلیلی هم در این سفر او را همراهی کرد!

معلوم نیست تعریف جلیلی از شفافیت چیست که موضوعاتی مانند دسترسی آزاد به اطلاعات، شفاف سازی مناسبات بازار و مقررات زدایی و آزادسازی و رفع انحصار برای توسعه سرویسهای نوین پهن باند، سازماندهی، مدیریت و نظارت مستمر جهت تحقق هوشمند سازی دولت وپیگیری ایجاد نظام حقوقی برای رعایت مالیکت معنوی که در برنامه های وزیر ارتباطات بدان اشاره شده را شفاف سازی نمی داند.

نقد جلیلی بر برنامه های وزیر ارتباطات – و نه اقدامات او که هنوز در اول راه است – در حالی است که او در جریان مناظره های انتخاباتی سال 92، حوزه مذاکرات هسته ای را به اندازه ای در انحصار خود و احتمالا "تخصصی"(!) می دید که حتی اظهارات علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب در حوزه بین الملل را هم برنتابید و آن را ناشی از ناآگاهی او به مسائل دانست!

اکنون سوال اینجاست که خود جلیلی چه تخصص، سابقه و کارنامه ای در حوزه ارتباطات دارد که ناگهان کارشناس این حوزه شده است؟ البته این موضوع به معنای ممنوعیت افراد از اظهارنظر در حوزه های مختلف نیست بلکه صرفا نشان می دهد چگونه گروهی از سیاسیون، در هر حوزه ای اظهارنظر و بلکه دخالت می کنند ولی دیگران را دارای حق اظهارنظر در این حوزه ها نمی دانند.

سعید جلیلی ان روزها تلاش دارد تا همچنان وجهه خود در میان بخشی از دلواپسان هسته ای، اصولگرایان تندرو و نزدیک به جبهه پایداری را به عنوان کسی که می تواند منجی آنها باشد حفظ کند؛ موضوعی که باعث شده است تا او که مدام از "ظرفیت" های کشور – البته بدون اشاره به مصداقی روشن و ملموس - سخن می گفت، ظرفیت کشور برای استفاده از یک مدیر جوان در جایگاه وزارت را هم به چهارميخ بكشد.