دغدغه‌های دانش‌آموزان طلایی شیمی و ریاضی

 این روزها، روزهای مدال‌آوری دانش‌آموزان نخبه ایرانی است. طی چند روز گذشته جوانان ایرانی در المپیاد جهانی شیمی سه مدال طلا و در المپیاد جهانی ریاضی دو مدال طلا کسب کردند. نخبگانی که در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران خبر دادند همین امروز که به کشور بازگشته‌اند از دانشگاه‌های معتبر جهان برایشان دعوتنامه فرستاده شده است.

گرچـــه خبــــر موفقیت‌هــــای دانش‌آموزان ایرانی در رقابت‌های علمی خبر تازه‌ای نیست و هر سال شاهد چنین افتخارآفرینی‌هایی هستیم اما موضوع آنجا جالب می‌شود که وقتی این دانش‌آموزان مدال‌های رنگارنگ می‌گیرند همه ما با چهره‌های آنها آشنا می‌شویم، در حد یک خبر کوتاه از آنها می‌شنویم و خیلی زود هم از خاطر ما می‌روند اما بعد از چند سال می‌بینیم که نخبگان دیروز جامعه ایران تبدیل به یک چهره سرشناس علمی در آن سوی آب ها شده‌اند و هر روز جوایزعلمی بی‌شماری را نصیب خودشان می‌کنند. درست شبیه پروفسورمریم میرزاخانی که بعد از فوتش خیلی‌ها حسرت خوردند که‌ای کاش دکتر میرزاخانی ساکن داخل کشور بود. این حسرت‌ها و ای کاش‌ها گاهی در نوشته‌های مسئولان دولتی هم هویدا بود که کاربران صفحات مجازی آن را دست به دست می‌کردند و می‌نوشتند که چرا مسئولان دولتی که حالا با آه و افسوس از مریم حرف می‌نویسند قدر مریم‌ها را نمی‌دانند و ظرفیت را برای آنها ایجاد نمی‌کنند.

 حتی حالا همین دانش‌آموزانی که امسال مدال طلای ریاضی و شیمی را گرفته‌اند هم می‌خواهند از کشور خارج شوند دلیلش را هم بی‌توجهی مسئولان به نخبگان و نبود امکانات در ایران ذکر می‌کنند.

شیمی آینده‌ای ندارد

مدال آوران شیمی و ریاضی به خبرنگار «ایران» می‌گویند مسئولان آموزشی هیچ توجهی به مدال‌های رنگارنگ آنها نکردند و فکر می‌کنند که اگر در خارج از ایران درس بخوانند موفق‌تر از حالا خواهند بود. موضوعی که امیر حسین بهنوش دانش‌آموز سال سوم دبیرستان به آن اشاره می‌کند او که امسال در چهل و نهمین المپیاد جهانی شیمی مدال طلا را بدست آورده در این باره می‌گوید: «متاسفانه تجهیزات آزمایشگاهی ما بسیار قدیمی است. امکاناتمان هم بسیار محدود است با دانش‌آموزان دیگر کشورها که حرف می‌زدیم می‌دیدم چه امکاناتی داشتند اما آنها به هیچ نتیجه‌ای هم نرسیدند و ما با تمام کمبودها توانستیم مقام سوم را در این مسابقات به دست آوریم.»

بهنوش تصمیم گرفته که در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهد اما دلش با شیمی است و می‌گوید: «پزشکی به مراتب بهتر از رشته شیمی است اگر شیمی بخوانم آینده شغلی ندارد. دلم می‌خواست آنقدر در کشورم امکانات بود که می‌توانستم در رشته شیمی ادامه تحصیل دهم. اما این رشته برخلاف دیگر کشورها آینده خوبی در ایران ندارد. هر چقدر که فکر می‌کنم می‌بینم نمی‌شود، نمی‌توانم آینده‌ام را خراب کنم،  دلم با شیمی است اما عقلم می‌گوید که پزشکی بخوان. شاید تعجب کنید وقتی برخی افراد خارجی از ما می‌پرسیدند می‌خواهید چه کار شوید همه می‌گفتیم پزشک، خیلی‌ها تعجب می‌کردند که چطور شما در المپیاد شیمی شرکت کرده اید و نمی‌خواهید پژوهشگر شوید ما هم نمی‌توانستیم بگوییم که علوم پایه در کشور ما ارزش ندارد.»
وی با اشاره به اینکه برای پیشرفت باید مهاجرت کرد توضیح می‌دهد: خیلی از افرادی که نخبه بودند و در ایران ماندند نام و نشانی از آنها نیست. اگر دانشگاه خوبی پیدا کنم و بتوانم بورس بگیرم ترجیح می‌دهم که مهاجرت کنم. یک واقعیت را باید قبول کنیم که اگر می‌خواهید در رشته‌ای پیشرفت کنید، اگر می‌خواهید در رشته‌ای که درس می‌خوانید موفقیت بیشتری بدست آورید و اگر می‌خواهید مورد احترام قرار بگیرید باید در دانشگاه های برتر دنیا درس بخوانید. من عاشق پژوهش در علوم پایه هستم اما می‌دانم که در ایران نمی‌توانم موفق شوم بنابراین باید از علاقه‌ام
دست بکشم.

«پارسا پیروز» دانش‌آموز سال سوم دبیرستان هم یکی دیگر از مدال آوران المپیاد شیمی امسال است. او هم مدال طلا را گرفته و از علاقه به پژوهش در رشته شیمی می‌گوید که به اعتقاد خودش در ایران دست نیافتنی است: «دلم می‌خواست شیمی بخوانم اما شیمی آینده‌ای در کشور ندارد. برای همین دندانپزشکی را انتخاب می‌کنم و اگر موقعیتش را بدست آورم حتماً از ایران می‌روم. دوست دارم در دانشگاه هاروارد درس بخوانم، تنها مشکلم خانواده‌ام است چون تک فرزند هستم دلم نمی‌آید پدر و مادرم را ترک کنم اما باز هم می‌دانم که خانواده‌ام دوست دارند که موفق باشم.»
او با اشاره به اینکه نخبه‌هایی که شیمی خوانده‌اند از همان دوره فوق لیسانس از ایران خارج شده‌اند، می‌گوید: اصلاً رشته شیمی کار و آینده‌ای در ایران ندارد. چند روز پیش در جلسه‌ای که با دکتر صالحی داشتیم، گفتیم که چرا به رشته‌های علوم پایه توجهی نمی‌کنید؟ چرا باید نخبه‌های این رشته از کشور خارج شوند؟ شما توجه کنید ما مدال طلایی جهانی را بدست آوردیم اما کسی در آموزش و پرورش از ما تشکر نکرد. موضوع تشکر نیست موضوع اهمیت دادن به این موضوع است. فقط آقای صالحی رییس سازمان انرژی اتمی یک سکه به ما داد.

این حرف‌ها البته مورد تأیید امیر عباس کاظم نیا هم است او هم مدال طلای شیمی را گرفته و می‌خواهد برای ادامه تحصیل مهاجرت کند. دلش پر است و می‌گوید: دوست دارم شیمی بخوانم اما واقعاً می‌ترسم که نتوانم در ایران در این رشته موفق باشم برای همین داروسازی را انتخاب کردم تا نزدیک به شیمی باشد هر چه فکر می‌کنم به این نتیجه می‌رسم که راه پیشرفت در آن سوی آب هاست. قطعاً برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی به دانشگاه «ام آی تی» امریکا می‌روم.

استادان ما بی‌تجربه هستند

در سوی دیگر هم دانش‌آموزان مدال آور ریاضی هستند آنها هم مثل دانش‌آموزان شیمی دل پری از مسئولان دارند. «امیرمجتبی صبور» 16 ساله، دانش‌آموز سال چهارم دبیرستان است او دو سالی را جهشی خوانده و حالا که مدال طلای ریاضی را گرفته از برترین دانشگاه های امریکا، انگلیس و کانادا برایش دعوتنامه فرستاده‌اند اما به خاطر سن‌اش حالا نمی‌رود: الان خانواده‌ام موافق مهاجرت من نیستند اما پدر و مادرم گفته‌اند برای تحصیلات تکمیلی باید به یکی از دانشگاه‌های خارجی بروم. آنها اصلاً دوست ندارند که من در ایران باشم و البته خودم هم می‌خواهم پیشرفت کنم دلم می‌خواهد بشوم مثل پروفسور میرزاخانی اما باید خیلی تلاش کنم.

 او درباره علاقه‌اش به ریاضی می‌گوید: ریاضی را دوست دارم اما اینجا هیچ آینده‌ای ندارد برای همین می‌خواهم کامپیوتر در دانشگاه شریف بخوانم. اگر در کشور به رشته ریاضی توجه می‌شد شاید ریاضی می‌خواندم اما نمی شود. ما امسال برای آماده شدن در این آزمون جهانی واقعاً مشکل داشتیم برخی از استادان ما آنطور که می‌خواستیم تجربه نداشتند تجهیزات و امکانات باشگاه دانش پژوهان که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش است واقعاً کم بود.

منبع:ایران