گسترش روابط ایران و فرانسه با دو تحول عمده سیاسی

 در سال های گذشته روابط ایران و اروپا وارد مرحله ای از رونق و شکوفایی شده و مقامات عالی رتبه این قاره با بهره گیری از هر فرصتی درصدر هیات های سیاسی و اقتصادی میهمان جمهوری اسلامی ایران بوده اند و فرانسه از جمله این کشورها به شمار می آید.

به گزارش ایرنا، انتخابات ریاست جمهوری ایران و فرانسه نیز به عنوان دو تحول سیاسی عمده ماه های اخیر زمینه ساز علاقه مندی بیشتر مقامات دو کشور برای گسترش و تحکیم مناسبات شده ، به تازگی نیز زمزمه هایی درباره سفر «ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه به ایران همزمان با مراسم تحلیف رییس دولت دوازدهم به گوش می رسد.

سفر وزیر امور خارجه فرانسه به تهران از این نگاه مشترک و همسو دو کشور نسبت به توسعه مناسبات سیاسی و اقتصادی ناشی می شود.

سفر هیات فرانسوی به تهران در حالی انجام می گیرد که نیمه اول تیرماه، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران به سه کشور اروپایی (آلمان، ایتالیا و فرانسه) میهمان پاریس بود. ظریف علاوه بر دیدار با همتای فرانسوی با مقامات بلندپایه این کشور از جمله «امانوئل مکرون» رییس جمهوری جدید و «ژرژ لارشه» رییس مجلس سنای فرانسه دیدار و در ارتباط با پاره ای مسائل به ویژه اهمیت روابط دوجانبه به گفت وگو پرداخت.

** تحکیم روابط دوجانبه با دو تحول عمده سیاسی
این نخستین بار نیست که تهران میزبانی مسوولان و مقامات فرانسوی را در اعتدال برعهده دارد. وزیران امور خارجه پیشین این کشور مهم اروپایی از جمله «لوران فابیوس» و «ژان مارک آیرو» نیز پیشتر با هدف توسعه روابط دوجانبه به این سفر کرده بودند. ضمن اینکه هیات های سیاسی و اقتصادی ایران نیز بارها عازم پاریس شده اند که سفر رییس جمهوری و همچنین سفرهای وزیر امور خارجه کشورمان در این میان برجسته است.

در این میان دو رویداد سیاسی بسیار مهم تاثیر بسزایی در تقویت مناسبات تهران و پاریس داشته است. نخست اینکه انتخابات هفدهم اردیبهشت ماه فرانسه با پیروزی مکرون رهبر حزب «به پیش» در مقابل «مارین لوپن» رهبر جناح راست افراطی جبهه ملی باعث تداوم رویکرد سوسیالیست ها در قبال برجام و ایران شد. از طرفی برخلاف رویه لوپن و حزب او، سیاست های مقامات کنونی کاخ الیزه با اتحادیه اروپا همسو است؛ سیاست هایی که به تقویت مناسبات با تهران گرایش دارد.

از همین رو «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ضمن استقبال از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه، ابراز امیدواری کرد که روابط جمهوری اسلامی ایران و فرانسه در دوره جدید پس از برگزاری این انتخابات، براساس بسترسازی های صورت گرفته در سال های اخیر و متناسب با ظرفیت های موجود بین دو کشور، در راستای منافع و مصالح دو ملت ایران و فرانسه گسترش پیدا کند.

در ایران نیز نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در 29 اردیبهشت ماه امسال نشان داد که اکثریت مردم بار دیگر رای خود را به نفع دولت تعامل گرا و تنش زدای روحانی به صندوق انداخته اند تا شاهد ادامه این رویکرد در سال های آینده باشند.

تداوم اجرای برجام و تاثیر آن بر بهبود اقتصاد داخلی و همچنین ضرورت توسعه روابط با کشورهای منطقه و جهان از جمله اولویت های مردم در این انتخابات بود.

بنابراین، هر چند زمان دقیق ورود هیات فرانسوی به ایران اعلام نشده اما گزارش ها از عزیمت آنان به تهران در آستانه مراسم تحلیف ریاست جمهوری خبر می دهند؛ همزمانی حضور وزیر امور خارجه فرانسه در تهران با برگزاری مراسم تحلیف رییس جمهوری از پیوند نزدیک دو کشور نشان دارد و حاوی پیامی برای مخالفان این روابط دوستانه از جمله آمریکا است.

آمریکا تقویت روابط دوجانبه ایران با برخی از کشورهای تاثیرگذار عرصه بین المللی مانند فرانسه را به ضرر منافع خود می داند. از همین رو «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا چند روز پیش در یک کنفرانس خبری تاکید کرد «بیشترین فشاری که می ‌توانیم به ایران وارد کنیم، فشار جمعی است.» بی شک روابط نزدیک تهران و پاریس برای مقامات کاخ سفید خوشایند نیست و آنان را از اهداف از پیش تعیین شده خود دور می سازد.

** رونق یابی معاملات دوجانبه با برجام
توافق هسته ای در قالب برجام، فرصت هایی را ایجاد کرد تا ایران و فرانسه به عنوان دو شریک قدیمی و سنتی، تیرگی روابط دوره تحریم ها را به کلی در جهت مثبت تغییر دهند؛ روابطی که بیشتر حول محور اقتصاد می چرخد و حوزه هایی چون خودروسازی، خرید وفروش هواپیما و انرژی را شامل می شود.

اوایل بهمن ماه 1394 در حالی که تنها چند روز از زمان اجرای برجام می گذشت، حجت الاسلام حسن روحانی در صدر هیاتی سیاسی و اقتصادی متشکل از 120 نفر عازم قاره سبز از جمله فرانسه شد. در جریان دیدار و گفت وگوهای صورت گرفته در فرانسه دست کم 20 سند همکاری به ارزش تقریبی 30 میلیارد یورو بین دو طرف به امضا رسید.

مهمترین قراردادهای امضا شده بین روحانی و رییس جمهوری قبلی فرانسه (اولاند) در کاخ الیزه در ارتباط با شرکت های پژوسیتروئن، ایرباس و توتال بود.

در جریان این سفر پربار، پژوسیتروئن با ایران خودرو برای تولید سالانه 200 هزار خودرو در ایران قرارداد امضا کرد. بر پایه توافقی دیگر، شرکت هواپیمایی ایرباس متعهد شد که 114 هواپیمای مسافربری به ایران ایر تحویل دهد و همچنین خدمات آموزش خلبان و تعمیر و نگهداری فراهم کند. این توافق همچنان با تغییراتی در حال اجرا است و تاکنون شماری از هواپیماهای ایرباس به ناوگان هوایی جمهوری اسلامی پیوسته اند.

افزون بر آن، در این سفر بود که غول نفتی توتال تفاهم نامه ای را برای خرید نفت از ایران به ویژه برای پالایشگاه های فرانسوی و اروپایی امضا کرد؛ توافقی که بسترساز همکاری های تنگاتنگ در این حوزه شد به طوری که تیرماه امسال قرارداد طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه امضا شد.

بر پایه این توافق 4 میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلاری که مردادماه نیز در هیات نظارت بر منابع نفتی به تایید رسید، روزانه 56 میلیون مترمکعب (معادل 2 میلیارد فوت مکعب) به ظرفیت برداشت ایران از میدان گازی پارس جنوبی مشترک با قطر افزوده می‌شود.

بنابراین، مشاهده می شود که بسترها و ظرفیت های بسیاری برای همکاری افزونتر تهران و پاریس وجود دارد که پیشتر به دلیل محدویت های جهانی علیه ایران مورد استفاده قرار نمی گرفت. اینک اما آمارها از روند رو به رشد تعاملات و مبادلات میان دو کشور خبر می دهند.

چند روز پیش «فرانسوا سمنو» سفیر فرانسه در تهران در این زمینه اظهار کرد: آمار گمرک های فرانسه مؤید کاهش شدید تجارت دوجانبه در ده سال گذشته است. اما مبادلات از 2015 ، برای نخستین بار پس از 2010 و حتی پیش از لغو عملی تحریم ها، رو به افزایش بوده و این افزایش در 10 ماه نخست 2016 با رشد نزدیک به 200 درصد همراه بوده است. ازسرگیری تجارت دوجانبه به خوبی پیش می رود و با توجه به جهش مجدد رشد اقتصادی ایران و همچنین مواضع شرکت های فرانسوی که فعالانه می کوشند به ایران بیایند، باید دامنه دارتر هم بشود.

بنابرین با سفر وزیر امور خارجه فرانسه و هیات همراه وی به ایران در روزهای آتی، انتظار می رود که گام های بلندتری به منظور توسعه و تعمیق روابط تهران و پاریس برداشته شود.