سفیر ترکیه: از حمایت‌های ایران در شب کودتا سپاسگزارم

 سفیر ترکیه در ایران، کودتای سال گذشته در کشورش را آزمونی برای دموکراسی ترکیه دانست.

هم‌زمان با اولین سالگرد کودتای ناموفق ۲۵ تیر ۱۳۹۵ (۱۵ژوئیه ۲۰۱۶) رضا هاکان تکین در نشستی مطبوعاتی که به همین مناسبت در سفارت ترکیه برگزار شد، خاطرنشان کرد: این تلاش نظامی نسبت به اقدامات مشابه در سایر کشور ها کاملا متفاوت بود.

وی ادامه داد: سال گذشته روی هموطنان ما آتش گشوده شد و با استفاده از هواپیماهای ارتش کاخ ریاست جمهوری، مجلس و ساختمان های دیگر ترکیه را هدف قرار دادند.

تکین گفت:مردم ما از این کودتا رو سفید خارج شدند. این کودتا آزمونی برای دموکراسی ترکیه بود.

وی ادامه داد: شک نداریم این کودتا کار گلن بود و افرادی که حامی او هستند ترتیب این کار را دادند. ما از این اقدام مطلع بودیم و در صدد جلوگیری از آن بودیم.

این دیپلمات ترک گفت: پس از این اقدام به کوتا اقدامات قضایی در حال پیگیری است. دلایل زیادی وجود دارد دارد که گلن به اقدام کنندگان اطلاعات می‌داده. ۷۸ پرونده در دست بررسی است. برای جلوگیری از چنین مسائلی در یک سال گذشته در ترکیه حالت فوق العاده برقرار شد ولی زندگی روزمره مردم مختل نشده است. مجرمین باید به سزای کار خود برسند و برای تکرار نشدن چنین حوادثی باید تمهیداتی می‌اندیشیدیم.

وی ادامه داد: شاید برخی به این روند اعتراض کنند. ۳۰۰ سازمانی که تا الان تعطیل شده بود بازگشایی شد. از ۲۳ می اقداماتی انجام شده است. می خواهیم تمام اقدامات براساس اصول دموکراسی انجام شود. همزمان با پ. ک. ک و داعش همچنان مبارزه خواهیم کرد.

هاکان تکین خاطر نشان کرد: اشتباه است فتح الله گلن را یک عالم دینی دانست. حوادث ترکیه نشان می دهد این تجربه ممکن است در سایر کشورها هم رخ دهد. یک بار دیگر از حمایت‌های ایران در شب کودتا سپاسگزارم. دوستی در چنین شرایطی خودش را نشان می دهد. ما هم در کنار آنها هستیم. البته از حمایت های ایران تعجب نکردیم.

سفیر ترکیه در پاسخ به این سئوال که نظر شما در مورد برگزاری انتخابات در اقلیم کردستان عراق، تجزیه کردستان بزرگ و احتمال تکرار حادثه ای مثل کودتای سال قبل در ترکیه چقدر است؟ گفت: ما طرفدار تمامیت ارضی عراق و کل کشورهای منطقه هستیم. به محض انتشار خبر برگزاری رفراندوم اولین واکنش را ترکیه نشان داد. اقداماتی در جهت گرد هم آوردن تمام اقوام عراق انجام داد تا تمام اقوام بتوانند بگویند اینجا کشور ما است. پس از شکست داعش که در حال ادامه است این اقدامات باید در مورد سوریه هم انجام شود.

وی در مورد مذاکرات آستانه هم افزود: روند آستانه با تمام اشکلاتی که از نظر ما دارد توانسته روند خوبی داشته باشد. متاسفانه در مسیر اقدامات سازمان ملل اقداماتی در حال انجام بود که نتوانست ادامه یابد ایران روسیه و ترکیه در حال پیگیری امور هستند. نمی توان گفت صلح در سوریه برقرار شده ولی اقدامات در دست انجام است و این اقدامات را به عنوان حمایت از این کشور برای صلح پایدار می بینیم نه یک آتش بس.ایران ترکیه و روسیه با سازمان ملل و سایر کشورها این اقدامات را به صورت فعال ادامه خواهند داد.

هاکان تکین در مورد بازداشت مخالفان دولت اردوغان در ترکیه و چگونگی برقراری دموکراسی در چنین شرایطی خاطرنشان کرد: هیچ کس نباید مخل قانون باشد.چه نماینده و چه رییس مجلس.حزب خلق ترکیه قانونی بوده و درانتخابات شرکت و میلیون ها رای آورده و حدود۵۰ نماینده در مجلس دارد. البته می خواستیم این حزب پس از جلب این آرا به نظر رای دهندگان عمل کند ولی آنها را نا امید کرده.

وی ادامه داد: این حزب نتوانست رویکردی واضح در قبال گروه تروریستی اتخاذ کند. علیه برخی نمایندگان و اعضا حزب دموکراتیک خلق دعواهایی در دادگاه انجام شده و طبق قانون بررسی و دنبال خواهد شد.

هاکان تکین تاکید کرد: داعش ماه گذشته در ایران اقدام تروریستی انجام داد که معلوم شد اعضای گروه ایرانی بودند. فکر کنید یکی از نمایندگان در تشییع جنازه یکی از عاملان شرکت می کرد. در ترکیه اقدام تروریستی توسط پ. ک. ک انجام شد که یکی از اعضای حزب خلق ترکیه شرکت کرد. باید در چنین موارد حساسیت های ترکیه هم در نظر گرفته شود.
وی در رابطه با استرداد گولن گفت: در بالاترین سطح در حال رایزنی بوده و تمام مدارک را با دوستان آمریکایی در اختبار گذاشته اند. کارهایی که از طریق قانونی و اجرایی باشد را دنبال می کنیم در این مدت اقدامات جلوگیری کننده می خواهیم. چون او در خانه‌اش در پنسیلوانیا کارهای خود را دنبال می کند.

سفیر ترکیه گفت:اعتماد به صحبت کسی که چنین وحشت هایی ایجاد کرده درست نیست و اقدامات را از طریق ترکیه دنبال می کنیم. اطلاعاتی از دخالت کشورهای خارجی در کودتای ترکیه داریم. در حال پیگیری هستیم به موقع واکنش‌های لازم را خواهند دید. چند روز پیش دیدم اطلاعات ایمیل یکی از مسئولان در واشنگتن وارد رسانه ها شد. در مورد این کشورها هم بهترین جواب را مردم ترکیه به آنها دادند. اگر بخواهند به اقدامات خود ادامه بدهند جواب لازم را خواهند گرفت.

وی در پاسخ به این سئوال که تعاملات تهران و آنکارا در قبال قطر را چطور ارزیابی می کنید؟ گفت: ایران و ترکیه به صورت سنتی به هم خیلی نزدیک هستند و معمولا در یک طرف می ایستند. در زمان تحریم ها هم ترکیه کنار ایران بود. در بحران قطر هم دوکشور مواضع مشترکی داشتند. در موضوع رفراندوم در قسمت کرد عراق هم مواضع یکسان است . هرسال در سطح روسای جمهور دیدار انجام شده و وزاری خارجه هم مرتب دیدار دارند. زمان نشان می دهد این نزدیکی به مراحل استراتژیک خواهد رسید یا خیر. به ویژه در مورد مسایل منطقه ای و ترکیه.

این دیپلمات ترکیه ادامه داد: یشتر از اینکه بخواهیم به روابط فکر کنیم باید به فکر استراتژیک بودن آن باشم. روند همکاری‌های ایران ترکیه و آذربایجان هم آغاز شده و ممکن است به زودی در بالاترین سطوح شاهد دنبال شدن آن باشیم.

این دیپلمات ترکیه در پاسخ به ادعاهایی در مورد تقلبی بودن کودتا و انجام برخی اقدامات در این زمینه از سوی دولت ترکیه تصریح کرد: گروه گولن نرمال نبوده و می توانند ماسک های زیادی بزنند. کشورهای غربی سخت این موضوع را درک می کنند ولی ما به ارائه توضیح به آنها ادامه می دهیم.

وی همچنین درمورد تعداد زیاد افراد بازداشت شده پس از کودتای ترکیه در این کشور تصریح کرد: بازداشت این افراد به دلایل قانونی بوده و برای کسانی که ادعا می کنند بی گناه بازداشت شده اند تدابیری اندیشیده شده که به شکایت آنها رسیدگی شود.

هاکان تکین ادامه داد: برخی از افراد بازداشت شده مجهز به سیستم هایی بودند که نمی شد آنها را از فضای مجازی دریافت کرد. هر قدر بررسی ها عمیق تر می شود اطلاعhت بیشتری بدست می آوریم که حدس آن را هم نمیزدیم. گروه گولن در غرب تبلیغات سیاه علیه ترکیه به راه می اندازد، اما در هر صورت ما تز دکترین خود را اجرایی می کنیم.

وی در پاسخ به این سئوال که برخی می گویند ترکیه پس از کودتا در قبال سوریه تغییر رویکرد داشته است، خاطرنشان کرد: ترکیه بر روی چند موضوع به طور جدی تاکید دارد. حفظ تمامیت ارضی، حفظ حاکمیت سوریه ، ایجاد سیستم حکومتی دموکراتیک و اینکه در این کشور باید حکومتی روی کار بیاید که مذهب گرا یا قومگرا نباشد جزو نکات مهم برای ترکیه است.

این دیپلمات ترکیه با تاکید بر اینکه در مورد آینده سوریه باید خود مردم این کشور تصمیم بگیرند نه خارج از آن افزود: در مورد روی کار ماندن اسد هم باید بگویم کسی که در این اتفاقات سهیم بوده نمی‌تواند در آینده آن هم سهیم باشد ؛ البته تصمیم را تمام مردمی که از سوریه رفته و نادیده گرفته شدند باید بگیرند. در سوریه باید انتخاباتی آزاد برگزار شود البته اگر انتخاباتی مثل اینکه تا امروز انجام شد برگزار شود ارزش چندانی نخواهد داشت‌.

هاکان تکین در مورد نگرانی‌ها از سد سازی های ترکیه و نگرانی ها از خشک شدن تالاب هور العظیم هم افزود:موضوع در مورد سدها خیلی مطرح شده است. بویژه در مورد طوفان گرد و غبار و سدها، انگار مهمترین مشکل گرد و غبار در ایران سد سازی‌های ترکیه است. این گفته‌ها واقعیت‌های علمی را منعکس نمی کند. اینکه این ارقام را از کجا و براساس کدام مراجع علمی اعلام می کنند مشخص نیست.

سفیر ترکیه در تهران افزود: سدها روی دجله و فرات تاثیرات جدی نگذاشته اند. ما آماده هستیم با سازمان های بین المللی مذاکره کنیم زیرا موضوع آب را موضوع همکاری می بینیم. البته بهتر است شفاف وارد بحث شویم تا امکان گفت و گو بیشتر باشد.

وی ادامه داد: بیشتر از اینکه سد سازی ما مشکل ایجاد کند باعث مدیریت آب در آن مناطق خواهد شد. برخی کشورها هم وظایفی دارند که باید به آن عمل کنند. می خواهیم با ایران در مورد سد سازی ها وارد مسائل فنی هم بشویم.در این راستا توافق نامه همکاری محیط زیستی بین دو کشور امضا و برای عملیاتی شدن آن پانزده ماه پیش برنامه ای به ایران تقدیم کردیم.

هاکان تکین گفت: امیدواریم مقامات ایرانی در کوتاه ترین زمان جواب ما را بدهند تا موضوع برد_ برد دنبال و به اتفاق مثبتی بیانجامد، نه اینکه در رسانه مرتب مطرح شود. آماده مذاکره با مقام های ایرانی هستیم. منطقه مشترک است نمی توانیم اتفاقی برای ایران در منطقه بیافتد ئ بی تفاوت باشیم. همین اتفاق برای عراق و سوریه که در دجله و فرات مشترک هستند هم خواهد افتاد.

این دیپلمات ترکیه گفت: نمی دانم از چه منبعی می گویند سد های ما باعث خشک شدن هور العظیم می شود.بار اول است می شنوم.هیچ گاه آب را به طور کامل نبستیم و نمی بندیم.

وی در پاسخ به این سئوال که نقش اسراییل را در کودتا چطور می بینید؟خاطرنشان کرد:هیچ اطلاعاتی در مورد نقش داشتن اسراییل در دست نیست. اگر بود طبیعتا اقدام خواهد شد و به همین دلیل حرف دیگری ندارم.

هاکان تکین در ادامه در مورد تعداد نیروهایی که ترکیه به عراق اعزام می کند گفت: شاید آمارم دقیق نباشد. یک توافق نامه بین ترکیه و عراق امضا شد . هدف توافق حمایتی بود. اظهار نظر ها برای ورودمان برای تغییر توازن به نفع قطر درست نیست به ایجاد جبهه در منطقه موافق نیستیم به اندازه کافی عدم توافق در منطقه وجود دارد.

هاکان تکین در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با اینکه آلمان از پایگاه اینجرلیک به اردن رفته است آیا این وضعیت شامل آمریکا هم خواهد شد یا خیر همچنین سرانجام این پایگاه چه می‌شود، گفت: آلمان پس از این اتفاقات گروه‌هایی را به اینجرلیک فرستاد. البته حضور آمریکایی‌ها در این پایگاه قدمت زیادی دارد. به دلیل یک سری از نبود تفاهم با مقام‌های پارلمان آلمان اجازه این کار را ندادیم، قطعاً هیچ‌گاه به‌ آلمان‌ها نگفتیم که از این پایگاه برویم.

وی ادامه داد: یک‌سری اتفاقات با مقامات آلمانی رخ داد که اجازه ورود به اینجرلیک را ندادیم. این تصمیم خود آنهاست و ما هیچ‌گاه نگفتیم بروند. اینکه تمامی نیروهای آمریکایی و جنگنده‌های آنها از آنجا بروند این‌طور نیست.

این دیپلمات ترکیه در ادامه در پاسخ به این سوال که نظر ترکیه در مورد تجهیز کردهای سوریه از سوی آمریکا خاطرنشان کرد: ما به آمریکا درباره سیاست‌های غلطی که در قبال پ‌.ی‌.د و ی‌.پ‌.گ در پیش گرفته‌اند در بالاترین سطوح به آنها یادآور شده‌ایم و همچنین تأکید کرده‌ایم که برای مبارزه با یک گروه تروریستی نباید یک گروه تروریستی دیگر را تقویت کرد.

وی ادامه داد: آنها پاسخ دادند که برای مبارزه با داعش هیچ راه حل دیگری نیست و این یک همکاری کوتاه‌مدت و استراتژیک بوده و در بلندمدت ادامه نخواهد یافت. ما این گروهها را 40 سال است می‌شناسیم، آنها در منطقه یک مهندسی دموگرافیک انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: درباره تمامیت ارضی سوریه تأکید زیادی داریم. ما اجازه نمی‌دهیم که در شمال سوریه و مرزهای ما یک گروه تروریستی شکل بگیرد و آن را به آمریکا هم اعلام کرده‌ایم. 95 درصد جمعیت رقه عرب هستند اما این گروه به‌سمت رقه رفته است.

وی درباره ارسال نیرو به قطر از سوی ترکیه هم توضیح داد: این اقدام طبق یک توافقنامه بین دو کشور مستقل در سال 2014 بوده که هدف آن آموزش نیروهای قطری و حمایت از این کشور در منطقه بوده است.

هاکان تکین همچنین در خصوص روند الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا و برخی مواضعی که پس از کودتای این کشور گرفته شده است، تأکید کرد: متأسفانه کشورهای غربی در جریان این کودتا نتوانستند امتحان خوبی پس دهند و طرف کسانی را گرفتند که مردم را قتل‌عام کردند البته برخی مانند وزیر امور خارجه آلمان به اشتباه خود پی برده و اذعان کردند که "ما نتوانستیم بعد از جریان کودتا به ‌اندازه کافی با ترکیه همدل باشیم".

این دیپلمات ترکیه در پایان خاطرنشان کرد: اگر ترکیه بابت اقدامات این گروه‌های تروریستی آسیب ببیند اقدامات لازم را انجام می‌دهد که حتی ممکن است این اقدامات نظامی هم باشند.