مرتضوی دوباره در دادگاه کهریزک

 وکیل‌مدافع اولیای‌دم محسن روح‌الامینی از برگزاری جلسه رسیدگی به پرونده سعید مرتضوی در شعبه ٢٢ دادگاه تجدیدنظر استان تهران خبر داد. به گزارش ایسنا، میرمجید طاهری، گفت: «دادگاه برای رسیدگی به پرونده شکایت عبدالحسین روح‌الامینی، پدر یکی از قربانیان حادثه کهریزک، وقت جدید تعیین کرده که ۱۸ مهر زمان رسیدگی به اتهام این فرد در رابطه با پرونده کهریزک است. این جلسه در ادامه جلسات برگزارشده قبلی است». میرمجید طاهری هشتم شهریور سال ٩٥ به ایسنا گفته بود: «سعید مرتضوی دو پرونده دارد که یکی مربوط به تأمین اجتماعی و دیگری درباره حادثه کهریزک است. ازآنجا‌که سعید مرتضوی در پرونده کهریزک که با شکایت اولیای‌دم روح‌الامینی تشکیل شده بود، تبرئه شد، با اعتراض ما این پرونده به شعبه ٣٨ دیوان‌عالی کشور ارجاع شد». جلسه نخست این پرونده هم نهم شهریور سال گذشته در شعبه ٢٢ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، برگزار شد و وکیل‌مدافع اولیای دم روح‌الامینی پس از پایان جلسه به خبرنگار ایسنا گفت: «ما و سعید مرتضوی در این جلسه دفاعیاتمان را انجام دادیم؛ البته دفاعیات همچنان ادامه دارد». سعید مرتضوی نیز پس از پایان جلسه رسیدگی، بدون حضور در جمع خبرنگاران، دادگاه تجدیدنظر را ترک کرد. دومین جلسه رسیدگی به این پرونده هم روز یکشنبه ٢١ شهریور ٩٥ برگزار شد که سعید مرتضوی، دادستان سابق تهران، با ارائه نامه‌ای خطاب به ریاست دادگاه و هیئت قضائی شعبه ٢٢ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، از وقایع پیش‌آمده در تیرماه سال ۸۸ ابراز شرمندگی کرد. نامه‌ای که با واکنش منفی خانواده کشته‌شدگان بازداشتگاه کهریزک مواجه شد. خواهر محمد کامرانی، از جان‌باختگان در کهریزک، خطاب به سعید مرتضوی نوشت: «این داغی نیست که با عذرخواهی فراموش شود» و «عذرخواهی شما درمان ناله‌های جان‌سوز مادرم و بغض‌های پدرم نیست. آنها برای فرزند عزیزشان آرزوهای بزرگی داشتند؛ اما شما با حکم خود همه آن آرزوها را نابود کردید».

مرور حادثه تلخ

بعد از حوادث سال ٨٨، تعدادی از افراد بازداشت‌شده به بازداشتگاه کهریزک منتقل شدند. وضعیت نامناسب این بازداشتگاه، باعث کشته‌شدن «محمد کامرانی»، «محسن روح‌الامینی» و «امیر جوادی‌فر» شد. مقام معظم رهبری پس از دریافت اولین گزارش‌ها از بازداشتگاه کهریزک، به‌سرعت دستور انتقال زندانیان به مکان مناسب، تعطیلی زندان کهریزک، بررسی دقیق و همه‌جانبه مسائل به‌وجودآمده و در نهایت برخورد با عوامل و مسببان این حوادث را صادر کردند و در پی این دستور کمیته‌ای نیز متشکل از نمایندگان سه قوه در دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی تشکیل شد. همچنین بنا بر خواست مقام معظم رهبری، مجلس هشتم مسئول رسیدگی به این موضوع شد و بعد از مدتی هم گزارشی از آنچه رخ داده بود، در صحن علنی مجلس قرائت شد. به موازات آن هیئت نظارت و بازرسی حقوق شهروندی دادگستری استان تهران گزارشی از ماجرا تهیه کرد و پرونده‌ای در دادسرای نظامی تشکیل و بازرسی کل ناجا مأمور تحقیق شد. حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، روایت خود را از ماجرای تعطیلی کهریزک این‌گونه شرح داده است: «خبرهایی به رهبر انقلاب رسیده بود که در کهریزک شرایط نامساعد است که آقا دستور دادند بسته شود، اما این تمام ماجرا نبود؛ قبل از آن هم که آقا متوجه شدند وضع کهریزک مناسب نیست، دستور دادند که دیگر به آنجا زندانی نبرید. یعنی اولین کسی که دستور دادند که افراد بازداشتی به کهریزک نروند، رهبر انقلاب بودند. حتی ظاهرا از ایشان پرسیده بودند - با واسطه شنیدم - که ممکن است فلان بازداشتگاهمان جا نداشته باشد، گفتند اگر جا ندارید، آزاد کنید. افرادی که شما در خیابان می‌گیرید حتی به نظر شما متهم یا مجرم هستند، ولی اگر قرار است جایی ببرید که نامناسب باشد، آزاد کنید. یا به ایشان گفته بودند که فلان بازداشتگاه گفته که جا نداریم، رهبری گفتند که آنجا نبرید، بروند خانه‌شان. از سوی دیگر، نخستین شخصی هم که برای تخلفات قضیه کهریزک گفتند باید جدی پیگیری شود، باز شخص خود آقا بودند. ایشان اولین شخصی بودند که پیغام دادند آنهایی که در کهریزک هستند، باید از آنجا بروند. من یادم هست که ١٩ تیر ١٣٨٨ یکی از مسئولان دفتر آقا تماس گرفتند که این افرادی که الان در کهریزک هستند، حتما بگویید به جایی به غیر از کهریزک منتقل کنند. اتفاقا ما همان شب جلسه داشتیم. آن زمان دادستان کل وقت، دادستان کل تهران، بعضی از افراد دیگر در وزارت اطلاعات و... بودند که در دفتر من جلسه داشتیم. من هم چون در آن جلسه با آن آقایان صحبت کرده بودم و خواستار همین بودم که دادستان تهران آنها را هرچه زودتر منتقل کند و از آنجا ببرد و آنها هم قول داده بودند که ما این کارها را می‌کنیم، به‌همین‌دلیل به فردی که از طرف آقا تماس گرفته بودند، اطمینان دادم و گفتم که جلسه پایان یافته و اینها قول دادند که حتما همین امشب همه اینها را منتقل می‌کنند. دراین‌باره نیز جامعیت نگاه رهبری مشهود است. این‌طور نبوده که توجه به یک موضوع، موجب غفلت ایشان از موضوع دیگری بشود». دو دادگاه درباره این اتفاق تشکیل شد. ١٨ اسفند ٨٨، در دادگاه اول که یک دادگاه نظامی بود نام مسئولان و مأموران انتظامی از رده‌های بالای انتظامی تا پایین آمد. خانواده‌های کشته‌شدگان درخواست قصاص کردند و دادگاه هم، رفتار برخی مأموران را مصداق قتل‌ عمد تشخیص داده و برای سه ‌نفر حکم اعدام و برای دیگران احکام حبس صادر کرد. اما بعدا خانواده‌ها از خواسته خود گذشتند و محکومان از اعدام رهایی پیدا کردند. دادگاه دوم با پرونده‌ای سه‌‌هزارو ٥٠٠ صفحه‌ای در ١٧ جلد برای قاضی‌های خاطی حادثه کهریزک برگزار شد. هر سه نفر از قضاوت معلق‌ شده‌ بودند. اتهام آنها هم «معاونت در قتل»، «مشارکت در بازداشت غیرقانونی» و «معاونت در تنظیم گزارش خلاف واقع» بود. شاکیان هم خانواده سه درگذشته جنایت «کهریزک» بودند. جلسات دادگاه که به‌صورت غیرعلنی برگزار می‌شد، از هشتم ‌اسفند ٩١ آغاز و اول ‌خرداد ٩٢ بعد از ١١ جلسه به پایان رسید. سعید مرتضوی در دادگاه گفت که در آن ‌روزها مشغول دفاع از پایان‌نامه خود بوده و در مرخصی به‌ سر می‌برده است. ۲۴ آبان سال ۱۳۹۳ بود که حکم سعید مرتضوی آمد: «انفصال دائم از احراز شغل قضا، انفصال از مشاغل دولتی به مدت پنج سال، تبرئه از اتهام معاونت در قتل براساس شکایت دو خانواده کامرانی و جوادی‌فر و ٢٠٠‌‌ هزار تومان جریمه بابت گزارش خلاف واقع». در رسیدگی مجدد به پرونده مرتضوی، او از اتهام تنظیم گزارش خلاف واقع تبرئه شد. با اینکه مرتضوی در این پرونده از «معاونت در قتل» تبرئه شده بود، اما چون خانواده محسن روح‌الامینی قبلا دراین‌باره از سعید مرتضوی شکایتی نکرده بودند، خواستار محاکمه مجدد او شدند. دو جلسه از دادگاه شهریور سال گذشته برگزار شده و حالا به گفته وکیل خانواده روح‌الامینی باید منتظر دادگاه بعدی در ١٨ مهر امسال باشیم.