مادران سن بالا؛ تهدید جمعیت یا ضرورتی برای حفظ جمعیت؟

بالا رفتن سن ازدواج و در ادامه آن بالا رفتن سن باروری، این روزها یکی از موضوعات پر رنگی است که در جامعه ما مطرح می شود.

 بر اساس آخرین آمار جمعیتی مقایسه زنان و مردان در سن ازدواج مجرد نشان می دهد که تعداد زنان 100 هزار نفر بیش از مردان است و برهمین اساس کارشناسان معتقدند هرچه سن ازدواج بالاتر رود تعداد دختران مجرد بیش از پسران می شود به همین دلیل جمعیت شناسان توصیه می کنند نباید اجازه دهیم سن ازدواج در دختران بالا رود تا مشکلی نیز برای ازدواج آنان بوجود نیاید.

اما بالا رفتن سن ازدواج که اکثرا در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه اتفاق می افتد یک پدیده اجتماعی ناگزیر است .

یعنی همزمان با افزایش سطح سواد زنان و ایجاد برابری های اجتماعی و فرصتهای اقتصادی برای کسب و کار و ارتقا در مدارج ترقی در مناسبات اجتماعی اقتصادی و سیاسی زنان ترجیح می دهند تا ازدواج خود را به نفع ایجاد شرایط بهتر برای ورود به زندگی مشترک به تعویق بیاندازند.

در کشورهایی که فرهنگ ازدواج با توجه به آزادی های جنسی بیشتر با عدم استقبال مواجه شده است افزایش سن ازدواج و زندگی مجردی ابعاد بیشتری دارد اما سیاستها و حمایتهای قانونی از افرادی که ازدواج می کنند در این کشورها وحتی حمایت پنهان رسانه ها از خانواده و ازدواج این پدیده را کنترل می کند.

اما یکی از مواردی که همواره در مورد افزایش سن ازدواج مطرح می شود سلامت فرزندی است که توسط مادران سن بالا متولد می شوند احتمال مرگ و یا بیماریهایی چون سندروم داون و دیابت همگی خطراتی هستند که به عنوان خطرات بارداری در سنین بالا مطرح هستند.

درکشورهایی چون انگلستان و ولز نرخ فرزند آوری در سنین زیر 35 سال کاهش قابل ملاحظه ای نشان می دهد اما در سنین بالای 35 سال آمار فرزندآوری زنان افزایشی 1.2 درصدی و در سنین بالای 40 سال افزایشی 2.4 درصدی نشان می دهد.

در آمریکا نیز وضع به همین منوال است و آمار مادران بالای 35 سال نسبت به سال 1990 جهشی 70 درصدی را نشان می دهد.

اما آیا این لزوما به معنای به دنیا آمدن فرزندانی معیوب و معلول است؟ پاسخ به طور قطع منفی است؟

مرگ و میر نوزادان در کشورهایی که اتفاقا مادران در آن در سنین بالا بچه دار می شوند به دلایل گوناگون مانند تغذیه مناسب،مراقبتهای بهداشتی و حمایتهای پیدا و پنهان دولتها از خانواده و فرزندآوری بسیار پایین تر ازبقیه کشورهاست.

ناگفته پیداست در کشورهایی مانند کشور ما که به دلایل فراوان اجتماعی که بسیاری از آنان غیر قابل کنترل توسط دولتهاست سن ازدواج بالا رفته است اما این دلیلی برای کاهش و یا تهدید نسل آینده به شمار نمی رود چرا که با ارتقای سطح زندگی همین جوانانی که سن ازدواج و فرزند آوریشان بالا رفته می توان از آنان انتظار ایجاد خانواده ای قوی و سالم را داشت.

کنترل عوامل خارجی چون تغذیه با حمایت‌های دولتی برای اقشار محروم ، کم کردن آلاینده ها محیطی مانند سرب و پارازیتها که سلامت جنین را به شدت تهدید می کند، و ایجاد فضای آرامش بخش در سطح جامعه برای مادران اعم از حمایتهای مالی و افزایش مرخصی زایمان و ..... می تواند تضمین کننده سلامت فرزندان نسل آینده حتی در شرایط افزایش سن ازدواج و بحران جمعیتی باشد.

 لذا در این شرایط مسئولان باید به جای ترساندن جوانان از سن بالای ازدواج و ایجاد طرحهای شعارزده و کوتاه مدت کاهش سن ازدواج و جشنواره های بی خاصیت در موضوع ازدواج و فرهنگ خانواده باید فکری به حال ایجاد شرایط مناسب فرزندآوری در جامعه بکنند.