جانوری که بدون سر هم می‌بیند! +عکس

 براساس گزارش ساینس الرت، دانشمندان دریافته‌اند چشم این جانوران علاوه بر تشخیص میان نور و تاریکی می‌توانند رنگ‌ها را نیز از یکدیگر تشخیص دهند.

گروهی از دانشمندان مرکز ملی علوم زیستی در بنگالور هندوستان با کمک گرفتن از نوعی کرم پهن با نام علمی Schmidtea mediterranea موفق به کشف این موضوع شدند. کرم‌های پهن یا پلاناریان‌ها قابلیت بقای ترسناکی دارند، اگر سرشان قطع شود یا بدنشان به دو نیم تقسیم شود می‌توانند از هر تکه یک کرم پهن دیگر ایجاد کنند.

این کرم‌ها اغلب در تاریکی و محیط‌های آبی زندگی می‌کنند که نور به آن دسترسی ندارد. چشم‌های این حشرات برعکس چشم‌های انسان، ساختار پیچیده‌ای ندارند اما تعداد زیادی از آن‌ها دو چشم ابتدایی(eyespot) بدون عدسی روی سرشان دارند که می‌توانند شدت نور را شناسایی کنند.

محققان در مطالعه جدید، بینایی کرم‌های Schmidtea mediterranea را بررسی و تایید کردند که چشم‌های بدوی این موجود ترغیبش می‌کند که از نور مرئی بگریزد.

با این حال، محققان به طور غیرمنتظره‌ای دریافتند گرچه چشمان ابتدایی و غیرپیچیده این گونه کرم، فاقد گیرنده‌های نوری طول موج خاص است، این موجود بیشتر از نور آبی گریزان است تا از نور قرمز. دانشمندان بر این باورند این کرم‌ها با مقایسه کردن میزان نور مرئی جذب شده توسط چشمان بدوی شان و نه دیدن رنگ خود نور، نورهای مختلف را از یکدیگر تشخیص می‌دهند.

اما کشف تیم علمی به همین جا ختم نشد و آن‌ها از این واقعیت استفاده کردند که کرم‌های پهن می‌توانند پس از این که سرشان از بدنشان جدا می‌شود، به زندگی خود ادامه دهند و سرهایشان را دوباره رشد می‌دهند.

محققان به دنبال بررسی چگونگی واکنش این کرم‌ها پس از قطع شدن سر آنها بودند، و دریافتند این کرم‌ها حتی زمانی که سر نداشتند، باز هم به نور واکنش نشان ‌می‌دادند اما این بار به نور فرابنفش و نه نور مرئی. این به آن معناست که کرم‌ها دو شیوه کاملا مستقل از هم را برای واکنش به نور تکامل داده‌اند: یکی از این روش‌ها از طریق دو چشم ابتدایی و مغزشان عمل می‌کند و روش دیگر شامل تمامی بدن به جز چشم‌هاست و این همان مکانیسمی است که دانشمندان به دنبال شناسایی آن هستند.

طی یک هفته‌ای که کرم‌ها برای احیای سر بریده شده صرف کردند، تیم علمی بر سرعت احیای چشم‌ها و مغز این موجودات نظارت داشت تا دریابد آنها چه هنگام دوباره به نور مرئی واکنش نشان می‌دادند. چشم‌های ابتدایی این کرم‌ها پس از چهار روز احیا شدند اما هنوز با شدت بیشتری به نور ماوراءبنفش واکنش نشان می‌دادند تا نور مرئی.

فقط پس از 7 روز بود که آن‌ها نسبت به نور مرئی واکنش نشان دادند و این به معنای این بود که چشم ها و مغزشان دوباره کنترل امور را دست گرفته بودند. در روز دوازدهم حساسیت این کرم‌ها به نورمرئی افزایش یافت تا جایی که با شدت بیشتری به نور موجود در انتهای آبی منشور نور مرئی واکنش نشان دادند.

دانشمندان تصور می‌کنند واکنش این موجودات به نور فرابنفش مکانیسمی باستانی است و این که آن‌ها ابتدا به نور فرابنفش واکنش نشان می‌دادند و واکنش چشم‌ها و مغز این کرمها به نور مرئی، بعدها تکامل یافته است. در واقع، کرم‌های پهن طی تکاملشان، از واکنش به نور فرابنفش به واکنش به نور مرئی از طریق مغزشان تکامل یافته اند.

منبع : همشهری آنلاین