امپراتوری 12ساله محمدباقر قالیباف بر شهر تهران

روزنامه قانون در یادداشتی به قلم مهرشاد ایمانی نوشت:

امپراتوری 12ساله محمدباقر قالیباف بر شهر تهران با روی کار آمدن محمدعلی نجفی پایان یافت. ریاستی که با فرازونشیب‌ها و انتقادهای گسترده‌ای همراه بود. برخی او را منجی شهر تهران می‌دانند و برخی دیگر فعالیت‌های قالیباف را علت اصلی تضعیف زیربناهای پایتخت معرفی می‌کنند. اما آنچه از پس نظرات مختلف به وضوح می‌توان دید، نابسامانی‌های گسترده‌ای است که از دوره ریاست طولانی‌مدت قالیباف به‌جا مانده است که اصلاح تمام آن‌ها با تغییر مدیريت شهری بعید به‌نظر می‌رسد. گرچه اذهان عمومی به خصوص منتقدان شیوه عملکرد قالیباف از محمدعلی نجفی انتظارات بسیاری دارند، اما بی‌تردید بهبود کامل اوضاع شهری تهران از قدرت یک شخص و حتی یک سیستم خارج است. واگذاری غیرقانونی تراکم‌ها یکی از آن مواردی است که نه‌تنها نجفی که احتمالا شهردارهای پس از او نیز قادر به مرتفع ساختنش نیستند زیرا در شرایطی که بیش از اصل قانونمداری، روابط تعیین‌کننده، مناسبات اداری هستند، سامان‌دهی خیل عظیم ساختمان‌های بی‌قواره مقدور نیست. ساختمان‌هایی که در طول 12سال همچون علف‌های هرز با مجوزهای غیرقانونی قد کشیدند.

 قالیباف و یارانش در طول مدت ریاست‌شان به بهانه تامین بودجه و خودکفایی شهرداری بسیاری از اصول و قواعد مقرر در طرح تفصیلی و طرح جامع شهر تهران را زیر پا گذاشتند. گرچه احتمالا اگر مجال رسیدگی به مصادیق فرا رسد، ایشان از پذیرش چنین مدعایی شانه خالی خواهند کرد اما آنچه هرروز در پیش چشم مردم قرار دارد، ویرانی زیبایی شهر تهران است. البته باید بی‌انصاف نبود و پذیرفت که شهرداری تهران به میزان قابل توجهی به خودکفایی مالی رسیده بود اما دقیقا موضوع مورد مناقشه، راه‌های انتخابی قالیباف برای کسب درآمد است.

واگذاری تراکم‌های غیرقانونی، ایجاد شغلی کاذب برای برخی تحت عنوان پارکبان، واگذاری غیرقانونی املاک شهری و... مواردی از کسب درآمد شهرداری تهران در 12سال گذشته است. در حقیقت قالیباف برای اداره شهر به صورت مدام، دست در جیب مردم می‌کرد. بی‌شک ساده‌ترین راه مدیریت، تعدی به دارایی مردم است و به همین دلیل، اخذ عوارض بالای شهری، فروش طرح ترافیک با نرخ‌هایی اعجاب‌آور تنها نمونه‌هایی از طرق به خودکفایی رسیدن شهرداری تهران بود. با این فرض که چنین درآمدهایی برای اداره شهر تهران مصرف می‌شد، باز هم انتقادات گسترده‌ای به آن وارد است؛ حال چه‌رسد به آنکه در محل خرج منابع، ابهام وجود داشته باشد. البته باید خاطرنشان کرد که در حوزه ابهام‌های مالی شهرداری، اعضای شورای شهرهای پیشین نیز بی‌تقصیر نبودند زیرا در اجرای نص قانون کوتاهی کردند و نظارت مالی خود را بر معاونان شهردار که همان شهردارهای مناطق باشند، اِعمال نکردند زیرا می‌دانیم وقتی اختیار مالی به معاونان شهردار اعطا می‌شود، اعضای شورای شهر باید انتخاب ایشان را تایید و سپس تا زمان تصدی مسئولیت بر آن‌ها نظارت کنند. موضوعی که هیچ‌گاه محقق نشد. دیگر آنکه ریاست قالیباف و البته شهردار سلفش، محمود احمدی‌نژاد چنین ذهنیتی را برای بخشی از مردم ایجاد کرد که سِمت شهرداری، پلی برای دست‌یابی به موقعیت‌های مهم‌تری چون ریاست‌جمهوری است. در مجموع، بهبود شرایط آینده شهر تهران در مدت‌زمانی کوتاه بعید است و اگر اصلاح‌طلبان خواستار بهترکردن شرایط زندگی مردم تهران هستند، باید در وهله نخست، رویکرد شهرداری را نسبت به تراکم‌های شهری مشخص کنند و در وهله بعد نظارت دقیق مالی بر زیرمجموعه‌ها داشته باشند و صدالبته مهم‌تر دو موضع یادشده، خدمت واقعی به ملت است تا دیگر شرایطی مهیا نشود که مردم احساس کنند که شهردارشان سودای مقامی بالاتر دارد. به هرروی با ذکر تمام موارد فوق، ساخت و اصلاح اصولی شهر تهران بسیار سخت به‌نظر می‌رسد و نباید از شهردار جدید توقع معجره در نظام شهری تهران را داشت زیرا قطعا سایه سیاه مدیریت محمدباقر قالیباف تا سال‌ها بر سر حیات مردم شهر تهران خواهد بود.