نگاهی به اسب تراوای شایعه!

 هدایت و دستکاری افکار عمومی به طرق مختلف و با تکیه بر علوم مختلف امروز تبدیل به یکی از پردرآمدترین فعالیت‌ها در حوزه‌ تبلیغات بازرگانی و یکی از موثرترین روش‌ها در وجه اجتماعی و سیاسی است.
 
خبرآنلاین در یادداشتی نوشت: به عمد این نوشته در بازه زمانی که یک شایعه کاملاً بی‌اساس و مبتنی بر اطلاعات و داده‌های غیرواقعی و نتایج و تحلیل‌های فاقد حقیقت بود و سعی داشت اساس و کیان یکی از مهم‌ترین «قوه»ها را درگیر خود کند، نوشته نشده است، زیرا آنچه بیش از «واقعیت شایعه» اهمیت دارد تحلیل و شناخت اخبار مبتنی بر شایعه است. زیرا شناخت ماهیت و کار کرد شایعه در آینده خصوصاً در شرایط درهای باز و انواع و اقسام وسایل ارتباط جمعی دارای اهمیت مضاعف است.

بدیهی است هر درخت و سازه‌ای چه در طبیعت و چه نهادها و سازمان‌های ساخت بشر، بر بستری واقعی و محکم اگر بنا نشده باشند، درخت محکوم به خشک و بی‌بار و ثمر شدن و نهادها و سازمان‌های مردمی و اطلاع‌رسانی، کارآمدی خود را از دست می‌‌دهند.

خشکاندن بستر شایعه‌سازی و گسترش آن نیاز به شناخت ماهیت از یک سو و از بین بردن زمینه‌ها از دیگر سو است در این باره به چند نکته اشاره می‌شود:

1- متأسفانه یکی از نهادهای مهم و ضدشایعه، روابط عمومی‌ها هستند به غلط چنین پنداشته می‌شود که کارکرد روابط عمومی مجیزگویی و بزرگنمایی فعالیت دستگاه‌ها و تبلیغات فاقد پشتوانه اجرایی است در صورتی که در دنیای امروز نهاد روابط عمومی و ریاست آن در یک سازمان به لحاظ جایگاه اداری هم شأن وزیر است. این جایگاه مهم احتماً خبر از اهمیت سازمانی روابط عمومی‌ها در ارگان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی می‌دهد.

روابط عمومی کارآمد و مؤثر که گاه متأسفانه با نادیده گرفتن آن، شایعه‌ها رشد می‌کنند، مهم‌ترین اضلاع مثلث مردم، مخاطبان و سازمان مرتبط باید انگاشته شود هرگونه تداخل، جمع‌آوری اطلاعات بدون در نظر گرفتن در حدی اهمیت، راستی‌آزمایی و اشاعه اخبار و تحلیل‌های درست است منافذ شایعه‌سازان و تأثیر شایعه را کور می‌سازد.

اگر توجه داشته باشیم، آب‌های جاری در سطوح معایر، به صورتی «طبیعی» منافذ و چاه‌ها و جوی‌ها را پیدا می‌کنند و بدین سان تجمیع قطرات باران به صورتی روان و به اصلاح «نهادینه شده» به صورت مجموعه‌ای گروه هم می‌آیند اخبار و اطلاعات نیز اگر به صورتی «علمی» جمع‌آوری باز تولید و در چرخه اطلاع‌رسانی به موقع قرار گیرند و افزون بر آن این امکان وجود داشته باشد که نتیجه اطلاع‌رسانی‌های به موقع جمع‌آوری شود، آنگاه می‌توان دریافت که آیا افکار عمومی و یا مخاطبان خاص، اقناع شده‌اند یا نه و در صورت دریافت نتایج امیدوار کننده، این امیدواری وجود خواهد داشت که توانسته‌ایم یکی از مهم‌ترین پاتک‌های را به اسب‌تراوی شایعه وارد ساخته‌ایم.

2- افزایش سواد رسانه‌ای آحاد جامعه‌ دارای اهمیت زیادی است. سواد رسانه‌ای با آموزش رسانه‌ای دو مقوله کاملاً جداگانه هستند. سواد رسانه‌ای در حقیقت قدرت تحلیل و شناخت اهداف و زیر و بم‌هایی است که هر سازمان به اصطلاح خبرپراکنی سعی در انتشار آن به صورت‌های شفاهی و یا مکتوب دارد.
 
در کوران جنگ تداخلی آمریکا در عراق و در حالی که صدها کیلو اورانیوم سوخته شده مورد استفاده نیروهای نظامی آمریکا برای شکار تانک‌های صدام حسین در صحرای بین کویت و عراق استفاده شده بود و در حالی که محیط زست دریایی در شدت آلودگی و هزاران انسان بی‌گناه کشته شده بودند بنا به تحقیق انجام شده، تمام نشریات آمریکایی - اروپایی صفحه پشت جلد خود را به پرندگان دریایی خلیج‌فارس اختصاص داده بودند، برجسته‌سازی و عمده و بزرگنمایی کشتار پرندگان به دلیل آلودگی ناشی از نشت نفت به آب دریا، عمده‌ترین مشکل منطقه در شرایط جنگ برای نفت از سوی رسانه‌های آمریکایی و ؟؟؟؟ او پنداشته و جریان‌سازی می‌گردید.

ذهن مخاطبان درگیر جنگ ظالمانه که درگیر مرگ پرندگان دریا می‌گردید، راه دور نرویم، در همین چند هفته گذشته بسیاری از رسانه‌ها عمدتاً خارجی به جای معرفی به تصویر کشیده عظمت راهپیمایی میلیونی، سعی داشتند به زمینه‌های دیگر که نقش مرتبط داشته ولی به هیچ وجه دارای اهمیت اساسی نسبت به اصل خبر نبودند، حقیقت و واقعیت انگاشته شود.

شلوغی مرزها، برخی تصادفات جاده‌ای و بعضی کاستی‌ها موجود، همه پس زمینه‌هایی انگاشته می‌شدند و می‌شوند که در غیبت سواد رسانه‌ای مخاطبان چه بسا اصل پنداشته شده و به همین منوال بازار دروغ‌سازی و جوسازی خبری ساماندهی و بازنشر می‌گردد هرگونه تلاش در جهت افزایش و آزادی سطوح اطلاع‌رسانی به موقع و متکی بر آرا و ارقام درست از یک سو و افزایش سطح سواد مخاطبان در حقیقت دو روی سکه‌ای است که می‌توان سکه ناب را از سکه‌های دروغین و تقلبی بازشناخت.