چرا فک انسان روز به روز کوچکتر می شود؟

 نتایج مطالعات جدید تیمی از پژوهشگران ایتالیائی نشان می دهد که مصرف مواد غذائی نرم مانند پنیر در پی آغاز کشاورزی و دامداری، سبب ایجاد تغییراتی در ساختار و شکل جمجه انسان و به ویژه فک وی شده است.

ممکن است بارها به این موضوع فکر کرده باشید که چرا انسان مشکلی به نام دندان عقل دارد؟ در پاسخ باید اعلام کرد که در حقیقت مشکل از دندان عقل نیست و اجداد دور ما این مشکل را نداشتند بلکه دلیل به وجود آمدن این مشکل، کوچک شدن فک و آرواره انسان به دلیل استفاده از غذاهای نرم برای صدها سال است که سبب کوچ شدن فک شده و در نتیجه جای کافی برای همه دندان ها در آرواره باقی نمی ماند.



پس از آغاز کشاورزی و دادمداری و استفاده انسان از این محصولات، غذاهایی مانند پنیر؛ گوشت و سبزیجات نرم و پخته شده و .... سبب کاهش میزان جویدن و در نتیجه ضعف و تحلیل رفتن فک و آرواره انسان شده است.

تیمی از پژوهشگران به سرپرستی دیوید کاتز (David Katz) از دانشگاه کالیفرنیا به بررسی روند تغییرات رخ داده در فک و جمجمه انسان پرداخته و دریافتند انسان در دوران پیش از آغاز کشاورزی با خوردن گوشت شکار و غذاهای سفت همچون دانه ها و گیاهان وحشی و ریشه برخی درختان و .... همواره به آرواره ها و فک خود فشار وارد می کرده است که این موضوع موجب قدرتمند شدن و بزرگتر شدن این اندام شده بود. پس از آغاز کشاورزی و دادمداری و استفاده انسان از این محصولات، غذاهایی مانند پنیر؛ گوشت و سبزیجات نرم و پخته شده و .... سبب کاهش میزان جویدن و در نتیجه ضعف و تحلیل رفتن فک و آرواره انسان شده است.

در این مطالعات دیوید کاتز و همکارانش اقدام به ترسیم نقاط ویژه آرواره و جمجمه بیش از هزار اسکلت مربوط به انسان های شکارچی و جمع اوری کننده غذا در دوران پیش از کشاورزی کرده و دریافتند عضلات ماهیچه گیجگاهی انسان پس از آغاز کشاورزی کوچک تر شده و این روند تا امروز ادامه داشته است.از سوی دیگر همزمان با این تغییرات، آرواره بالائی انسان کوتاه تر و آرواره پائینی وی روز به روز کوچک تر شده است. به اعتقاد وی : «آغاز کشاورزی تنها در سبک زندگی و فرهنگ انسان تاثیر نداشته بلکه این موضوع سبب تغییر در ساختار فیزیکی انسان نیز شده است. »

بر اساس این مطالعات مشخص شد که ضعف فک و آرواره انسان نسبت به جانوران دیگر به دلیل کشف غذاهای نرم و استفاده گسترده از آن ها است. در حقیقت نوع سبک غذائی انسان که روز به روز به سمت نرم تر شدن حرکت می کند سبب شده است تا بدن هر چه کمتر به فک های قدرتمند نیاز داشته باشد و این موضوع به مرور سبب تحلیل رفتن فک و دندان های ما شده و روند فوق ادامه دارد.
بررسی های کارشناسان نشان می دهد انسان امروزی نسبت به دوران پیش از آغاز کشاورزی به میزان بسیار کمتری نیاز به خرد کردن، آسیاب کردن و جویدن مواد غذائی با دندان های خود دارد و به تبع این موضوع، استخوان ها و عضلات مرتبط با این فعالیت ها نیز ضعیف شده و تحلیل رفته اند.
گفتنی است مطالعات پیشین دانشگاه کمبریج نیز نشان می دهد ساختار استخوانبندی بدن انسان نیز در طول تاریخ ضعیف تر و شکننده تر شده است و این موضوع از آغاز دوران کشاورزی شروع شده است. بر پایه این مطالعات مشخص شد تراکم استخوان انسان هایی که پیش از آغاز کشاورزی در زمین زندگی می کردند 20 درصد بیشتر از انسان های دوران پس از کشاورزی است.
شرح کامل ابن مطالعات و نتایج به دست آمده از آن در آخرین شماره مذاکرات آکادمی ملی علوم ایالات متحده امریکا (Proceedings of the National Academy of Sciences) منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.